Genetik mirasınızın yanı sıra ne kadar dikkat ederseniz edin, kemik sağlığınızı olumsuz yönde etkileyecek hastalıklarınız söz konusuysa sağlık problemleriyle erken dönemde karşılaşma ihtimaliniz artıyor. Kemik sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilecek hastalıkları Hastane Derindere Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Sidar Öztürk anlattı.
Osteoporoz
Osteoporoz, kemiklerinizin tehlikeli biçimde zayıflamasına özellikle kalça, omurga ve bilekte kırık problemiyle karşılaşma ihtimalinizi artırmaya neden olan bir hastalıktır. Bu nedenle hekiminiz düzenli olarak kemik yoğunluğunuzu tespit etmek isteyebilir. Hekiminizin önereceği bazı ilaçların yanı sıra sağlıklı kilonuzu korumak ve egzersiz yapmak kemik kaybınızı yavaşlatabilir.
Osteopetrozis
Kalıtsal bir hastalık olan Osteopetrozis’de kemik yoğunluğunuz gereğinden fazla artar; ancak bu kemiklerinizin daha güçlü olacağı anlamına gelmez, kemikler zayıflar ve daha kolay kırılabilir hale gelir. Bu durum aynı zamanda kemiklerinizdeki iliği de etkiler ve vücudunuzun enfeksiyonla savaşması, oksijen taşıması ve kanamayı kontrol etmesini zorlaştırabilir. İlaç ve hormon tedavisi, takviyeler, fizik tedavi uygulamaları ve gerektiğinde ameliyat, hastalığın tedavisinde kullanılan yöntemlerdir.
Osteonekroz (Avasküler Nekroz)
Genellikle uyluk, kol, diz veya omuzlarda kemik yeterince kanlanamadığında meydana gelen sağlık problemidir. Kemik dokusu zarar görerek çöker, kişinin acı çekmesine neden olarak hareket etmesini zorlaştırabilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında yaralanma, yanlış ilaç kullanımı, kanser, Lupus veya HIV gibi bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyebilecek sağlık problemleriniz olup olmadığı hekiminizce araştırılır. İlaç, fizik tedavi uygulamaları ve ameliyat hastalığın tedavisinde kullanılan yöntemlerdir.
Tip 1 Diyabet
Çocukluk döneminden itibaren görülmeye başlanan ve kalıtsal bir hastalık olan Tip 1 Diyabette vücut hiç ya da çok az insülin salgılandığı için kemikleriniz de zayıflar. Tam olarak etkisi hala bilinemese de yeterince insülin olmadan kemikleriniz de büyüyemez veya en yüksek kemik kütlelerine ulaşabilir. Hekiminiz, ilaçlar, diyet, kan şekeri testleri ve yaşam tarzı değişiklikleri ile süreci yönetmenizi sağlamaya çalışır.
Lupus
Lupus bağışıklık sisteminize zarar veren bir hastalıktır. Kas ağrısı, ateş, yorgunluk, döküntü ve saç dökülmesi sık görülen belirtilerdir. Eklemlerde şişlik ve ağrıya neden olur. Ayrıca osteoporoz ve kemik kırığı oluşma riskiniz daha yüksektir. Lupusu tedavi etmek için alabileceğiniz kortizon içerikli ilaçlar da kemik kaybına neden olabilir.
Osteoartrit
Bu “aşınma ve yıpranma” tipi artrittir. Kemiklerinizin uçlarını kaplayan kaygan dokuya zarar verir. Kemik ve kıkırdak kırılarak ağrı ve şişmeye neden olabilir. Zamanla, eklemin şeklini bile değiştirebilir. Egzersiz yapmak ve fazla kilonuzu vermek, ağrı ve sertliği önlemeye yardımcı olabilir. Hekiminiz ilaç ve durumunuza göre ameliyat önerebilir.
Romatoid Artrit
Lupus gibi bağışıklık sisteminizi hedef alan hastalıklardandır. Genellikle el ve ayaklardaki eklem ve kemikleri etkileyen hastalıkta eklemlerinizde ağrı ve şişliğin yanı sıra, yorgun ve yüksek ateş problemleri yaşayabilirsiniz. İlaç tedavisinin yanı sıra beslenme, kalbi ve diğer kaslarınızı güçlendirmeye yönelik destek tedavileri almanız gerekir.
Çölyak Hastalığı
Bu, vücudunuzun buğday ve diğer tahıllarda bulunan bir protein olan glüteni tutamayacağı anlamına gelir. Yemek yerken, bağışıklık sisteminiz ince bağırsaklarınıza saldırır ve zarar verir. Vücudunuz kalsiyum da dahil olmak üzere kemiklerinizin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini yeterince alamaz. Çölyak hastalarında kemik zayıflığı yaygın olarak görülür.
Hipertiroidi
Tiroid beziniz vücudunuzun enerji kullanmasına yardımcı olan hormonları gereğinden fazla üretir. Bu da yorgunluk, uykusuzluk gibi problemlerin yanı sıra kemik kaybını hızlandırır. Doktorunuz, ilaç, ameliyat veya her ikisiyle de hormon seviyenizi normale döndürmenize yardımcı olur.
Sigara içmek
Tütün, kan dolaşımınızı bozduğu için çok fazla kan dolaşımı olmayan omurga ve kemiklerinizi de olumsuz yönde etkileyerek zayıflamasına neden olur. Sigara içmek ayrıca diğer hastalıklardan kaynaklanan eklem ve sırt ağrısını da daha kötü hale getirebilir.
Obezite Cerrahisi
Obezite cerrahisinden sonra hekiminizin önerdiği kalsiyum ve D vitamini takviyelerini düzenli kullanmazsanız kemik erimesi problemiyle karşılaşma riskiniz artar.
Fibröz Displazi
Kalıtsal bir sağlık problemi olan Fibröz Displazi’de kemikler zayıflayarak şekil bozukluğu oluşmaya başlar ve daha kolay kırılır hale gelir. Bu hastalığı taşıyan çocuklarda kol, pelvis, yüz, bacak ve kaburga başta olmak üzere kemik kırığı çok fazla görülür. Semptomları azaltmak için hekiminizin önereceği ilaçları, diyet ve egzersizleri düzenli olarak uygulamanız gerekir.