Mart ayında Türkiye ortalaması 99 kuruş olan çiğ süt fiyatlarının, Nisan ayında 1 lira 2 kuruşa çıkmasını ‘yeterli olmasa da umutlandırıcı bir gelişme’ olarak niteleyen TZOB Başkanı Bayraktar; Et ve Süt Kurumu’nun alımlarının, hedef fiyat olan 1 lira 15 kuruşun üzerine çıkıncaya kadar devam etmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Birlik merkezinde düzenlediği basın toplantısında, bazı ürünlerdeki üretici market fiyat farklarını, Rusya’nın ambargo uyguladığı ürünlerdeki fiyat durumu ve ambargonun üreticiye etkilerini ve Et ve Süt Kurumu’nun alıma başlamasının ardından çiğ süt fiyatlarındaki değişimi değerlendirdi.
Bayraktar, bugün üreticide 1 lira 2 kuruş olan sütün, marketlerde 3 lira 40 kuruşa satıldığını bildirdi. Üretici ve market arasındaki fiyat farkının Nisan ayında yüzde 233,3 olduğunu kaydeden Bayraktar, şöyle konuştu:
“Et ve Süt Kurumu’nun piyasaya müdahalesiyle birlikte piyasada fiyatların yükseleceğine yönelik beklentiler artmıştı. Bizim de beklentilerimiz yükseleceği yönündeydi. Nitekim Birliğimizin süt kampanyası ve Et ve Süt Kurumu’nun müdahalesinin etkisiyle süt fiyatlarında bir miktar artış yaşanmıştır. Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve Ziraat Odaları olarak başlattığımız süt kampanyamız devam ediyor.
Yine de Mart ayında bazı bölgelerimizde 70 kuruşa kadar inmesine rağmen Türkiye ortalaması 99 kuruş olan çiğ süt fiyatlarının, Nisan ayında biraz da olsa kıpırdaması ve 1 lirayı aşarak 1 lira 2 kuruşa çıkması yeterli olmasa da umutlandırıcı bir gelişmedir. Et ve Süt Kurumu’nun alımları, en azından hedef fiyat olan 1 lira 15 kuruşun üzerine çıkıncaya kadar devam etmelidir.”
Et ve Süt Kurumu’nun müdahalesi fevkalade önemli
Et ve süt fiyatlarının oluşmasında Et ve Süt Kurumu’nun müdahalesinin fevkalade önemli olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Süt fiyatları özellikle Et ve Süt Kurumu’nun müdahalesinden sonra nereye geldi ona baktık. Araştırdık. Süt fiyatlarında bir miktar artış gördük. Fakat ortalama olarak baktığımızda 1 liranın üzerine çıkmakla birlikte şuan 1 lira 15 kuruş seviyesine henüz gelmiş değil. Süt fiyatları 1 lira 15 kuruşun üzerine çıkıncaya kadar bu müdahale devam etmelidir. Süt fiyatlarının bir miktar yükselmesinde Ziraat Odalarımızın ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin süt kampanyası da etkili olmuştur. Biz bu hedef fiyata ulaşıncaya kadar bu kampanyamıza Türkiye çapında devam edeceğiz.”
Rusya ambargosu: Turizme verilen destek, üreticilerimizden esirgenmemeli
Bayraktar konuşmasında, Rusya’nın yılbaşından bu yana uyguladığı ambargonun etkilerini de değerlendirdi. Rusya’nın ambargosunun etkilerinin Nisan ayıyla birlikte daha da derinleştiğini belirten Bayraktar, “Acilen tedbirler alınmalı, üreticimizin mağduriyeti giderilmeli, uğradığı kayıp mutlaka telafi edilmelidir” dedi.
Bayraktar, ambargo uygulanan ürünlerin fiyatlarında büyük düşüş yaşandığını, bu nedenle çiftçinin mağduriyet yaşadığını belirterek, turizm sektörüne verilen desteğin, üreticilerden esirgenmemesi gerektiğini vurguladı.
Önlem alınmazsa, önümüzdeki aylarda tarla ürünlerinin de piyasaya arz edilmesiyle birlikte sorunun daha da büyüyeceğini söyleyen Bayraktar şöyle konuştu:
Bir endişemiz de alıcıların Rusya’yı bahane etmesi ve tarla ürünlerinin fiyatını düşürmesidir. Fiyatların düşmesi önümüzdeki üretim sezonunu da olumsuz etkileyecek, üretimin sürdürülebilirliği açısından büyük bir tehdit oluşturacaktır.
Ayrıca, yeterli gelir elde edemeyen üreticimiz, borcunu ödeyememe durumuyla karşı karşıya kalacak, bir sonraki üretim sezonu için ihtiyaç duyduğu finansmanı temin edemeyecektir.
Başta üreticilerimiz olmak üzere bu sektörden geçimini temin eden tüm taraflar bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Bu durumda ülke ekonomisi de ciddi zarar görecektir.”
Çiftçi enflasyon mağduru
Enflasyon rakamlarının da sahadan aldıkları verileri doğruladığına dikkati çeken Bayraktar, şunları söyledi:
“Çiftçimiz enflasyon mağduru. Hemen her şeyin fiyatı artarken, tarımda üretici fiyatlarının gerilemesi de bunun açık bir göstergesidir. Geçmişte de söyledik. Geçici yükselmeler olabilir ama uzun dönemler itibarıyla bakıldığında çiftçimiz, enflasyonun altında ezilmektedir. Nitekim Mart ayı itibarıyla son bir yılda tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 7,46, gıda ve alkolsüz içecek fiyatları yüzde 4,58 artarken, tarımda üretici fiyatları yüzde 1,12 gerilemiştir.
Tüketici fiyatları en son Nisan ayı itibarıyla aylık bazda yüzde 0,78, yıllık bazda yüzde 6,57, gıda ve alkolsüz içeceklerde aylık bazda yüzde 1,48 gerilerken, yıllık bazda yüzde 1,38 arttı.
Bir diğer ifadeyle üreticimiz, bir yıl önceki fiyatlarla bile ürün satamamaktadır. Sadece Mart ayında tarımda üretici fiyatları yüzde 3,98 gibi yüksek bir oranda düşmüştür. Biz, çiftçimiz de istikrarlı, makul bir gelir elde etsin, tüketicimiz de fahiş fiyatlarla ürün tüketmesin istiyoruz. Bunun yolu belli. Aradaki zincir kırılmalı, üreticiyle tüketici ortak bir zeminde buluşturulmalıdır.
İç piyasada üretici fiyatlarının düşmesinin önlenmesi ve üretimin devamının sağlanması bakımından; kamu kurumları, askeri birlikler, okullar, hastaneler gibi toplu tüketim yerlerinde alımlar artırılmalıdır.
Üreticilerimizin uğradığı maddi kayıp dekar başına yapılacak doğrudan ödemelerle telafi edilmelidir.
Zarar gören üreticilerimizin devlet ve özel bankalara olan borçları faizsiz olarak ertelenmelidir.
Yeni pazarlar bulunmalı, mevcut pazarlara yönelik ihracat imkanları zorlanmalıdır.
İhracat ve ithalat geriledi
Zaten tarım ve gıda ihracatımızda düşüşün devam ettiğini görüyoruz. Ocak ayında, yüzde 21,4 gerileyen, Şubat’ta yüzde 0,6 artan tarım ve gıda ihracatımız, Mart ayında yüzde 3 düştü.
Ocak-Mart döneminde tarım ve gıda ihracatı yüzde 8,3 düşüşle 4,3 milyar dolardan 4 milyar doların altına indi.
Bu dönemde tarım ve gıda ithalatı da önemli bir oranda geriledi.
İthalat, Ocak ayında yüzde 25,3, Şubat’ta yüzde 1,85, Mart’ta yüzde 8,4 azaldı. Ocak-Mart döneminde tarım ve gıda ithalatında yüzde 12,1 gerileme görüldü ve ithalat 3,2 milyar dolardan 2,8 milyar dolara düştü.
En son Türkiye İhracatçılar Meclisi, tarımda ihracatın Nisan ayında da yüzde 3,4 gerilediğini, Ocak-Nisan dönemindeki ihracat gerilemesinin yüzde 5,5’i bulduğunu açıkladı.”
Üreticilerin karşı karşıya kaldığı durumu, Antalya Ziraat Odaları Başkanlarından oluşan heyetle birlikte Antalya’da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımız Faruk Çelik’e de aktardıklarını bildiren Bayraktar, “Üreticilerimizin eli kolu bağlıdır. Üretmekten başka çaresi yolu olmayan üreticilerimizin dayanma gücü kalmamıştır. Beklentimiz sorunların en kısa sürede çözülmesidir” dedi.