Yıkıcı koronavirüs salgını karşısında ülkemiz gıda ve içecek endüstrisi, tüm vatandaşların güvenli, uygun fiyatlı ve kaliteli yiyecek ve içecek ürünlerine erişmeye devam edebilmelerini sağlamak için elinden gelen her şeyi yapıyor mu? Bu konuda gerekli tüm yasal önlemler alınıyor mu?
Eminim ki bu sorular hepimizin aklına geliyor? Cevapları konusunda ise karamsar olmadığımız, söylenemez.
Covid-19 ile mücadele günlerinde vatandaşlarımızın gıda güvenliğini garanti altına almak için gıda tedarik zincirinin iyi işlemesinin önemi çok açık ortada. İçinde bulunduğumuz şartlara bağlı olarak tarım ve gıda sektörünün içinde bulunduğu finansal sorunlar giderek artıyor.
Tarımsal üretimin yanı sıra, işlenmiş gıdalar, içecekler ve bunların korunması ve taşınması için gerekli olan ambalaj malzemelerinin sürekli bir şekilde ve hijyenik bir şekilde üretimi, depolanması ve dağıtımı, böylece kaliteli ve uygun fiyatlı gıda ve içecek ürünlerine sürdürülebilir şekilde erişim sağlanması için ne yapması gerektiğini bilen bilinçli insanlara ihtiyaç var. Bu zincirin tüm paydaşları tüm tavsiyelere uymalı ve kendi sektörleri ile ilgili uygun önlemleri almak konusunda sorumluluklarını bilmek zorunda.
Acil durum planlarının hazırlanması, haksız ticari uygulamaların önlenmesi, devlet destekleri de bu dönemde önem kazanıyor. Görüldüğü gibi alınacak önlemler ve bilgilendirmelerde hem özel sektöre hem kamuya çok iş düşüyor.
Ülkemizde gıda ve içecek sektörünü ve tarımsal ve hayvansal gıda üreticilerini temsil eden STK’ların da bu süreçte sürekli bilgilendirmeler yoluyla üreticileri ile iletişimde olması çok önemli. Gıda ve içeceklerin ambalajlı olması da salgının önlenmesi için yeterli değil. Bu ambalajların üretimi ve ambalajlanması sırasında hijyenik koşulların sağlanması, işçilerin hastalıktan ari olduğundan emin olunması gibi bir çok husus var.
Gıdanın, “güvenilir gıda” zincirinde arzını sürdürebilmek ve sektör çalışanlarının sağlığının güvencesini sağlamak dolayısıyla gıda ve içecek tedarik zincirinin kesintisiz çalışmasına destek olmak için Gıda Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan önerileri içeren broşür gerçekten çok işinize yarayacaktır. Söz konusu broşüre aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/860b6542f35f503_ek.pdf
Bildiğimiz gibi gıda ve içecek sektörünün dış dünya ile ticareti de bu dönemde çok etkilendi. Size AB gıda ve içecek sanayi temsilcilerinden FoodDrinkEurope web sitesinden aldığım bazı bilgileri aktarmak isterim.
AB gıda ve içecek sektörlerinin en büyük temsilci örgütü, rafların ve buzdolaplarının dolu olmasını sağlamayı ortak hedef olarak belirlemiş durumda. Ancak bunun giderek zorlaştığını vurgulayan FoodDrinkEurope, gıda tedarik zincirine belirli bir yük bindiren beş basınç noktası belirlediklerini ve üyelerinin bunları dikkate almasını öneriyorlar.
Bu beş alanda hareket ederlerse, tüketicilere gıda ve içecek tedarikinde ciddi aksaklıklardan kaçınılabileceğini ve işlerini koruyabileceklerini vurguluyorlar. FoodDrinkEurope ayrıca gördüğü bu beş sorunlu alanla ilgili olarak Avrupa Komisyonuna önerilerde bulunuyor.
Sorun yaratacak konuların başında, gıda ve içecek sektöründe çalışan işgücünün (fabrika işçileri, forklift ve kamyon şoförleri gibi) hasta olmaları, bulaşmayı önlemek veya çocuklarına bakmak için evde kalmaları nedeniyle ciddi iş gücü sıkıntısı riski vurgulanıyor. Komisyon’u gıda sektörü çalışanlarının çalışmalarına uygun ve mümkün olduğu yerlerde güvenli bir şekilde devam edebilmeleri için rehber dokümanlar hazırlamaya çağırıyor.
Koronavirüs pandemisinin küçük ve orta ölçekli işletmelerinin çoğunun devam eden varlığını tehdit ettiği, restoranlar, oteller ve kafeteryalar da dahil olmak üzere yemek servisi sektörünün büyük bölümlerinin kapatılması, tedarik zincirlerindeki genel gecikmelerle birlikte talepte önemli düşüşler yaşanıyor. FoodDrinkEurope bununla ilgili de Komisyonu gıda işletmeleri üzerindeki finansal etkiyi en aza indirmeye, işleri sürdürmeye ve uzun vadede sektörün ekonomik sürdürülebilirliğini yeniden inşa etmeye yardımcı olmaya çağırıyor.
Görüyoruz ki acil duruma rağmen gıda sektörü durmuyor ve durmayacak. Bu nedenle bu işi omuzlayan herkesin desteklenmesi gerekiyor. Bizde de kamu otoriteleri tarafından gerekli tüm önlemlerin alınması, desteklerin verilmesinin yanı sıra bu konularda gerekli bilgilendirmelerin, uyarıların yapılması konusunda halen faaliyet gösteren STK’ların da elini taşın altına sokması gerekiyor.
FoodDrinkEurope tarafından hazırlanan gıda ve içecek sanayi ve Covid-19 ile ilgili soru ve cevaplar burada;
https://www.fooddrinkeurope.eu/news/statement/ensuring-food-security-during-covid-19/