Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü tarafından hazırlanan, “Emtia Piyasasındaki Son Gelişmeler ve Beklentiler – Haziran 2018” başlıklı emtia bültenine göre, Güney Amerika’daki olumsuz hava koşulları, Kuzey Amerika ekili tarım alanlarındaki azalış ve kuraklık beklentileri tarım emtia fiyatlarının artmasına neden oldu. Önümüzdeki dönemde ise tarım emtia fiyatları üzerinde yukarı yönlü risklerin olumlu mevsim koşullarının da etkisiyle bir miktar ivme kaybetmesi bekleniyor.
Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü tarafından hazırlanan, “Emtia Piyasasındaki Son Gelişmeler ve Beklentiler – Haziran 2018” başlıklı emtia bültenine göre, küresel emtia fiyatları 2018’in ilk 5 ayında güçlü bir seyir izledi. Emtia genel endeksi 2017 sonuna göre %15,1 arttı. Çoğu emtiada görülen fiyat artışlarına hem arz hem de talep kaynaklı faktörler katkıda bulundu. Bültene göre, önümüzdeki dönemde küresel ticaretin ve ekonomik aktivitenin seyrinin emtia fiyatlarını desteklemeye devam edeceği öngörülüyor. Diğer yandan ticaret savaşları ile ilgili gelişmeler, arz yönlü ve jeopolitik risklerin piyasalar tarafından yakından takip edileceği kaydediliyor.
Tarım ürünleri fiyatlarında 2018 yılının ilk 5 ayında rekolte düşüklüğü nedeniyle yaşanan ılımlı artışların yılın geri kalanında da korunmasının beklendiği bültene göre, belli başlı tarım emtialarında küresel fiyat gelişmeleri tahminleri şöyle:
Güney Amerika’daki olumsuz hava koşulları, Kuzey Amerika ekili tarım alanlarındaki azalış ve kuraklık beklentileri tarım emtia fiyatlarının artmasına neden oldu. Önümüzdeki dönemde tarım emtia fiyatları üzerinde yukarı yönlü risklerin olumlu mevsim koşullarının da etkisiyle bir miktar ivme kaybetmesi bekleniyor.
Mısır
2017’de yıllık bazda %2,9 oranında gerileyen mısır fiyatları rekoltenin düşeceğine yönelik endişeler ile 2018’in ilk 5 ayında 2017 sonuna kıyasla %20,2 yükseldi. 2018’in kalan döneminde ise mısır fiyatlarının yeterli seviyedeki stoklar nedeniyle yatay seyredeceği öngörülüyor.
Buğday
Buğday fiyatları rekolteye yönelik endişeler ile yılın ilk 5 ayında 2017 yılının sonuna göre %16,2 artış kaydetti. Son 30 yılın zirvesinde seyreden küresel stoklar buğday fiyatında önümüzdeki dönemde yukarı yönlü riskleri sınırlandırıyor. Ülkemizde de bahar yağmurlarının erken bitmesi nedeniyle hububat hasadı erken başladı. Bu nedenle Türkiye’de 2018 yılı buğday rekoltesinin 2017’de kaydedilen tarihi rekor üretimin altında gerçekleşmesi bekleniyor.
Kahve – kakao
Kahve fiyatları 2017 yılında olduğu gibi 2018 yılında da güçlü rekolte nedeniyle zayıf seyretmeye devam ediyor. Beklenilenin aksine La Niña iklim koşulları üretimi olumsuz etkilemedi. Çay fiyatları da olumlu hava koşulları nedeniyle artan rekolte ile %2,7 oranında geriledi. Diğer yandan, Batı Afrika’daki düşük rekolte sonucu yılın ilk 4 ayında kakao fiyatları 2018 yılının ilk 5 ayında 2017 sonuna göre %38,7 oranında arttı. 2018 yılının ikinci yarısında kakao fiyatlarının bir miktar gerilemesi bekleniyor.
Soya
La Niña’nın beklenilenin aksine ılımlı seyretmesi nedeniyle 2018 yılı yenilebilir yağ üretiminde, 2017 yılının rekor seviyelerinin tekrarlanması bekleniyor. Hayvan yemi için önemli bir girdi olan soya ve soya küspesinde Arjantin’deki olumsuz hava koşulları ve talebin etkisiyle yılın ilk 5 ayında 2017 sonuna göre sırasıyla %8 ve % 24,7’lik fiyat artışları gerçekleşirken; soya yağı, palm ve hindistancevizi yağı fiyatlarında ise aynı dönemde yeterli miktarda arz nedeniyle gerileme yaşandı. Önümüzdeki dönemde de buğday ve mısıra kıyasla soya üretiminin ve fiyatlarının güçlü seyretmeye devam etmesi bekleniyor.
Kırmızı et
Kırmızı et fiyatları güçlü küresel talep sonucu 2017 yılında bir önceki yıla göre %7,6 artış kaydetmişti. Fiyatlar 2018’in ilk 5 ayında yatay bir seyir izlerken yüksek fiyatların hayvan kesimini tetiklemesi sonucu önümüzdeki dönemde üretimin olumsuz etkilenebileceği kaydediliyor. Bu durum, 2018 yılı fiyatlarının mevcut yüksek seviyelerde oluşacağı tahminlerini kuvvetlendiriyor.
Pamuk
Pamuk fiyatları en büyük üretici Hindistan’dan gelen rekolte gerilemesi haberleri ile 2018’in ilk 5 ayında 2017 sonuna göre %10,6 arttı. Küresel ekonomik aktivitedeki olumlu seyrin fiyatları yılın ikinci yarısında da desteklemesi bekleniyor.
