Kulak ve işitme sağlığı için kulak kepçesinden iç kulağa, işitme sinirlerinden beyin sapına ve beynin işitme korteksine kadar bütün yapıların fonksiyonlarının korunması gerekiyor.
Kafa travmaları, baş boyun bölgesinde radyasyona maruz kalmak, kan dolaşımı bozuklukları, kan hastalıkları, sistemik veya kulak tutulumu yapan enfeksiyonlar ve tümörler kulak sağlını olumsuz etkileyebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Asım Şafak, “3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü” nedeniyle, kulak ve işitme sağlığı hakkında bilgi verdi.
Kulağı temizlerken enfeksiyon riskine dikkat!
Kulak kepçeleri sesin hangi yönden geldiğinin algılanması açısından önemlidir. Kulak kepçesine gelen herhangi bir darbe, sert travmalar, donma veya yanmalar, kepçenin kıkırdak bölümüne küpe takılması “perikondrit” adı verilen iltihaplara neden olabilir. Enfeksiyon tedavi edilmediğinde, kepçede şekil bozukluğu veya kulak yolunun tıkanması sonucunda işitme kaybı meydana gelebilir. Kulak yolu iltihaplanmasının bir diğer nedeni de kulak temizliğinde belirli kurallara dikkat edilmemesidir. “Kulak kiri” denilen dış kulak yolu salgılarının, pamuklu çubuklar veya sert cisimlerle temizlenmeye çalışılması kulak yolu enfeksiyonlarına yol açar. Yaz aylarında uzun süre suda kalmak ve özellikle bakımları iyi yapılmamış kirli havuzlarda yüzmek de kulak iltihabına yol açan risk faktörleri arasında yer almaktadır.
Çocuklarda orta kulak iltihabı düzenli takip gerektirir
Çocukluk çağında sık görülen geniz eti sorunlarında, üst solunum yolunda tıkanıklıkları sonucu gelişen orta kulakta sıvı birikmesi gibi durumlar, ağrılı kulak iltihaplarına dönüşerek kulak zarında yırtılmalara neden olabilir. Tedavi edilmeyen bu durum sonrası orta kulak sıvaları yoğunlaşır ve buna bağlı enfeksiyonlar tekrarlar ya da kulak zarının delik kalmasıyla da orta kulak kemikçiklerinde erimeler veya kireçlenmeler oluşabilir. Önemli derecede işitme kayıplarına neden olabilen bu durumların ortaya çıkmaması için 7-8 yaşlarına kadar çocukların orta kulak sağlığı için düzenli kontrolleri yapılmalı, enfeksiyon oluşum varsa vakit kaybetmeden tedavisi sağlanmalı ya da zar delikleri için de gerekirse cerrahi yöntemlere başvurmalıdır.
Gürültülü ortamlar kulak sağlığını olumsuz etkiliyor
Kulak ve işitme sağlığı açısından, gürültüye ve yüksek sese maruz kalmamaya özen gösterilmelidir. Gürültülü ortamlar, yüksek sesle müzik dinlemek, silah, bomba veya top patlaması gibi ani ve şiddetli sesler iç kulak yapılarını geri dönüşümsüz olarak bozabilmektedir. Gürültü şiddetinin veya süresinin iki kat artmasıyla kulağa oluşacak zarar 8-10 kat daha fazla olacaktır. Gürültülü ortamlarda çalışması gerektiğinde ise kulakları sesten koruyan kulaklıklar kullanılması kanuni bir zorunluluktur.
Kronik hastalıklar işitme hasarına yol açabilir
İç kulağın kanlanmasını etkileyen yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, guatr ve diğer kronik hastalıklar işitme sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu tip hastalıklar nedeniyle tedavi takibinde olan kişilerin kulak fonksiyonları, düzenli aralıklarla yapılacak işitme testleriyle kontrol edilmelidir. Kullanılan bazı ilaçlar da iç kulağa önemli zararlar verebilmektedir. Özellikle aspirin başta olmak üzere pek çok ağrı kesici, bazı antibiyotikler, kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar da az ya da ileri derecede iç kulak hasarı oluşturmaktadır.
Kulak sağlığınızı korumak elinizde…
1.Kulak kirinin temizlenmesi için pamuklu çubuk ve benzeri şeyler kullanmayın.
2.Kulağı, gelebilecek sert travmalardan korumaya çalışın.
3.Uzun süre denizde veya havuzda kalmaktan kaçının.
4.Erken çocukluk çağlarındaki çocukları, işitme fonksiyonları açısından yakından gözlemleyin.
5.Ağrılı kulak rahatsızlıklarında vakit kaybetmeden doktora başvurun.
6.Gürültüye karşı kulaklarını korumaya çalışın, gürültülü ortamlarda alkol kullanmamaya özen gösterin.
7.Kulaklıkla müzik dinlerken 80-90 desibeli aşmayacak şekilde sesi açın ve 2 saatten fazla kulaklık kullanmayın.
8.Kronik hastalık durumlarında işitme sağlığı testlerinizi ihmal etmeyin.
9.Hemen her türlü ilaç kullanımında, kulak sağlığının risk altında olabileceğini unutmayın.
10.Ani gelişen işitme kayıplarında veya çınlamalarda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurun.