Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Rusya’nın ambargosunun, Irak, Suriye ve Bulgaristan’a yönelik yaş sebze ve meyve ihracatındaki sıkıntının diğer ülkelerle atlatılmaya çalışıldığını bildirdi.
Bayraktar, “İki büyük pazar Rusya ve Irak’a yönelik ihracatta gerileme nedeniyle toplam yaş sebze ve meyve ihracatımızda yüzde 38,4 azalma meydana geldi. 2015 yılı Ocak ayında 215,2 milyon dolar olan ihracat, 2016 Ocak ayında 132,7 milyon dolara indi.” dedi.
Konu hakkında yazılı değerlendirmede bulunan Şemsi Bayraktar, bu dönemde taze sebze ihracatı yüzde 52,6 düşüşle 61,7 milyon dolardan 29,3 milyon dolara, narenciye ihracatı yüzde 37,8 düşüşle 131 milyon dolardan 81,5 milyon dolara, taze meyve ihracatı yüzde 2,8 düşüşle 22,5 milyon dolardan 21,9 milyon dolara gerilediğini vurguladı.
Rusya’nın, 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren uygulamaya koyduğu Türkiye’den domates, salatalık, kuru soğan, kırmızı lahana, brokoli, portakal, mandalina, nektarin, elma, armut, kayısı, şeftali, erik, üzüm, çilek, tavuk ve hindi eti, tuz ve karanfil ithalatına ambargonun özellikle yaş sebze ihracatını önemli oranda etkilediğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ocak ayında, Rusya’ya yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 86,8, Suriye’ye yüzde 56,7, Irak’a yüzde 41,2, Bulgaristan’a yüzde 39 azaldı. Moldova’ya yönelik ihracat yüzde 32,9, Azerbaycan’a yüzde 19,6, Almanya’ya yüzde 13,2, İngiltere’ye yüzde 11,7, Sırbistan’a yüzde 5,3 geriledi.
En büyük ihracat pazarı Rusya’ya ihracat 82,9 milyon dolardan 10,9 milyon dolara, ikinci büyük ihracat pazarı Irak’a ihracat 44,8 milyon dolardan 26,3 milyon dolara, Suriye’ye ihracat 3,55 milyon dolardan 1,5 milyon dolara, Bulgaristan’a ihracat 6,7 milyon dolardan 4,1 milyon dolara, Almanya’ya ihracat 9,8 milyon dolardan 8,5 milyon dolara indi. Sırbistan’a ihracat 2 milyon dolardan 1,9 milyon dolara, İngiltere’ye 1,8 milyon dolardan 1,6 milyon dolara, Moldova’ya 1,8 milyon dolardan 1,2 milyon dolara, Azerbaycan’a 1,3 milyon dolardan 1 milyon dolara geriledi.”
Bazı ülkelere ihracat artışı, kayıpları telafi edemiyor
İsrail’e yapılan ihracat yüzde 4.043,7, İtalya’ya yüzde 60,3, Suudi Arabistan’a yüzde 49,7, Polonya’ya yüzde 40,3, Birleşik Arap Emirlikleri’ne yüzde 38,5, Hollanda’ya yüzde 36,5, Ukrayna’ya yüzde 26,9, Avusturya’ya yüzde 22,7, Beyaz Rusya’ya yüzde 21,8, Gürcistan’a yüzde 20,2, Romanya’ya yüzde 18 arttı ama düşüşleri telafi edemediğini bildiren Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Ukrayna’ya ihracat 14,3 milyon dolardan 18,1 milyon dolara, Romanya’ya 8,1 milyon dolardan 9,5 milyon dolara, Suudi Arabistan’a 5,6 milyon dolardan 8,4 milyon dolara, Hollanda’ya 3,6 milyon dolardan 7,3 milyon dolara, Beyaz Rusya’ya 3,7 milyon dolardan 4,5 milyon dolara, Polonya’ya 2,7 milyon dolardan 3,8 milyon dolara, Gürcistan’a 3 milyon dolardan 3,6 milyon dolara, İsrail’e 66 bin dolardan 2,7 milyon dolara, Birleşik Arap Emirlikleri’ne 1,9 milyon dolardan 2,7 milyon dolara, Avusturya’ya 802 bin dolardan 984 bin dolara, İtalya’ya 591 bin dolardan 947 bin dolara yükseldi.”
İhracattaki sıkıntının devamı halinde yapılması gerekenler
Bayraktar, ihracatta sıkıntının devamı halinde, yeterli gelir elde edemeyen üreticinin, borcunu ödeyememe durumuyla karşı karşıya kalabileceğine, bir sonraki üretim sezonu için ihtiyaç duyduğu finansmanı temin etmekte zorlanabileceğine dikkati çekti. Üretimin sürdürülebilirliği açısından üreticinin zararının da karşılanması, maddi kayıp, doğrudan yapılacak ödemelerle telafi edilmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, “Diğer taraftan kısa vadede iç piyasada tüketimin artırılması, üretici fiyatlarının düşüşün önüne geçilmesi için askeri birlikler, okullar, hastaneler gibi toplu tüketim yerlerinde alımlar artırılmalıdır. Halen yaş sebze meyve ihracatı yapılan diğer ülkelere olan ihracatı daha fazla artırmanın yolları aranmalıdır. Uzun vadede ise yeni pazarlar bulunmalıdır.” dedi.