Yüksek kalorili ve yağlı beslenmek, vitamin eksikliği ve hareketsiz bir yaşam tarzı… Özellikle koronavirüs pandemisi nedeniyle bir araya daha kolay gelen tüm bu etkenler yüksek kolesterol riskinde artışı da beraberinde getiriyor.
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, yaklaşan tehlike çanlarını susturmak için evde ya da sosyal mesafe kurallarına dikkat ederek açık havada egzersiz yapmayı, bisiklete binmeyi, dans etmeyi önerirken “Beslenmenize dikkat ederek sağlıklı atıştırmalıkları tercih ederek bu zor dönemi kolesterol düzeyinizi sağlıklı bir seviyede tutarak geçirebilirsiniz” diyor.
Kolesterol, insan vücudu için hayati fonksiyonları yerine getiren yağ benzeri bir madde olarak tanımlanıyor. Hücre duvarları ve hormonların inşasında rol oynayan kolesterol ihtiyacımızın büyük kısmı vücudumuz tarafından üretilerek karşılanıyor, geri kalanı da yiyeceklerden sağlanıyor. Ancak yüksek kalorili ve yağlı beslenme tarzı, vitamin eksikliği ve çok az egzersizin kanda kolesterol seviyesini artırdığını belirten Kardiyoloji Uzmanı Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, “Halk arasında iyi kolesterol olarak bilinen HDL, kötü kolesterol LDL’nin kalp çevresinde birikmesini önleyerek kalp ve damar hastalıklarının önüne geçmeye yardımcı oluyor. Bu nedenle kalp ve damar sağlığının korunması amacıyla kan kolesterol seviyelerinin normal değerlerde tutulması çok önemlidir” diye konuşuyor.
Sorumlular: Beslenme tarzı, obezite ve yetersiz egzersiz
Kanda kolesterolün yükselmesinden sorumlu olan faktörleri “beslenme tarzı, obezite ve yetersiz egzersiz” olarak sıralayan Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, yüksek kolesterol belirtilerini de şöyle özetliyor:
“Özellikle yüz bölgesinde oluşan sarı renkli yağ bezeleri, halsizlik ve yorgunluk hissi, ciltte lekelenmeler ve solukluk, göğüs ağrısı, baş dönmesi, vücudun bazı bölgelerinde morarmalar, geç iyileşen yaralar ve nefes darlığı kolesterol yüksekliğine işaret eder.”
Kolesterol tedavisinde ilaç kullanılıyor. Özellikle sigara içenler, diyabet hastaları, fazla kilolu kişiler veya aile öyküsü olan kişiler gibi kardiyovasküler hastalıklar için risk grubuna dahil olan hastalarda yüksek kolesterol inme veya kalp krizi gibi hayatı tehdit edici durumlara yol açabiliyor. Bu yüzden doktorunuza danışarak kolesterol düşürücü ilaçlar almak gerekli oluyor. Ancak uzun süre kolesterol düşürücü ilaç almak yerine hayat tarzımızda daha fazla fiziksel aktiviteye yer vermenin ve sağlıklı beslenmenin kalıcı çözüm sağlayacağına işaret eden Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, “Düzenli yapılan spor iyi kolesterol olarak bildiğimiz HDL değerini yükseltir ve kötü kolesterol LDL değerini düşürür. Düzenli spor ayrıca kan basıncı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve kalbi güçlendirir” diye bilgi veriyor.
Tempolu yürüyüş, bisiklete binmek, yüzmek, dans etmek ve engebeli doğa yürüyüşleri kolesterolsavar egzersizler olarak öne çıksa da Covid-19 pandemi süreci nedeniyle bu tür etkinlikleri gerçekleştirmek her zaman mümkün olmuyor. Bu dönemde aktif yaşamdan uzaklaşıp hareketsiz bir döneme girdiğimizin altını çizen Kardiyoloji Uzmanı Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, “Başvuran hastalarımızdan kolesterol seviyelerinde de artışa neden olduğunu gözlemliyoruz. Ancak evlerimizde ve sosyal mesafe kurallarına da uyarak ayrıca toplu organizasyonlardan kaçınarak açık havada günlük aktivitelerde bulunabilir ve birçok hastalığı engelleyebiliriz” diye öneriyor.
Bu yiyeceklerden mutlaka tüketin
Hareketsiz yaşam tarzı kadar sağlıksız beslenme de kolesterol yüksekliği anlamına geliyor. Yeme alışkanlıklarının değiştirilmesinin önemine işaret ederken “Beslenme yoluyla 100 miligram kolesterolü almak, kandaki kolesterol seviyesini yaklaşık 2 mg/dl artırır. Bu nedenle, dengeli bir diyetin LDL seviyelerini düşürmede önemli bir faktör olduğu hatırda tutulmalı” diyor. Kolesterol düşmanı yiyecekler ise şöyle sıralanıyor:
- Kepekli tahıllar ve baklagiller gibi lif yönünden zengin besinler,
- Vitamin, çinko ve kükürt içerikli bileşenleri barındıran çiğ soğan, pırasa ve sarımsak,
- Kalın bağırsakta kolesterolü parçalamaya yardımcı lifler içeren başta armut ve elma olmak üzere çeşitli meyve ve sebzeler,
- Kolesterolü safra asidine dönüştüren gingeroller içeren zencefil,
- Fındık, zeytinyağı, keten tohumu, ceviz ve buğday tohumu yağı gibi bitkisel yağlar,
- Kolesterolü düşüren sterol içeren tofu gibi soya ürünleri,
- Kardiyovasküler sistemi destekleyen, yüksek kaliteli omega-3 yaş asitlerini içeren ringa balığı, uskumru ya da somon gibi yağlı balıklar,
- Maden suyu ve şekersiz çaylar.
Yüksek kolesterollüler dikkat!
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, yüksek kolesterollü olan ve özellikle kaçınılması gereken yiyecekleri de; “Kuzu eti, sığır eti, salam ve sosis gibi yüksek oranda yağ içeren işlenmiş gıdalar, kabuklu deniz ürünleri, tam yağlı peynir, tereyağı, tam yağlı süt ve krema gibi yüksek yağ içerikli süt ürünleri, hamur işleri, hazır yiyecekler, şekerleme ve şekerli içecekler” diye özetliyor.