İnsanlarla konuşurken yakınlarından pek çok kişinin hastalıklarla uğraştığını öğreniyoruz. Genelde gıdaları suçluyorlar. Hastalıklara baktığımızda ise kronik hastalıklara yakalandıklarını görüyoruz.
Hatta bazı müşterilerim, el yapımı %85 kakao içeren butik çikolatalarımızı alırken “diyet yapıyorum, bir tane bile yiyemem, kilo alırım” diyor. Hâlbuki 10 gram %85 kakaolu çikolata, düzenli tüketildiğinde pek çok yararı var. Buradaki ana sorun fiziksel aktivite eksikliği. Sadece diyet yaparak kilo probleminin çözüleceğini sanıyorlar!
Elbette ki farklı gıdaları tüketmek, zevk almak ve mutlu olmak hakkımız.
Ancak ülkemize baktığımızda Türkiye’de şişmanlık ve obezite artıyor. Maalesef rakamlar alarm durumunu gösteriyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı rapora göre Türkiye’de yetişkinlerde (20 yaş üstü) durum şöyle;
Şişmanlık:
Erkekler % 59.7
Kadınlar % 64.1
Obezite:
Erkekler: %21.7
Kadınlar: %34.0
Günümüzde şişmanlık ve obezite nedeniyle kronik hastalıkların kişilere ve devlete maliyeti giderek artıyor.
Sağlık Bakanlığı’mız bu konuda girişimlerde bulunmakta ve bu yıl Sağlıklı Yaşam Kültürünü Teşvik projesi’ni başlattı. Konuyla ilgili toplantıda konuşma yapan Cumhurbaşkanımız Erdoğan “Ülkemizdeki bireylerin yüzde 72’sinin düzenli fiziksel aktivite yapmadığının araştırmalarla ortaya çıktığını” ifade etti ve Kanuni Sultan Süleyman’ın meşhur “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi” şiirini sağlıklı yaşamın önemine atfen örnek verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yapılan bir araştırma sonucuna göre ülkemizde 6-18 yaş grubu bireylerin neredeyse 4’te birinde kilo problemi olduğunu belirtti. Rakamlar, bu yaş grubunun %25’inin kilo problemi olduğunu gösteriyor.
Yüzde 72 gibi bir kesimin fiziksel hareket yapmaması sonucunda yukarıdaki şişmanlık ve obezite rakamları ile karşılaşıyoruz.
Dolayısıyla kişilerin aktif bir yaşam ve sağlıklı beslenme kültürü oluşturmaları ve uygulamaları gerekmektedir.
Her şeyi devletten beklemek yerine biz üzerimize düşen görevi yerine getiriyor muyuz?
Başka deyişle kişiler “sağlıklı beslenme ve sağlıklı egzersiz programı” uygulamalı. Peki, yapıyor musunuz? Yeterli ve sağlıklı fiziksel hareket yapılmazsa aşağıdaki kronik hastalıkların ve sorunların ortaya çıkması kaçınılmaz olabilir:
- Ateroskleroz (atherosclerosis – damar duvarlarında yağ depozitlerinin oluşumu)
- Hipertansiyon (hypertension – yüksek kan basıncı)
- Diyabet (diabetes – karbonhidrat emilim problemleri)
- Kanser (cancer – göğüs ve kolon)
- Kas ve iskelet sistemi problemleri (musculoskeletal problems – kas ve kemik)
- Obezite (aşırı kilo ve yağlanma)
- Astım (asthma)
- Düşük yaşam kalitesi ve iş yapabilme kapasitesi (decreased quantity and quality of life)
Birçok sosyal medya haberlerinde doğru olmayan ve bilimsellik içermeyen haberler dolaşıyor. Maalesef çoğu hatalı, abartılı veya yanlış bilgilerle dolu. Örneğin bir ayda 30 kg zayıflama rejimi. Tamamıyla yanlış!
Çocuklarınız bilgisayar başında ya da televizyon karşısında 2 saatten fazla vakit geçiriyor mu?
Dolayısıyla sağlıklı yaşam 2 ana temel unsurdan oluşur.
1- Sağlıklı beslenme
2- Sağlıklı fiziksel aktivite
Sağlıklı beslenmek için her gün en az 5-7 kere sebze ve en az 5 kere meyve yiyor musunuz? Bol su içiyor musunuz?
5 farklı besin grubunu tercih etmek etmenizde yarar var. Bunlar;
- Bol miktarda farklı tür ve renklerde sebzeler
- Meyveler
- Tahıllar, tahıllı ürünler ve tam tahıllı olanlar
- Yağsız et, tavuk, balık, yumurta, kuruyemiş, baklagiller vb.
- Süt, yoğurt ve peynir. Özellikle yağı azaltılmış olanlar. (Not: Yağı azaltılmış sütler 2 yaş altına uygun değildir.)
Ayrıca fazla tuzlu, fazla şekerli, doymuş yağlı gıda tüketimini ve alkol kullanımına limit getiriyor musunuz?
Alerjen gıdalara dikkat ediyor musunuz? Bazı gıdalar uzun vadede hatta yıllar içinde ender de olsa beyine toksik etki yapabiliyor. Bunu sonucunda kişinin hayat aktivitesi ve kalitesi kısıtlanıyor.
Sağlıklı fiziksel hareket için günde en az 30 dakika orta üst şiddette hızlı yürüyüş, bisiklet, dans, koşu, tırmanma vb yapıyor musunuz? Haftada en az 150 dakika bu planı uyguluyor musunuz? Terliyor musunuz?
Şişmanlık veya obezite probleminiz varsa günde 500 kalori az yemek yiyerek her gün fiziksel hareket yapıyor musunuz?
Fiziksel egzersiz ile desteklenmeyen kilo kaybı programlarının sağlıklı olmadığını ve kısa süreli kısmi fayda sağlayacağını biliyor musunuz? Daha sonra bu kiloları geri alacağınızı düşündünüz mü?
Sağlıklı beslenme ve sağlıklı fiziksel aktivitenin ömrü uzattığını, yaşam kalitesini artırdığını ve yaşam maliyetini azaltarak daha mutlu, uzun ve başarılı bir yaşam sunduğunu düşündünüz mü?
Sağlıklı beslenme ve sağlıklı fiziksel aktiviteyi bir yaşam kültürü haline getirmek zorundasınız!
Yediğiniz gıdaları suçlamak yerine sağlıklı beslenmeyi ve sağlıklı egzersiz yapmayı bir yaşam biçimi haline getirmek daha doğru olmaz mı?
Aksi takdirde kronik hastalıklara yakalanma riskini artırmış olacaksınız.