Çocuklar hastalanır hastalanmaz gelişigüzel verilen vitamin ve mineraller istenmeyen sağlık sorunlarına neden olabilir. Çocuğun bu takviyelere ihtiyacı olmayabilir. Özellikle doktora danışmadan vitamin kullanımı alerjilere, hatta karaciğer hasarı gibi organ zararlarına sebep olabiliyor.
Hastalık söz konusu olduğunda ebeveynlerin titiz ve bir o kadar korumacı olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, “Böyle durumlarda düşülen en büyük hatalardan biri de internetten, eczaneden veya dost tavsiyesiyle kullanılan bitkisel vitamin/mineral takviyeleri, her çocukta farklı sonuçlar doğurarak istenmeyen sağlık sorunlarına yol açabiliyor” şeklinde konuştu.
Tek takviye, D vitamini
Özellikle Türkiye’deki çocuklarda iki yaşa kadar gerekli tek vitamin takviyesinin D vitamini olduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, “Diğer vitamin ihtiyaçları için mutlaka bir uzmana danışılmalı” dedi. Anne sütünün alındığı dönemde başlayan ve 2 yaşa kadar devam eden D vitamini takviyesinin çocuk, ana sınıfı yaşına geldiğinde eksikliği var mı diye değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, “D vitamini, toksik düzeyi tehlikeli olan bir vitamin ve bu nedenle çocuk ana sınıfı yaşına geldiğinde mutlaka kan değerlerinin kontrol edilerek, eksikse takviyesi gerekecektir. D vitamini, toksik düzeyi tehlikeli olan bir vitamin ve bu nedenle çocuk kreş yaşına geldiğinde mutlaka kan değerlerinin kontrol edilerek verilmesi gerekiyor. Bunun dışında kalan diğer tüm vitaminlerin eksikliğinin de fazlalığının da vücutta farklı reaksiyonlara sebep olabileceği hiçbir zaman akıldan çıkarılmamalı” dedi.
Kan değerine bakılmadan gelişigüzel vitamin kullanılmamalı
Demir takviyesinin oldukça önemli olduğuna değinen Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, “Demir eksikliği varsa mutlaka kan değerlerine bakılarak ilaçla takviye edilmesi gerekebiliyor” şeklinde konuştu. Demirin fazlalığının ise bağırsakları olumsuz etkileyerek ishal, kabızlık ve dişlerde boyanma yapabildiğini belirten Gündoğdu, “Yağda çözülen vitaminler olan ADEK farklı organlarda depolanabiliyor; taş yapabiliyor ya da böbrek ve karaciğer hastalıklarına sebep olabiliyor. Dolayısıyla, kan değerlerine bakılmadan ve bir uzman görüşü olmadan gelişigüzel vitamin/mineral takviyeleri, çocuklara zarar verebilir, arzu edilmeyecek sonuçlara sebep olabilir. D vitamini vücutta sentezlenebilen bir vitamin. Bu nedenle çocuğu günde 30 dakika güneşli bir yerde oynatmak ve hava uygunsa kısa kollu bir giysi ve şortla gezdirmek en etkili yöntem” açıklamasında bulundu.
Sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlığının kazanılması çok önemli
Doğanın pek çok vitamin ve besin değerini çocuklara geniş bir yelpazeyle sunduğunu vurgulayan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, “Bu noktada atılacak en önemli adım, çocuğa dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmak olmalı. Örneğin, kış aylarında portakal, mandalina ve kivi gibi meyvelerle çocuğun D, C ve E gibi vitaminleri almasını sağlayabilir; öğütülmüş fındık, fıstık, çekirdek ve yumurta gibi besinlerle çinko değerleri için takviye yapılabilir” dedi.
Her mineral gerekli değil
Popüler olmuş vitamin ve minerallerden örnekler veren Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, bu vitamin/minerallerin gerçekten gerekli olmayabileceğini belirtti.
- Betaglukan:Mantardan elde ediliyor ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği söyleniyor. Fakat yapılan çalışmalarda anlamlı bir yararı yok, yan etkileri olabiliyor.
- Ekinezya:Solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılan en eski bitkilerden biri. İmmün stimülan olduğu söyleniyor ancak yapılan çalışmalarda anlamlı bir faydası kanıtlanmamıştır.
- Propolis:Arının ürettiği doğal bir ürün. Güçlü bir antioksidan. Kullanılabilir ama yine de dikkatli olmak gerekiyor. Özellikle çocukların bala alerjisi varsa alerjik reaksiyona sebep olabilir. Doktorunuza danışarak çok dikkatli kullanmanız ve çok iyi bir marka tercihi yapmanız önemli.
- Kara mürver ekstresi, Pelargonium sidoides:Antiviral etkileri hakkında yapılan çalışmalar var. Viral enfeksiyonların süresini 3-4 gün kısalttıkları gösterilmiş ancak vereceğiniz çocuğun seçimini dikkatli yapmak gerekiyor.
- Çinko:Vücutta sentezlenmeyen bir eser eleman. Yapılan çalışmaların bazıları pnömoniyi ve bronşiti engellediğini göstermiş ama tedavi de etkisiz bulunmuş. Eksikliği varsa yerine koymak gerekli ama gıdalarla da alınabilen bir eser eleman.
Çocuklarda vitamin eksikliğinin belirtileri
- Halsizlik
- Bitkinlik
- Solgun cilt
- Derslerde başarısızlık ve davranış problemi
- Gereksiz yere ağlama ve katılma nöbetleri
- Sık kilo alma ve kilo kaybı
- İshal
- Deride kuruluk ve dermatit bulgular