Sağlıklı yaşamak kadar güzel bir şey var mı? Elbette yok! Dünyayı görmek, paylaşmak, mutlu olmak, üretken olmak, sağlıklı ve uzun yaşamak, hepimizin temel arzusu.
İnsanlarla konuşurken, sağlıklı yaşamın sadece sağlıklı gıdalarla beslenme olarak algılandığını görüyorum.
Resmin başka bir boyutu göz ardı ediliyor!
Gerçekten sağlıklı yaşıyor muyuz? Kendinize sordunuz mu?
Bilimsel olarak konuyu inceleyelim.
Sağlıklı yaşam nedir?
Sağlıklı yaşam, sağlığımızı uzun süre pozitif yönde koruyacak şekilde alışkanlıkları edinmek ve sağlıklı bir yaşama modeli uygulamaktır.
Burada en önemli adım ise var olabilecek az sağlıklı alışkanlıkları bırakıp, daha sağlıklı olabilmek için yeni ve faydalı alışkanlıkları edinmek ve uygulamaktır.
Sağlıklı yaşamı etkileyen faktörler
- Yediklerimiz ve içtiklerimiz
- Düzenli uyku ve stres yönetimi
- Güvenli cinsel yaşam, alkol ve uyuşturucudan uzak olunması
- Fiziksel olarak aktif olmak
- Sosyal ilişkiler
- Sağlıkla ilgili olası risklerin bilinmesi ve tedavi için uygun aksiyonların vaktinde alınması
- Sağlığımızı korumak için sorumlu davranmamız gerekmektedir. Dolayısıyla düzenli sağlık check-up, diş ve göz kontrolleri yapılması.
Sağlıklı Yaşamın Esasları
Sağlıklı yaşam, iki temel esasa dayanır.
- Nasıl besleniyoruz?
- Fiziksel olarak hareket ediyor muyuz?
Sağlıklı beslenme konusunu başka bir yazımda sizlere sunacağım.
Sağlıklı fiziksel aktivite
Sağlıklı fiziksel aktivitenin niçin çok önemli olduğu pek bilinmiyor. Sağlıklı yaşamın çok önemli bir temel taşı gözden kaçırılıyor!
İleri teknoloji, sanayi yatırımları ve hizmetler sektörünün gelişmesiyle şehirleşme arttı. Ulaşım imkanlarının gelişmesi ve yaygınlaşması, şehirlerde yürünecek alanların kısıtlı olması ve iletişim devriminin getirdiği yenilikler nedeniyle, insanlar daha az hareket etmeye başladılar.
Şişmanlık ve obezite
Çevrenizdeki insanlara bakın! Şişmanlık ve obezitenin giderek arttığını ve pek çok yetişkinde yaygın hastalıkların olduğunu göreceksiniz. Biz bu hastalıklara kronik hastalıklar diyoruz. Bu hastalıklar hem insanlar ve hem de ülkeler için çok ciddi maddi yük getirmektedir.
Kronik hastalıklar
- Kardiyovasküler hastalıklar (koroner kalp hastalığı ve kalp krizi)
- Kanser (akciğer ve kolorektal kanser)
- Zihinsel bozukluk (depresyon gibi)
- Diyabet
- Solunum yolu hastalıkları (astım ve COPD)
- Kas ve iskelet sistemi hastalıkları (arthritis ve osteoporosis)
- Kronik böbrek hastalıkları
- Ağız hastalıkları
Size basit bir örnek vereyim. 2011 yılında Avustralya’da yaşanan hastalık, sakatlık ve ölümlerin %90’ı kronik hastalık nedenine dayanıyordu.
Kronik hastalıkları 4 ana grupta toplayabiliriz
- Kardiyovasküler hastalıklar
- Kanserler
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (COPD)
- Diyabet
Bu 4 grup hastalık, kronik hastalık ölümlerinin %75’ini oluşturur ve tüm sağlık harcamaları içindeki payı %40 gibi çok yüksek bir değerdir.
Kronik hastalıklar temelde 4 ana faktör tarafından tetiklenir
- Sigara içmek
- Fiziksel hareketsizlik
- Kötü beslenme
- Alkolün kötü kullanılması
Mesela kardiyovasküler ölümlerin %70’inin yüksek tansiyon, kolesterol ve fiziksel hareketsizlikten kaynaklandığı bilinmektedir.
45 yaş üzeri her 3 kişiden birinde kronik rahatsızlıklardan birinin olduğunu biliyor musunuz?
Ülkemizde durum
Ülkemizde kronik hastalıkların tetikleyicisi olan şişmanlık ve obezite oranı 2010 yılı bakanlık rakamlarına göre %64,9 gibi yüksek bir değere ulaşmıştır. Obezite görülme oranı ise aşağıdaki gibidir.
- Yetişkin erkekler %20,5
- Yetişkin kadınlar %41
- Toplamda %30,3
Sağlıklı ve aktif yaşam modeli
Yukarıdaki riskleri gördükten sonra yapılacak en güzel şey, sağlıklı beslenmenin yanında sağlıklı fiziksel hareket etmektir.
Dolayısıyla sağlıkla ilgili yaşadığımız her problemin kaynağını sadece gıdalarda aramak bilimsel olarak yeterli değildir.
Her gün en az 30 dakika veya haftada 150 – 300 dakika kas ve iskelet sisteminin orta üst şiddette hareket ettirilmesi, sağlıklı ve aktif yaşam modeli olarak kronik hastalılara karşı riskleri minimuma indirmenin en güzel yoludur. Haftada 2 gün kas güçlendirme yapılmalıdır. Fiziksel hareketler hafif – orta tempolu koşu, bisiklet, basketbol, yüzme, hızlı yürüyüş, dans vb. olabilir.
Sağlıklı ve aktif olun.
Karar sizin!