Halsizlik, dikkat eksikliği, uykuya eğilim, kalpte çarpıntı ve saç dökülmesi gibi pek çok soruna yol açabiliyor. Genellikle de üreme çağındaki kadınları tehdit ediyor. Tedavi edilmezse yaşam kalitesini oldukça düşürebilen ve ciddi bir işgücü kaybına neden olabilen bu sağlık sorununun adı; demir eksikliği!
Demir eksikliği günümüzde Dünya Sağlık Örgütü’nün öncelikli sağlık sorunları sıralamasında en üst sıralarda yer alıyor. Dünyada 2 milyarı aşkın kişi, bir başka deyişle dünya nüfusunun yüzde 30’undan fazlası demir eksikliğine bağlı kansızlık sorunu yaşıyor. En çok da kadınlar demir eksikliği problemiyle mücadele etmek zorunda kalıyor. Yapılan çalışmalar Türkiye’de yaşayan her 3-4 kadından birinin demir eksikliği sorunu olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle kadınlarda artmış olan adet kanamaları ve doğumlar demir eksikliğinin önemli nedenlerini oluşturuyor. Toplumdaki yaygın inanışın aksine demir eksikliği hastalık değil, bir belirti. Dolayısıyla bu tabloya yol açan sorunun veya hastalığın mutlaka tespit edilmesi gerekiyor.
Acıbadem Maslak Hastanesi Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner özellikle erkeklerde ve menopoz dönemindeki kadınlarda gelişen demir eksikliği tablosunun ciddi olarak ele alınması gerektiğine dikkat çekerek, “Çünkü bu iki grupta altta yatan etken mide ile bağırsak kanalındaki bir kanama olabiliyor. Dolayısıyla başta mide ve bağırsak kanseri ile jinekolojik kanserler olmak üzere pek çok önemli hastalıkların belirtisi, hatta ilk uyarı sinyali olarak karşımıza çıkabiliyor” diyor.
Bu yakınmalar varsa, dikkat!
Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner demir eksikliği belirtilerinde zaman kaybetmeden bir hekime başvurmanın son derece önemli olduğunu vurguluyor. Bunun nedeni ise demir eksikliğinin yaşam kalitesini olumsuz etkilemesinin yanı sıra pek çok önemli hastalığın uyarıcı sinyali olması.
- Ciltte solukluk,
- Halsizlik, çabuk yorulma,
- Çarpıntı,
- Saç dökülmesi,
- Tırnaklarda kolay kırılma,
- İsteksizlik,
- Konsantrasyon bozukluğu,
- Sinirlilik hali,
- Uykuya eğilim
Tedavi yarıda kesilmemeli
Tedavide, eksik olan demir ilaçla ağızdan, bazı durumlarda ise damardan yükleme yapılarak takviye ediliyor. Demir eksikliği pek çok nedenden dolayı gelişmiş olabileceği için eş zamanlı olarak bu tabloya yol açan etkenin de tespit edilerek tedaviye başlanması büyük önem taşıyor. Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner demir eksikliği tedavisinin ortalama 3-6 ay sürdüğünü belirterek, “Kemik iliği eksik kan miktarını yerine koymak için önce verilen demirin tümünü kullanıyor, hemoglobin düzeyi normale gelince bu sefer kullanmadığı demiri depolamaya başlıyor. Başarılı sonuç alınabilmesi için demir tedavisinin yarıda kesilmemesi ise kilit rol üstleniyor” uyarısında bulunuyor.
Kırmızı et tüketin, çayı kısıtlayın!
Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner demir eksikliğinde ilaç tedavisinin yanı sıra demirden zengin beslenmenin de son derece önemli olduğunu belirterek şu önerilerde bulunuyor:
- En zengin demir kaynağı olan kırmızı eti haftada en az 2 kez tüketmeye özen gösterin.
- Ispanak, karalahana ile pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri; kırmızı mercimek, kuru fasulye ve nohut gibi kuru baklagilleri sofranızda sıkça bulundurun.
- Ceviz, fındık ile fıstık gibi kuruyemişler, balık ve yumurta sarısı da demirden zengin besinler arasında yer alıyorlar. Bu besinler sofranızda düzenli olarak yer almalı.
Ülkemizde demir eksikliğinin en önemli nedenlerinden biri, aşırı çay tüketmek. Çay içeriğindeki fitat maddesi nedeniyle demiri bağlayarak mide bağırsak kanalından vücuda geçmesini önlüyor. Demir eksikliğine karşı çayı günde 2-3 bardakla sınırlamanız ve yemekten 1-1.5 saat sonra içmeniz çok önemli.