Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin görüşmelerine TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunda bugün başlandı. Kanun teklifi sahibi AK Parti Aydın Milletvekili Metin Yavuz, Komisyon üyelerine teklifin geneliyle alakalı bilgi verdi.
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu, AK Parti Kars Milletvekili Yunus Kılıç başkanlığında bugün toplandı. Başkan Kılıç, 24 Haziran Çarşamba günü Meclis Başkanlığına sunulan ve aynı gün esas komisyon olarak TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonuna havale edilen (2/2985) esas numaralı Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Teklifin; ağırlıklı olarak tarım arazilerinin korunması, ormancılığın geliştirilmesi, taklit ve tağşiş yapılan ürünlere getirilen müeyyidelerin ağırlaştırılması, tütün kullanımında yerli oranının yükseltilmesi, tütün üreticilerinin korunması, gıda güvenliği ve güvenilirliği konusunda yanıltıcı yayın tarifinin yapılması ve bu yanıltıcı yayınları yapanlarla alakalı ortaya konulacak olan müeyyidelerin belirlenmesi ve şeker piyasasının denetlenmesi alanının genişletilmesi gibi birçok alanda geniş, sahada ihtiyaç olan mevzuatlarla alakalı düzenlemeler ve çözüm önerileri getirdiğini ifade etti.
Yavuz: “Tarımsal hasıla 7,5 kat arttı”
Kılıç’ın ardından, kanun teklifi sahibi AK Parti Aydın Milletvekili Metin Yavuz, Komisyon üyelerine teklifin geneliyle alakalı bilgi verdi.
Tarımın son on yedi yılın on dördünde büyüdüğünü; 2003 -2019 döneminde, yıllık ortalama yüzde 2,8 büyüme gerçekleştirdiğini, 2019 yılı büyümesinin ise yüzde 3,3 olduğunu kaydeden Yavuz, “2002 yılında 37 milyar TL olan tarımsal hasılamız, 7,5 kat artarak 2019 yılında 275 milyar TL’ye yükselmiştir. 2002 yılında 3,7 milyar dolar olan tarımsal ihracatımız, 2019 yılında 18 milyar dolara yükselmiş; tarım alanında dış ticaret fazlası 5,3 milyar dolar olan Türkiye, 193 ülkeye 1.827 çeşit tarımsal ürün ihraç etmektedir.” ifadelerini kullandı.
Alkollü içki satış yasağına ilişkin idari para cezası miktarı arttırılıyor
Aydın Milletvekili Metin Yavuz, kanun teklifinin geneli hakkında şu bilgileri paylaştı:
“Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin ilk maddesiyle 22.00-06.00 saatleri arasındaki perakende alkollü içki satış yasağına ilişkin idari para cezası miktarının arttırılması, bu yasağa beş yıl içinde üçüncü defa aykırı davrananların satış belgesinin iptal edilmesi ve iki yıl faaliyetten men edilmesi öngörülmektedir.
Yine 18 yaş altına alkol satış yasağını beş yıl içinde üçüncü defa ihlal edenin satış belgesinin iptal edilmesi ve iki yıl faaliyetten men edilmesi de hedeflenmektedir. Böylece 22.00-06.00 saatleri arasında perakende alkollü içki satış yasağının kuvvetlendirilmesi söz konusu yasakların uygulanabilirliğinin ve önleyiciliğinin artırılarak toplum sağlığının daha iyi bir şekilde korunması amaçlanmaktadır.
Diğer maddede 6200 sayılı Kanun’un ek 10’uncu maddesi yürürlükten kaldırılarak tarım kooperatifleriyle ilgili geniş bir alt yapıya sahip Tarım ve Orman Bakanlığının sulama kooperatifleriyle ilgili iş ve işlemlerde yetkili kılınması hedeflenmektedir.
Bozuk orman alanlarında tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği
Orman Kanunu’nda yapılacak değişikliklerle meri mevzuat kapsamında, sahipli arazilerde ekim ve dikim yoluyla oluşturulan ve yüz ölçümü 3 hektarı aşan ağaçlık alanların özel orman sayılması nedeniyle vatandaşların kendi arazilerine fidan dikme konusunda tereddüt yaşadığı ve ağaçlandırma yapmaktan kaçındığı gözlemlendiğinden sahipli arazilerde ekim ve dikim yoluyla ağaçlandırma yapılmasının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Bozuk orman alanlarında orman bitkisi fidanlıkları kurulmasına, mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliğine ve orman alanlarında üretilen odun dışı ürünlerin mamul ya da yarı mamul olarak işlenmesi amacıyla tesis kurulabilmesine izin verilmesi amaçlanmaktadır. Saha tesliminden itibaren iki yıl içinde tesislerin işletmeye alınmaması hâlinde verilen izinlerin iptal edileceği hükmü hüküm altına alınmakta ve izin almadan bahse konu faaliyetleri yapanlara yönelik yaptırımlar getirilmektedir.
Sahipli arazilerdeki ağaçların izinsiz olarak kesilmemesi hüküm altına alınmaktadır. Sahipli arazilerde izinsiz olarak ağaç kesilmesine yönelik hâlihazırda uygulanan idari para cezası artırılarak fiilin işlenmesinde caydırıcılığın arttırılması hedeflenmektedir. Ayrıca özel bütçeli bir kuruluş olan Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yapılacak savunma maksatlı tesis ve bunların müştemilatlarına izin verilirken bedel alınmaması amaçlanmaktadır.
Süreç içerisinde uygulama kabiliyeti kalmayan idari yapılanmalar ve mevzuat değişiklikleri neticesinde güncelliğini yitiren 969 sayılı Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının Merkez ve Taşra Kuruluşlarına Döner Sermaye Verilmesi Hakkında Kanun’un yürürlükten kaldırılmasına yönelik düzenlemeye de yer verilmektedir.
Şeker kanununda değişiklik
Şeker Kanunu’nda yapılan değişikliklerle özellikle nişasta bazlı şeker fabrikalarının denetiminde teknolojik imkânlardan yararlanma, şekeri ham madde olarak kullanan veya ticaretini yapanlar nezdinde açık denetim yetkisi, şekeri kullanan veya ticaretini yapanlar ve kotası bulunmayan nişasta bazlı şeker fabrikalarının yanlış, yanıltıcı bilgi verme, denetimi engelleme gibi hâllerde kotası bulunan fabrikalar için olduğu gibi cezai işlemlerin yapılabilmesi sağlanacaktır. Böylece şeker piyasası faaliyetlerine yönelik denetim kapsam ve etkinliğinin arttırılması hedeflenmektedir.
Makaron, yaprak sigara kâğıdı, alkolün üretim ve satışı Tarım ve Orman Bakanlığının denetiminde
Tütün kanunu kapsamında yapılan değişikliklerle makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresinin ve alkolün üretiminin ve satışının Tarım ve Orman Bakanlığının denetiminde gerçekleştirilmesi ve bu ürünler hakkında kanun hükümlerini ihlal edenlere yönelik yaptırımların güncellenmesi, yerli tütün kullanım oranının yüzde 30’a çıkarılması ve yurt içi piyasaya arz amacıyla üretilen tütün mamullerinde Türkiye’de üretilen tütünlerin kullanım oranlarının arttırılması, tütün ithalatının azalttırılarak çiftçilerimizin ürettiği tütünlerin kullandırılması; internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemini kullanarak etil alkol, metanol, makaron, sarmalık kıyılmış tütün ve yaprak sigara kâğıdı satanlara, yerli tütün kullanım zorunluluğuna uymayanlara ve mevzuatta tanımlanmış amacı dışında ya da teknik düzenlemesine uygun olmayan etil alkolü bulunduranlara, satışa sunanlara veya satanlara yönelik olarak caydırıcılığı teminen idari para cezaları uygulanması, yerli tütün kullanım zorunluluğunun 2022 yılında yüzde 17, 2023 yılında yüzde 21, 2024 yılında da yüzde 25 olarak uygulanmasının sağlanarak 2022 yılından başlamak üzere kademeli olarak geçiş yapılması ve yerli tütün kullanımının artırılması amaçlanmaktadır.
Aynı zamanda kayıt dışılığı ve vergi kaybını önlemek amacıyla makaron ve yaprak sigara kağıdının Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3’üncü maddesinin kapsamına alınması öngörülmektedir.
Merkez Av Komisyonu üyeleri arasına STK temsilcileri alınacak
Diğer bir düzenlemeyle, esas olarak toplumun tamamını ilgilendirmekte olan avcılık faaliyetine ilişkin olarak, doğal kaynaklarımızı verimli kullanarak gelecek nesillere aktarılmasını, alınacak kararların ülke genelini yansıtılacak şekilde daha sağlıklı bir değerlendirmeden geçmesini sağlamak için mezkûr kanunda düzenlenen Merkez Av Komisyonu üyeleri arasına, çevre ve doğa gönüllüsü kuruluşlardan 3 temsilci, fen edebiyat fakültelerinin biyoloji bölümlerinden bir öğretim görevlisi olmak üzere 4 üyenin daha dâhil edilerek Komisyon üye sayısının 25’e çıkarılması ve toplumun çeşitli kesimlerinden geniş katılım sağlanması amaçlanmaktadır.
Yanıltıcı yayında bulunanlara idari para cezası
Bilimsel dayanağı ve kanıtı olmayan, genellikle konu uzmanlığı bulunmayan kişiler tarafından tüketicinin tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkileyen yazılı ve görsel medya üzerinde hızla yayılan gıdalar hakkında yanıltıcı, yanlı, yanlış yönlendirici bilgiler ile gıdada bilgi kirliliği oluşturan beyanlarla tüketicimizde endişe, korku ve güvensizlik yaratılmakta olduğu öngörüldüğünden teklifle tüketici haklarının etkin bir şekilde korunabilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır. Böylece 5996 sayılı Kanun’a “yanıltıcı yayın” tanımı ve yasağı eklenmektedir ve yanıltıcı yayında bulunanlara yönelik 20 bin Türk lirasından 50 bin Türk lirasına kadar idari para cezası düzenlenmektedir.
Ayrıca RTÜK’ün kanunu kapsamında bu çeşit yayınlar yapan radyo ve televizyonlara yönelik yaptırım getirmesi de öngörülmektedir.
Taklit ve tağşişe bir yıldan beş yıla kadar hapis
Aynı doğrultuda toplum sağlığını korumak amacıyla insan sağlığı için tehlike oluşturan gıda ve yem ürünleri ile taklit ve tağşiş yapılmış ürünlerin piyasaya arz edilmesiyle alakalı olarak yaptırımlar ağırlaştırılmakta taklit ve tağşiş yapılmış ürünlerin piyasaya arz edilmesi yasaklanmaktadır.
Buna göre kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak gıdaları üreten, ithal eden, kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda işletmecilerine bir yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden beş bin güne kadar da adli para cezası verilmesi düzenlenmektedir. Fiilin üç yıl içinde tekrarlanması hâlinde beş ile on yıl arası gıda sektörü faaliyetlerinden de menedilmesi amaçlanmaktadır.
Taklit ve tağşiş edilmiş gıda ve yem ürünlerini üreten, ithal eden, kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda veya yem işletmecisi ile taklit veya tağşiş edilmiş gıda ve yemin izlenebilirliğini sağlamadan piyasaya arz eden perakende gıda veya yem işletmecisi hakkında 5 bin Türk lirasından 500 bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilmesi, fiilin iki yıl içinde tekrarlanması hâlinde bir yıldan üç yıla kadar da hapis ve bin günden üç bin güne kadar da adli para cezası verilmesi, işletmecinin beş yıldan on yıla kadar da bu sektördeki faaliyetlerinden menedilmesi öngörülmektedir.”