CHP’nin Karadenizli vekilleri tarafından verilen araştırma önergesinde, fındık fiyatının oluşmasında ana etkenin rekolte miktarı olduğu, fındık rekoltesinin çok olduğu yıllarda fındık fiyatlarının düşmesi, rekoltenin az olduğu yıllarda da fiyatların yükselmesi gerektiğine dikkat çekildi. Ancak son yıllarda AKP Hükümetinin yanlış politikaları ve Rekabet Kurulu’nun verdiği yanlış kararlar sonucu; Türkiye’de fındık fiyatlarında fiyat istikrarının tamamen ortadan kalktığı belirtildi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ordu Milletvekili Seyit Torun, Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, Giresun Milletvekili Bülent Yener Bektaşoğlu, Samsun Milletvekillleri Hayati Tekin ve Kemal Zeybek, Tokat Milletvekili Kadim Durmaz, Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, Zonguldak Milletvekili Şerafettin Turpçu, Bolu Milletvekili Tanju Özcan, Bartın Milletvekili Muhammet Rıza Yalçınkaya ile Sakarya Milletvekili Engin Özkoç TBMM Başkanlığı’na fındık üreticilerinin sorunları, fındıkta tekelleşme ve fındık fiyatlarının düşmesiyle ilgili meclis araştırma önergesi verdi.
CHP’li milletvekilleri, önergeleriyle, fındık üreticilerinin yaşadığı sorunların belirlenmesini, fındık üreticilerinin aleyhine olarak gelişen fiyat istikrarsızlığın nedenlerinin tespit edilmesini, fındık piyasasında serbest rekabet koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin ve yabancı şirketlerin tekelleşme iddialarının araştırılmasını istedi.
Fındığın Türkiye ve Karadeniz Bölgesi için önemine işaret eden CHP’li milletvekilleri, “Türkiye’nin fındık rekoltesi, yıllık ortalama 600 bin ton civarında olup, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’i Türkiye’de gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de üretilen fındığın yüzde 20’si iç piyasada tüketilmekte, yaklaşık %80 de ihraç edilmektedir. Bu ihracattan yılda ortalama 3 milyar dolar gelir elde edilmektedir” ifadesini kullandı.
“Fındık fiyatları, küresel şirketlerin insafına bırakıldı”
Araştırma önergesinde, fındık fiyatının oluşmasında ana etkenin rekolte miktarı olduğu vurgulandı.
Fındık rekoltesinin çok olduğu yıllarda fındık fiyatlarının düşmesi, rekoltenin az olduğu yıllarda da fiyatların yükselmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Ancak son yıllarda AKP Hükümetinin yanlış politikaları ve Rekabet Kurulu’nun verdiği yanlış kararlar sonucu; Türkiye’de fındık fiyatlarında fiyat istikrarının tamamen ortadan kalktığı belirtildi.
Önergede, “Önce Fiskobirlik devre dışı bırakılmış, ardından piyasaya yerli şirketler hakim olmuştur. Son yıllardaysa piyasaya hakim bu yerli şirketler, dünyada en büyük fındık alıcısı olan küresel çikolata şirketlerinin eline geçmiştir. Bununla beraber de, Türkiye’de üretilen fındığın fiyat belirlemesi de, ülkemizin fındık ihracatı da bu şirketler tarafından yapılmaya başlanmıştır. Bugün itibarıyla, fındık piyasası, tamamen yabancı şirketlerin, tüccar ve aracıların insafına bırakılmıştır” denildi.
Milyarlarca dolar haksız kar elde ediyorlar!
CHP’li milletvekilleri, fındıkta stok fazla olunca ya da ihracatta bir daralma meydana geldiğinde, fındık piyasasına hakim olan yabancı şirketler ve tüccarların, fındık fiyatlarını düşürdüğüne vurgu yaptı.
Araştırma önergesinde,
“Fındık fiyatının spekülasyonlar ile düştüğü durumlarda fiyatlara devletin müdahale etmemesi halinde, örgütlü olmayan fındık üreticisi korumasız bırakılmakta, fındık fiyatları aşırı şekilde düşmektedir. Yabancı fındık tekellerinin rekolte oyunlarına bağlı olarak fiyat baskısı altında olan örgütsüz üreticiler mağdur olmakta, milyonlarca dolar zarar etmektedir. Yani fındığı, Karadenizli köylümüz üretmekte, fiyatını fındık alıcısı küresel yabancı şirketler belirlemekte, ihracatını da bu yabancı şirketler yapmaktadır. Maalesef ülkemiz de milyarlarca dolar döviz kaybına uğrarken, yabancı şirketler ve aracılar milyarlarca dolar haksız kar elde etmektedir” ifadesine yer verildi.
AKP’li bakan ödül verdi
2016 yılında fındık rekoltesinin 468 bin ton gibi düşük bir seviyede gerçekleştiğini belirten CHP’li milletvekilleri, kilogramı 20 lira olması gereken fındığın ancak 8 liraya alıcı bulabildiğini vurguladı.
“Üstelik fındığı bu kadar düşmesine sebep olan küresel şirkete AKP’li Gümrük Bakanı Bülent Tüfenkçi tarafından ödül dahi verilmiştir” denildi.
Önergede, 2017’de fındığın kilogram maliyetinin girdilerdeki artışa bağlı olarak yaklaşık 9 lira olduğu hatırlatıldı.
Buna rağmen, TMO tarafından fındık alım fiyatının 10,5 lira, Levant kalite fındık için 10 lira olacağı açıklandığı da ifade edildi.
“Bu koşullarda 2017 mahsulü fındığın piyasaya girmesiyle fiyatların Eylül itibarıyla 7-8 lira seviyelerine gerileyeceği öngörülmektedir. Fındık üreticileri, yüksek girdi maliyetleri ile baş etmeye çalışırken, tekelci piyasa koşullarında manipülasyon yapılarak düşen fındık fiyatları ile AKP hükümeti tarafından bir kez daha sahipsiz bırakılmışlardır” denildi.