Nazan Maraş

Trafik ışıkları etiketleme sistemi dünyada olduğu gibi ülkemizde de yıllardır tartışılıyor. Birçok üretici firma, hem tüketicileri doğru bilgilendirmeyeceği ve gıdaları sağlıklı ve sağlıksız olarak sınıflama riski hem de rekabet edebilirliklerini olumsuz etkileyebileceği gibi nedenlerle bu sisteme karşı çıkıyor. Sağlık Bakanlığı ise sağlıklı davranış alışkanlıklarını kazandırabilmek için ürünlerin besin içerikleri hakkında tüketicilerin daha fazla ve kolayca anlaşılabilir bilgiye ulaşabilmesini istiyor ve besin içeriklerinin etiketlerde renklerle gösterilmesinin en uygun yollardan biri olduğunu savunuyor.

Çiğ sütlerin sokaklarda uygun olmayan koşullarda satılmasının güvenilir olmadığı, bu sütlerin taşınması sırasında yeteri kadar soğutulamama riski nedeniyle mikroorganizma sayısının artacağı, sokaktan alınan sütün evlerde uzun süre kaynatılması sonucunda besin değerinin, tadının değişeceği gibi çok önemli hususlar hem yetkili...

Gıdaların tüketici açısından yararını ifade eden bu beyanlardan tüketiciler ne anlıyor acaba? sorusundan hareket ederek bu yazımda, yönetmelik kapsamında hangi beslenme beyanları yapılabiliyor ve tüketiciler bu beyanları ürün etiketlerinde görünce nasıl yorumlamalı gibi konulara değineceğim.

Adana’da bir firma tarafından üretilen ekmeklerde, ekmeği olduğundan hacimli göstermek, geç bayatlamasını sağlamak amacıyla kullanılan enzimlerin içeriğindeki soyanın genetiği değiştirilmiş (GDO’lu) olduğu konusu geçen haftadan beri çok fazla konuşuluyor. Bu konuda bir söz söylemeyen ilgili taraf kalmadı diyebiliriz.

Avrupa Parlamentosu, Dünya Sağlık Örgütü ve tüketici ve halk sağlığı ile ilgili organizasyonlar alkollü içecekler için özellikle enerji değerinin etikette belirtilmesi yönünde yeni kurallar konmasını talep ediyor. Dünya Sağlık Örgütü, Alkol Kullanımının Azaltılması Avrupa Aksiyonu Planı, 2012-2020 kapsamında alkollü içeceklerin kalori içeriği de dahil olmak üzere sağlıkla ilgili tüm bileşenlerin diğer gıdalarda ve içeceklerde olduğu gibi etiketlenmesi gerektiğini savunuyor.

Bir ürünün doğal olup olmadığını tanımlamanın çok zor olduğu bu ortamda üreticilerin etiketlerinde kullandıkları doğal teriminin adil bir karşılaştırmaya ve adil bir rekabet ortamının oluşmasını sağlayacak şekilde kullanması ve bu ifadenin doğruluğunu kanıtlayacak yeterli bilgiye sahip olması gerekiyor. Ama tüketiciler de bilmeli ki etiketinde doğal yazan her ürün güvenilir ürün anlamına gelmiyor.

24 Şubat 2017 tarihli, 29989 sayılı Resmî Gazete'de, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA ENZİMLERİ YÖNETMELİĞİ yayınlandı.

Tüketilen gıdalarla ilgili bazı korkular televizyon, medya ve bazı bilimsel görüşler nedeniyle artıyor. Bu konularda bilgi eksikliği olduğu ancak tüketicilerin risksiz ürünlere yönelmek isteğinin giderek arttığı da ortada. ‘Bu ortamda işlenmiş ve ambalajlanmış gıdalar ne kadar güvenli?’ sorusu da tüketicilerin aklını kurcalıyor, ama cevabında takılıp kalıyorlar.

Son günlerde çocuklar arasında hızla artan obezite ile reklamlar arasında ilişki olduğunu söyleyen görüşler çok fazla. Çocukların yağ, tuz, şeker oranı yüksek gıdaların reklamlarından korunması için tüm dünyada öneriler getiriliyor, aksiyonlar alınıyor.

Yeni düzenlemenin, tüketicilerimiz ve yönetmelik ile belirlenen sorumluluklarını yerine getirmesi beklenen Türk Gıda ve İçecek sanayimiz açısından önemi çok büyük. Halk sağlığının korunması, dolayısıyla ekonomimizi olumsuz etkileyen sağlık harcamalarının azalması konusunda bu yönetmeliğin önemi daha da ortaya çıkıyor.