İhracatlık kiraz üretilen İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde, Avrupa’daki kiraz üretiminin gerilemesi nedeniyle talebin artmasına bağlı son yılların en iyi sezonu yaşanıyor. Kirazda erkenci türlerin yetiştiği Kemalpaşa’da üretici, ürünlerini ihracat için İzmir Limanı’na yetiştirmek için yoğun çaba sarf ediyor.
Yıllık ortalama 60 bin tonluk rekolteye sahip Kemalpaşa ilçesinde, parlak kırmızı renk, iri tane yapısı ve uzun raf ömrü gibi özelliklere sahip olması nedeniyle tercih edilen kiraz türleri, üreticinin ana geçim kaynağını oluşturuyor.
Erkenci olması nedeniyle, don, dolu, aşırı yağış gibi iklimsel olaylardan olumsuz etkilenme riski yüksek olan kirazda üretici bu yıl yükselen fiyatlar nedeniyle mutlu bir sezon geçiriyor.
Geçen yıl kilogramı ortalama 5-6 liradan satılan kiraz, bu yıl 12-14 liraya alıcı buluyor.
“Uzun zaman bu fiyatları görmedik”
Bölgeden kiraz ihracatı yapan Mümtaz Akalın, AA muhabirine kirazda son yılların en yüksek fiyat seviyesinin yakalandığını belirtti.
Fiyatların özellikle ihracatta tercih edilen “Ziraat 900” cinsinde üretimin geçen yıla göre daha az olduğunu, talebin ise yüksek olmasının fiyatları artırdığını dile getirdi. Akalın, şunları kaydetti:
“Geçen sene rekolte çok yüksekti, bu seneden yaklaşık yüzde 70 fazla rekolte vardı. Bu sene rekolte çok düşük ancak fiyatlar gayet iyi. Kirazı olan üretici, fiyatlardan memnun. Geçen sene 5-6 liradan satılan ziraat 0900 cinsi kiraz, bu sene 12-14 lira arasında alıcı buluyor. Uzun zamandır bu fiyatları görmemiştik. Fiyatların bu şekilde olacağını ne üretici, ne de ihracatçı tahmin ediyordu.”
Akalın, fiyatların yükselmesinde Avrupa’da İspanya, İtalya, Yunanistan ve Fransa gibi kiraz üreticisi ülkelerde yaşanan doğal afetlerin etkili olduğunu söyledi.
“Özellikle Avrupa’nın en önemli kiraz üreticilerinden İtalya’da önceki hafta gerçekleşen kar ve dolu yağışı ürüne büyük zarar verdi. Avrupa’nın kirazda tek seçeneği Türkiye oldu, bize talep arttı” diye konuşan Akalın, Rus pazarındaki açığın Avrupa ile kapatıldığına değindi.
Türkiye’nin kirazda en büyük pazarı olan Rusya’nın bu yıl ürün almadığını ancak Almanya, İngiltere ve İskandinav ülkelerinin talebinde artış görüldüğünü dile getiren Akalın, Ortadoğu ülkelerine gönderdikleri ürün miktarının da arttığına işaret etti.
Fiyatlar düşer
Akalın, kilogramını 12 liradan aldıkları kirazın iç piyasadaki market fiyatlarının 20 liraya kadar yükselebildiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Şu anda Kemalpaşa’da erkenci hasat devam ediyor. Burası bittiğinde ve kirazda üretim, İç Anadolu’ya ve Isparta bölgesine kaydığında fiyatların 5-6 lira seviyesine inmesini bekliyoruz. O zaman tüketicilerimiz daha ucuz fiyata kiraz alabilir.” diye konuştu.
Üretici Hüseyin Özden de fiyatın yüksekliği dolayısıyla sezondan memnun olduklarını belirtti.
Fiyattaki artışa karşın rekoltenin düştüğünü aktaran Özden, “Geçen sene rekolte çok yüksekti, ağaç başı ortalama 50 kilogram verim vardı, bu sene ise 10 kilograma kadar düştü.” dedi.
Türkiye’de kiraz üretimi ve ihracatı
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre Türkiye, 2015 itibarıyla yıllık 535 bin ton kiraz üretimiyle dünyada bu alanda birinci ülke. Türkiye’yi üretimde 345 bin tonla ABD, 220 bin tonla Çin takip ediyor.
Geçen yıl 69 bin ton kiraz ihracat eden Türkiye, üretimdeki liderliğini ihracata yansıtamadı. Türkiye kiraz ihracatında ABD ve Şili’nin ardından üçüncü sırada yer alıyor. Geçen yıl 122 milyon dolarlık kiraz ihracat eden sektörün en büyük pazarı, 22 milyon dolarla Rusya oldu. Rusya’yı 18 milyon dolarla Almanya, 14,5 milyon dolarla da Irak pazarı izledi.