CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal ve arkadaşları tarafından 13 şeker fabrikasının özelleştirilmesi neticesinde kamunun uğradığı zararın, pancar üreticileri ve fabrikalarda çalışan işçilerin yaşadıkları mağduriyetlerin araştırılması amacıyla TBMM Başkanlığına verdikleri Meclis Araştırma Önergesi reddedildi.
TBMM Genel Kurul’da bugün görüşmeleri yapılan şeker fabrikalarının özelleştirilmesine ilişkin önergenin gerekçesi üzerine konuşan CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal, özelleştirilen 13 şeker fabrikasının 2011 yılında belirlenen satış bedelinin altındaki rakamlara gittiğini savundu. Satış fiyatının arsa bedellerini, hatta fabrikadaki demirbaşları dahi karşılamadığını öne süren Köksal, 13 fabrikadan dolayı kamunun uğradığı zararın 2 milyar 382 milyon lira olduğunu ifade etti.
Burcu Köksal; özelleştirme sonrası yaşanan sıkıntıları; “4 fabrikada devir işleminin hâlâ gerçekleşmemiş olması, devralınan fabrikalarda bu fabrikaları satın alan şirketlerin üretim sürecinden bihaber olmaları, pancar alımlarının yirmi, yirmi beş gün geç başlaması, kantarların geç açılması, hatta bazı kantarların hiç açılmaması, nakliye sıkıntısı, fabrika önünde oluşan uzun kuyruklar, fabrikalarda muhatap bulamama, pancarda yüzde 30, yüzde 40’lara varan fire, iklimsel nedenlerle taahhüt ettikleri kotanın altında üretim yapan çiftçiye verilen cezalar pancar üreticisini canından bezdirdi.” sözleriyle özetledi.
11 bin şeker işçisi mağdur oldu
Sadece pancar üreticisinin mağdur olmadığını da söyleyen Köksal; “Dönemin Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın 1 Mart 2018’de bir açıklaması vardı: “Bu fabrikalar satılsa bile bu fabrikalarda çalışan hiçbir işçi mağdur olmayacak, çalışma koşullarını koruyacağız.” demişti ama bugün gelinen noktada 11 bin şeker işçisi mağdur oldu. Bine yakın şeker işçisi, taşeron işçi işten çıkartıldı. 800’ün üzerinde şeker işçisi emekli edildi. Bazı şeker işçileri on beş günlük görevlendirme adı altında resmen sürgün edildi. Son olarak seçim bölgem Afyonkarahisar’da Afyon Şeker Fabrikasında çalışan 32 taşeron işçinin fabrikaya girişleri dahi engellendi, muhatap bulamıyorlar. TÜRKŞEKER diyor ki: “Doğuş Grubu senin muhatabın.” Doğuş Grubu diyor: “TÜRKŞEKER.” Bırakın işte çalışmayı tazminatlarını dahi alamıyorlar.” şeklinde konuştu.
Bedri Yaşar: Çarşamba Şeker Fabrikası’nın önünde sadece bir bekçi var
Önerge üzerine İYİ Parti grubu adına söz alan Samsun Milletvekili Bedri Yaşar da önergeyi grupları adına desteklediklerini ifade etti. Şeker fabrikalarının halka, üreticiye direkt dokunan işletmeler olduğunu kaydeden Yaşar, önergeye ilişkin görüşlerini şu sözlerle aktardı:
“Bugün Elbistan’da pancarın yarısı karın altında kalmıştır. Yine aynı şekilde, özelleştirilen fabrikalarda işçilerin önemli bir kısmının işlerine son verilmiş, hâlâ işlerine dönememişlerdir. Yozgat Şeker Fabrikası önünde nakliyecilerin hangi şartlarda pancarı teslim etmeye çalıştığını hep beraber gördük. Yine aynı şekilde, bakın, son dönemde yapılan Çarşamba Şeker Fabrikası’nın önünde, milyonlarca lira harcayıp yaptığımız Çarşamba Şeker Fabrikası’nın önünde bir bekçi var. “Koskoca Çarşamba Ovası’nda, Bafra Ovası’nda şeker pancarı ekilsin.” diye çiftçilerimiz her gün feryat ederken milyonlarca lira harcayıp yaptığımız fabrikalar maalesef kapısında bir kişinin nöbet tuttuğu fabrikalara döndü.
Bizler diyoruz ki üreticiye dokunan, köylüye dokunan, çiftçiye dokunan hiçbir işletmenin özelleştirmesinin taraftarı değiliz. Bunu Et Balık Kurumunda gördük, bunu SEKA’da gördük, bunu Tekel fabrikalarında gördük; arsalarından başka bir şey orta yerde kalmadı, arsaları değerlendirildi, işçiler sokağa bırakıldı. Dolayısıyla, inşallah vakti zamanı gelir, iktidara geldiğimiz zaman ilk yapacağımız iş bugün sattığınız şeker fabrikalarını, çiftçiyi yakından ilgilendiren şeker fabrikalarını tekrar milletimize iade edeceğiz.”
MHP Kahramanmaraş Milletvekili Sefer Aycan ise Milliyetçi Hareket Partisi’nin baştan beri şeker fabrikalarının, kamu şeker fabrikalarının özelleştirilmesine karşı olduğunu, eğer ille de özelleştirilecekse bunun halka arz şeklinde yapılmasını ya da oradaki çalışanlara devredilmesi konusunda önerilerde bulunduğunu hatırlattı.
Şeker fabrikalarının özelleştirilmesiyle birlikte işçilerin de mağdur olduğunu söyleyen Aycan, konuşmasına şöyle devam etti: “Özellikle, burada çalışan mevsimlik işçiler mağdur olmuştur. Şeker pancarı alınmamıştır, tarlada kalmıştır, üzerine kar yağmış ve içerikleri, şeker içerikleri düşmüştür. Bu da millî ekonomiye çok büyük bir darbedir. Bu gidişata dur demek gerektiğini, bununla ilgili kararın tabii ki alınmasını, özellikle Sanayi Bakanlığı tarafından alınmasını öneriyoruz.”
Kendirli, Türkşeker 12 fabrikasıyla daha etkin olacak
Önerge üzerine son olarak Ak Parti grubu adına grubu adına Kırşehir Milletvekili Mustafa Kendirli konuştu. Kendirli, 2018 yılında gerçekleştirilen ihaleler sonrasında içinde Kırşehir Şeker Fabrikasının da bulunduğu 13 fabrikanın özelleştirilmesinin tamamlanmış durumda olduğunu; şeker üretiminin yüzde 24’ünün ise TÜRKŞEKER tarafından karşılanmaya devam edeceğini belirtti.
Kendirli, TÜRKŞEKER’in, bünyesinde kalacak olan 12 fabrikayla, daha etkin, verimli ve dinamik şekilde şeker sektörünün önemli bir oyuncusu olarak sektörde varlığını sürdürmeye devam edeceğini vurguladı.
Kırşehir Şeker Fabrikasının 330 milyon TL bedelle özelleştirmesi yapılmasının ardından, günlük kapasitesinin 3 bin 800 tondan 4 bin 200 tona kadar yükseldiğini ve yapılan özelleştirmede fabrikanın 500 çalışanından bir kişinin dahi mağdur edilip işten çıkarılmadığını savunan Kendirli; “Kendi istekleriyle kurum değişikliği yapmak isteyen kardeşlerimiz kurum değişikliklerini yaptılar, emeklilik talebi olan kardeşlerimiz de emekliye sevk edildiler.” dedi.
Daha önceki süreçte sahada bekleyen pancardan dolayı şeker üretiminde kalitenin çok düşük olduğunu söyleyen Kendirli, fabrikanın özelleştikten sonra veriminin artmasıyla şeker kalitesinin de yükseldiğini öne sürdü.
Araştırma önergesi üzerinde konuşmaların ardından yapılan oylamada ise 13 şeker fabrikasının özelleştirilmesi neticesinde kamunun uğradığı zararın, pancar üreticileri ve fabrikalarda çalışan işçilerin yaşadıkları mağduriyetlerin araştırılması amacıyla TBMM Başkanlığına verilen Meclis Araştırma Önergesi reddedildi