Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kader Yıldız, gıda kaynaklı olan ve beyne yerleşerek gelişimi etkileyen, özellikle hamile kadınlar için tehlikeli olan ‘toxoplasmosis paraziti’nin dünya üzerinde her üç insandan birinde bulunduğunu söyledi.
Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi öğretim üyeleri tarafından yapılan ‘Koyun ve Sığır Orijinli Polimorf Nükleer Lökositlerde Toxoplasma Gondii’ye Karşı Hücre Dışı Tuzak Oluşumunun Araştırılması’ isimli proje TÜBİTAK’ın Araştırma Destek Programı kapsamında kabul edildi. Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı’nda yürütülen proje ile bu önemli parazite karşı konaklarda şekillenen reaksiyonun belirlenmesine çalışılıyor. Aynı zamanda projeden alınacak sonuçlar parazit mücadelesinde fayda sağlayacak.
Proje koordinatörü Prof. Dr. Kader Yıldız, TÜBİTAK tarafından desteklenen proje ile ülkemizde de çok yaygın olan toxoplasmosis adlı parazit hastalığına karşı vücutta gelişen bağışıklık hakkında deneyler yapıldığını belirtti. Prof. Dr. Kader Yıldız, “Toxoplasma Gondii tüm dünyada yaygın bir iç parazittir ve her yaştan insanda görülür. Dünya üzerinde her üç insandan biri bu hastalığı taşımaktadır. Özellikle hamile kadınlar için tehlikelidir. Bu parazit hamile kadınların düşük yapmasına ya da anomalili bebek doğumuna sebep olur. Kadın hamileliği esnasında hastalanırsa parazit, anne karnındaki fötusa gider ve onun beynine yerleşerek gelişimini etkiler. Bu parazitle hastalanan insanlarda trafik kazası yapma oranının arttığı anlaşılmıştır. Yeni çalışmalarda bu parazit beyin tümörlerinin sebeplerinden birisi olduğu kabul edilmiştir. Ayrıca şizofren insanlarda bu parazitin daha çok görüldüğü izlenmiştir.” dedi.
Proje ekibinde alanında yetkin araştırıcıların bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Yıldız, “Toxoplasmosis hakkında daha önce de Kırıkkale Üniversitesi’nde TÜBİTAK destekli proje yürüttük ve çalışmalarımıza yeni projelerle devam ediyoruz. Ekibimiz tarafından daha önce Kırıkkale yöresinde yapılan saha çalışmalarında koyunların neredeyse tamamında yüzde 88, sığırların yarısına yakında yüzde 41,6 bu hastalık bulunmuştur. Toxoplasmosis, Kırıkkale’de yaşayan insanlarda ise yüzde 22,1 oranında görüldüğü gözlenmiştir. Gıda kaynaklı önemli bir parazit hastalığı olan toxoplasmosis bilim adamları tarafından üzerinde en çok çalışılan hastalıklardan birisi olmuştur.” şeklinde konuştu.
En çok, çiğ ya da az pişmiş et tüketimiyle bulaşıyor
Hastalıkların insanlara bulaşma süreci hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Yıldız, sözlerine şöyle devam etti: “Toxoplasmosis adı verilen hastalık insanlara en çok kırmızı etin çiğ ya da az pişmiş yenilmesi ile bulaşır. Bunun dışında mutfakta kullanılan kesme tahtaları önemlidir. Özellikle piknikte aynı kesme tahtası ve bıçak ile etin doğranması, sonra iyi yıkanmadan salatanın hazırlanması bu hastalığın insana bulaşmasını kolaylaştırır. Parazitin biyolojisinde kediler de rol oynar. Kediler de bu parazitle hastalanır. Kedi aracılığıyla da hastalık insana geçer. Kedi, dışkısı ile bu parazitin yumurtalarını atar. Bu yumurtalar insan tarafından ağızdan alınır. En muhtemel bulaşma yöntemi ise kedinin doğada dışkıladığı yere yakın çilek, domates gibi sebzeler ya da maydanoz, marul gibi salata yapılan otlar varsa, kedinin attığı parazitin yumurtaları bu otlara yapışabilir. Bu sebzelerin yenilmesi ile insana hastalık bulaşabilir. Toplumda genel olarak ‘kedi kılı kist yapar’ görüşü bulunmaktadır.”