Avrupa Komisyonu geçen hafta üç adet GDO’lu soyanın gıda ve yem olarak Avrupa’da satışını onayladı.
Avrupa Komisyonun aldığı karar doğrultusunda üç adet GDO’lu soya çeşidinin (MON 87708 x MON 89788, MON 87705 x MON 89788 ve FG 72) artık Avrupa’da gıda ve yem olarak satışı kabul edildi ancak onay bu soya çeşitlerinin Avrupa’da tarımının yapılmasını kapsamıyor. Avrupa Komisyonu tarafından alınan kararın geçerlilik süresi on yıl.
Bu üç soya çeşidi 2015 yılında Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından bilimsel olarak olumlu yönde bir değerlendirme almıştı.
Komisyon; “bu GDO’lardan elde edilen ürünlerin tümü, Avrupa Birliği’nin katı etiketleme ve izleme kurallarına tabi olacak.” açıklamasında bulundu.
Avrupa Komisyonu tarafından alınan karardan dolayı memnuniyetini dile getiren Avrupa Biyoendüstri Derneği Tarımsal Biyoteknoloji Direktörü Beat Spath; “Ne yazık ki bu soya onayını da kapsayan ancak bununla sınırlı olmayan Avrupa Komisyonu tarafından son zamanlarda alınan aksiyonlar, GDO ticaretinin açık bir şekilde yararlı olmasına karşın, bilimsel prensiplerin korunması kararlılığını yansıtmıyor. Avrupa Birliği bitkisel protein bakımından %80 oranında ithalata bağımlı durumda ve her yıl 34 milyon ton GDO’lu soya ithal ediyoruz. Son ürün onaylarındaki gecikmelerin şimdiden üreticilere maliyetinin milyonlarca Avro düzeyinde olduğu tahmin ediliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Amerika Soya İhracat Konseyi (USSEC), Amerikalı soya üreticileri adına Komisyon tarafından alınan karardan dolayı memnun olduklarını açıkladı.
Ancak çevre örgütleri karardan hiç de memnun değil. İngiltere’de GDO’ların tarım ve gıda alanında kullanımının yasaklanması gerektiğini savunan GM Freeze adlı örgütün başkanı Liz O’Neill yaptığı açıklamada, son gelişmelerin, gıdalarının sorumlu, adil ve sürdürülebilir bir şekilde üretilmesini isteyen herkes için büyük bir gerileme olduğu değerlendirmesinde bulundu.
O’Neill; “Avrupa ülkeleri bu ekinleri onaylamayı reddetti. Avrupa genelinde GDO’lu gıdaların satışlarının minimum düzeyde olmasının sebebi gıdaların etiketleri üzerinde GDO’lu olduklarını açıklamak zorunda olmaları. Ancak bu durum GDO’lu yemler ile beslenen hayvanlardan elde edilen et, yumurta ve süt için geçerli değil. Bu gün alınan karar hem İngiltere’ye hem de Avrupa’nın geri kalanına daha fazla GDO girişine neden olacak ve tüketiciler açısından GDO’suz yemden kaçınabilmek oldukça zor olacak.” açıklamasında bulundu.
Derneklerden ticarette ciddi sıkıntı uyarısı
Avrupa’nın ticaret konusunda önde gelen üç derneği; hububat ve yağ ticareti konusunda çalışmalar yürüten COCERAL, yağ ticaret grubu FEDIOL ve Avrupa Yem Sanayicileri Derneği (FEFAC) bu yıl Haziran ayında Avrupa Birliği Başkanı Jean-Claude Juncker’a gönderdikleri açık bir mektupta, Komisyonun bir an önce kararı ertelemeyi bırakmasını talep etmişler ve yaz döneminden önce bu ekinlerin onaylanmaması durumunda ticaret açısından ciddi sıkıntılar yaşanacağı uyarısında bulunmuşlardı.
Dernekler tarafından gönderilen mektupta; “Avrupa Birliği ticaret ve üretime konu olan emtiaların küresel durumlarını göz ardı edebilme lüksüne sahip değil: bu GDO’lu çeşitlerden bazıları Avrupa Birliği’ne ihracat gerçekleştiren ve bu açıdan önemli bir yere sahip olan bölgelerde zaten onaylı ve/veya ticareti yapılabiliyor. Avrupa Birliği’nde hayvan yemi olarak kullanılan protein bakımından zengin bileşenlerin %75’i üçüncü ülkelerden Avrupa Birliği’ne ithalat ediliyor. Soya da hayvan yemi olarak protein bakımından zengin, önemli bir kaynak. Bu konuda hızlı bir karar alınamaması durumunda, henüz Avrupa Birliği’nde onaylanmamış olan GDO’ların kalıntılarının yarattığı riskin artması nedeniyle Avrupa Birliği’nde ticaret gerçekleştirenler soya alımına bir sınırlama getirmek durumunda kalabilir. Bu durum hem GDO’lu hem de GDO’suz soya tedariğini olumsuz yönde etkileyecek bu da uzun zamandır zaten krizde olan Avrupa hayvancılık sektörünü yaşadığı krizi ağırlaştıracaktır.” ifadelerine yer veriliyordu.