Ülkemizde yılda 642 milyon ton toprak erozyonla taşınıyor. Bu toprağın 154 milyon tonu deniz, dere ve göllere taşınarak kaybediliyor. Türkiye’de erozyonla taşınan toprağın yaklaşık %1’i ormanlardan, %56’sı mera alanlarından, %39’u tarım alanlarından ve %4’ü diğer alanlardan geliyor.
TEMA Vakfı, 12-18 Kasım tarihlerini kapsayan Erozyonla Mücadele Haftası’nda toprak ve iklim konusuna vurgu yapıyor. Toprak ve iklimin birbiriyle yakından ilişkili olduğuna değinen TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “İklim değişikliği bugün ve yarınımızı tehdit eden en önemli sorunlardan biri olarak görülüyor. İklim değişikliğine özellikle fosil yakıt kullanımı sonucu ortaya çıkan sera gazları (karbondioksit vb.) neden oluyor. Sera gazları küresel ortalama sıcaklıkları artırıyor. Sanayi devrimini takiben dünyadaki ortalama sıcaklık 1 derece arttı. Bu artışın 1,5 derecede sınırlı tutulması iklim değişikliğinin etkilerinin daha da şiddetlenmemesi için ciddi önem taşıyor. Küresel sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar 2010 yılı seviyesine göre %45 azaltmamız ve 2050 yılına kadar net sıfırlamamız gerekiyor. Bunu başarmak için öncelikle toprak olmak üzere tüm karbon yutaklarını korumak büyük öneme sahiptir. Bu nedenle ülke genelinde düzenlediğimiz toprak yürüyüşleri, tanıtım ve bilgilendirme stantları ve eğitim etkinlikleri ile ‘toprağı korumak, iklimi korumaktır’ diyerek, toprak ve iklim değişikliği arasındaki karşılıklı ilişkiye dikkat çekiyoruz” dedi.
Türkiye topraklarının %86’sında erozyon görülüyor
TEMA Vakfı’nın Erozyonla Mücadele Haftası’na ilişkin açıklamasında, gıdamızın %95’inin doğrudan veya dolaylı olarak toprakta yetiştiğine dikkat çekilerek şu bilgiler paylaşıldı:
“Yaşamsal önemi olmasına rağmen topraklar yeterince korunmuyor. Türkiye’de ve dünyada ciddi oranda toprak bozulumu görülüyor. Dünyada ekilebilir arazilerin %33’ü toprak bozulumuna uğramış halde bulunuyor. Erozyon ile öncelikle toprakların karbon içeriği en yüksek olan üst kısmı yok oluyor. Türkiye’de erozyon hala en büyük toprak bozulumu nedenlerinin başında geliyor. Topraklarımızın %86’sında erozyon görülüyor. Bununla birlikte Türkiye’de yürütülen başarılı erozyon kontrolü ve ağaçlandırma çalışmaları ile taşınan ve erozyonla kaybedilen toprak miktarı yıllar içerisinde azalıyor. Ancak hala yılda 642 milyon ton toprak erozyonla taşınıyor. Bu toprağın 154 milyon tonu ise deniz, dere ve göllere taşınarak kaybediliyor. Türkiye’de erozyonla taşınan toprağın yaklaşık %1’i ormanlardan, %56’sı mera alanlarından, %39’u tarım alanlarından ve %4’ü diğer alanlardan geliyor. Bu açıdan bakıldığında ormanların erozyonu önlemede önemli bir rolü bulunuyor. Dolayısıyla orman varlığının korunması ve artırılmasının önemi bir kez daha öne çıkıyor. Bununla birlikte tarım ve mera alanlarında erozyonu azaltacak önlemlerin de alınmasının gerekliliği görülüyor. Toprak verimliliğini azaltan erozyon aynı zamanda bugün ve gelecek kuşakların gıda güvenliği açısından büyük risk oluşturuyor. Oysa sürdürülebilir toprak yönetimiyle %58 daha fazla gıda üretilebileceği bildiriliyor. Bu konuda herkesin üzerine ciddi sorumluluklar düşüyor. Devletlerin ve karar alıcıların ise sürdürülebilir toprak yönetimi konusunda daha somut adımlar atmaları gerekiyor.”
Toprak TEMA web sitesi yenilendi
TEMA Vakfı daha önce 2013 yılında kullanıma açtığı ve toprak hakkında merak edilen çok sayıda bilginin bulunduğu Toprak TEMA (www.topraktema.org) web sitesini yenileyerek tekrar kullanıma sundu. Toprakların yaşamsal önemini topluma iletmek için açılan Toprak TEMA web sitesinin içeriği ve tasarımı, Turan Demiraslan’ın her yaştan ve her meslekten bireylere yönelik yaygın eğitim faaliyetlerini desteklemek için yaptığı bağış sayesinde güncellendi. Yenilenen Toprak TEMA web sitesi toprak hakkındaki genel bilgileri, Türkiye’deki toprakların durumunu, toprağa dair merak edilen ve az bilinen konuları içeriyor.
