İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, 22 Şubat’ta AB ile ABD heyetleri arasında 12’nci tur görüşmelerinin başladığı TTIP müzakerelerine ilişkin açıklamalarda bulundu.
TTIP müzakerelerini ilerleyişi Türkiye açısından da büyük önem taşıdığını vurgulayan Zeytinoğlu, Türkiye’nin oluşmakta olan Transatlantik Ticaret ve Yatırım Alanı’nın dışında kalması, bu alanın kural ve normlarına uyum maliyetinden daha ağır olacağını vurguladı.
Tarım ürünlerinde AB’nin tahtı sallanabilir
Müzakerelerde önemli bir yer tutan tarım ve gıda bölüm ile ilgili olarak Zeytinoğlu şunları kaydetti: “Baştan beri en tartışmalı alanlardan biri de tarım ve gıda ürünleriydi. Hayvan refahının AB’de ABD’ye kıyasla çok daha sıkı kurallarla düzenleniyor olması, büyüme hormonlarının AB’de tamamen yasak olması ya da hayvan yeminin ABD’de çok daha ucuza üretilebiliyor olması gibi faktörler bu alanda tam serbestleşmesini güçleştiren faktörler olarak görülüyor. Özellikle tahıl ve et konusunda şimdilik belirsizliğin süreceği belirtiliyor. ABD’nin tarım politikalarındaki yüksek üretim ve agresif tutumu, özellikle AB’de hububat, et ve süt sektörlerinde baskı oluşturacak. Tarım ürünleri ihracatında önemli bir oyuncu olan AB’yi TTIP ile zor bir dönem bekliyor. Ortalama tarım işletmesi büyüklüğü İngiltere’de 538 ve Fransa’da 521 dekar olmasına rağmen, AB ortalaması 160 dekarda kalıyor. Buna karşılık ABD’de üretim yapan tarım işletmelerinin ortalama büyüklüğü 1820 dekar. Tarım ürünleri dış ticaretinde lider konumda bulunan AB’nin, ABD’nin 500 milyonun üzerinde nüfusa sahip AB pazarına erişimi sonrası küresel rekabette tahtı sallanabilir.
AB’nin TTIP müzakerelerinde karşılaşacağı güçlükler ve baskıların benzeri Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi kapsamında tarım ürünleri tavizleri müzakerelerinde karşımıza çıkabilir. Verimlilik konusunda sıkıntılarını gideremeyen Türkiye’nin ortalama tarım işletmesi büyüklüğü 59 dekar ve ortalama 7 parçaya ayrılmış durumda.”
AB TTIP’te tarifelerin %97 oranında azaltılmasını istiyor
Elde edilen bilgilere göre, tarafların masaya gerçekçi önerilerini koymaya başladıkları ve karar alma aşamasına geçtiklerinin görüldüğünü belirten Zeytinoğlu, 2015 yılı sonunda ABD tarafından masaya tüm tarifelerin yüzde 87,5’inin sıfırlanması önerisinin getirilmesinin ardından buna mukabil AB’de tüm tarifelerin yüzde 97’sinin sıfırlanmasını önerdiğini söyledi. Başkan Zeytinoğlu, basına sızan yaklaşık 180 sayfalık listede tüm balık çeşitleri, tüm kimyasal ürünler gibi yaklaşık 8000 kalem ürünün yer aldığını kaydetti.
Kamu ihaleleri konusu bir başka çetin ceviz
AB’nin TTIP müzakerelerinde oldukça önem verdiği bir diğer konun da kamu ihaleleri olduğunu ifade eden Zeytinoğlu, AB ABD’nin kamu ihaleleri pazarını AB menşeli şirketlere açmasını isterken ABD’nin bu konuya daha çekimser yaklaşması tarafların ortak nokta bulma noktasını güçleştiriyor.