Toplumda en sık görülen hastalıklardan biri olan safra kesesi taşları; mide ağrısı, hazımsızlık, gaz sancısı, şişkinlik gibi sikayetlerle kendini belli edebiliyor. Beslenme alışkanlıklarıyla yakından ilgisi olan safra kesesi taşlarının küçük boyutta olanları safra kanalını tıkayabileceği için daha ciddi sorunlara yol açabiliyor.
Memorial Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. Fatih Taşkesen safra kesesi taşı ve yol açtığı hastalıklar hakkında bilgi verdi.
Belirtileri farklı hastalıklarla karıştırmayın
Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülen safra kesesi taşı oluşumunda; obeziteye yatkınlık, yüksek kolesterol, açık tenli olmak gibi risk faktörleri bulunmaktadır. Safra kesesi taşı bulunan kişilerin büyük bir çoğunluğu her hangi bir rahatsızlık yaşanmayabilmektedir. Bununla birlikte;
• Mide ağrısı
• Gaz sancısı
• Hazımsızlık
• Şişkinlik
• Kilo kaybı gibi belirtiler de görülebilmektedir.
Safra kesesi taşları benzer belirtiler nedeniyle; bağırsak hastalıkları, reflü, gastrit, mide fıtığı ve kalp krizi ile karıştırılabilmektedir.
Taş küçük diye ihmal etmeyin
Safra kesesindeki taşlar önemsenmediğinde; akut kolesistit adı verilen safra kesesinin iltihaplanması, ana safra kanalının tıkanmasına bağlı sarılık, kolanjit adı verilen ana safra kanalının iltihaplanması, pankreas kanalının tıkanmasına bağlı pankreatit, ince bağırsak tıkanıklıkları hatta taşların safra kesesi duvarında uzun yıllar yarattığı iltihaplanmalar sonucu safra kesesi kanserine bile neden olabilmektedir. Safra kesesindeki küçük boyutlu taşlar safra kanalını tıkayabileceği için büyük taşlara oranla daha ciddi sorunlara zemin hazırlayabilmektedir.
Aşırı yağlı yemekler ve hamur işinden uzak durun
Özellikle aşırı yağlı, kızartma türü ve hamur işi beslenme alışkanlığı safra kesesi taşı oluşumuna sebep olabilmektedir. Yüksek kolesterol de safra kesesi taşı oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Safranın içerisinde kolesterol, kolesterol tuzları ve su oranındaki bozulma safra kesesinde taş oluşumuna yol açabilmektedir. Hasta su tüketimini azaltırsa, kolesterolü yükselirse bu oran bozulur ve buna bağlı olarak da taş oluşumu başlar. Bu nedenle dengeli beslenme çok önemlidir.
Ameliyattan 1 gün sonra evinize, 1 hafta sonra da işinize dönebilirsiniz
Safra kesesi taşı olan hasta eğer mide ağrısı, gaz sancısı, hazımsızlık, şişkinlik, kilo kaybı gibi şikayetlerden biri ya da birkaçını yaşıyorsa tedavi cerrahidir. Cerrahi yöntem uygulanabilmesi için taşın hastayı rahatsız etmesi, yaşam kalitesini düşürmesi gerekmektedir. Kapalı yöntemle gerçekleştirilen cerrahinin ardından hasta genellikle 1 gün hastanede kalarak taburcu edilmektedir.Günlük yaşamına ve işine ise 1 haftada dönebilmektedir. Karaciğer safra üreteceği için safra kesesinin alınması hastada her hangi bir eksikliği neden olmamaktadır. Bazen hastalarda cerrahi işlem sonrası hazımsızlık şikayetleri olabilmekle birlikte bu durum ilaç tedavisiyle düzelmektedir. Safra kesesi alınan hastalara ameliyat sonrası özel bir diyet verilmez, beslenme konusunda hastaya herhangi bir kısıtlama getirilmemektedir.
Yaşlı hastalara ciltten müdahale
Yatalak ya da yaşlı hastalarda safra kesesinde iltihap varsa ameliyat hastanın hayatını tehdit edebilir. Bu durumda kolesistostomi adı verilen yöntemle ciltten girerek hastanın safra kesesine bir katital yerleştirilir. Safra kesesinden safra boşaltılıp iltihaplanma ortadan kaldırılır. Genel durumu bozuk olan, ameliyatı kaldıramayacak olan, genelde yaşlı hastalarda bu yöntem uygulanmaktadır.