Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tropikal bir bitki olmasına karşın ülkemizde üretimi son yıllarda hızla artan muzda yüzde 145,8’lik gümrük vergisinin korunması gerektiğini bildirdi.
Bayraktar, “gümrük vergisiyle koruduğumuz ve örtü altı üretimi desteklediğimiz için muz üretimi 30 bin tonlardan 306 bin tona çıktı” dedi.
Muz üretiminin 1990’lı yıllarda 18 bin ton ile 36 bin ton arasında seyrettiğini, gümrük vergisiyle korunduğu ve örtü altı üretime geçildiği için 2016 yılında 306 bin tona kadar yükseldiğini bildiren Bayraktar, “1999 yılında 16 bin ton olan örtü altı üretim, 2016 yılında 252 bin tonu geçti. Bu yıl üretimin yüzde 3,9 artışla 318 bin tona ulaşacağı tahmin ediliyor” dedi.
“Muzda yeterlilik oranımız yüzde 55 düzeyinde kalıyor”
2016 yılında Mersin’in 221 bin 64 ton, Antalya’nın 82 bin 566 ton, Hatay’ın 2 bin 200 ton, Adana’nın 96 ton muz ürettiğini, iklim şartları nedeniyle Mersin ve Antalya illerinin mikro-klima özelliği gösteren bazı ilçelerinde çok sınırlı bir bölgede yetişen muzda ulaşılan toplam üretim rakamının Türkiye için önemli olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ülkemizde kişi başına muz tüketimi 10 yıl önce 2 kilogramken, 2015’te 5,6 kilograma çıktı. Bu rakam, Avrupa Birliği ülkeleri ile ABD’de 15-20 kilogramı buluyor. Şu anda üretimdeki büyük yükselişe rağmen muzda yeterlilik oranımız yüzde 55 düzeyinde kalıyor. 2016 yılında 209 bin ton muz ithal ettik. 103,1 milyon dolar döviz ödedik. Ülkemizde muz tüketimi çok daha fazla artacak. Bu talebin büyük bölümünü yerli üretimle karşılamamız gerekiyor.
Yerli üretimin desteklenmesi çok önemlidir. Çiftçimizin iklim koşulları nedeniyle çok avantajlı konumdaki muz üreticisi ve ihracatçısı ülkeler Ekvador, Panama veya Kosta Rika ile aynı koşullarda rekabet etmesi mümkün değildir. İthalatın azaltılması ve muzda üretimin artabilmesi için yerli üreticinin korunması şarttır. Muzda uygulanan yüzde 145,8’lik gümrük vergisi korunmalıdır. Aksi takdirde üretimi korumanın ve artırmanın imkanı yoktur.”
Sınır ticareti denetim altına alınmalı
Muzla ilgili diğer tedbirlerin yanı sıra, kaçakçılığa izin verilmemesi gerektiğini belirten Bayraktar, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Sınır ticareti denetim altına alınmalı, bu kapsamında yapılan ithalat iç piyasaya sürülmemelidir.
Sulama altyapısıyla ilgili sorunlar giderilmeli, sera yapımı teşvik edilmelidir.
Muz araştırma istasyonu açılmalıdır.
Yerli muzun raf ömrünün uzatılabilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalı ve uygulanmalıdır.
Sera malzeme ve ekipmanlarından, demir, çimento, damla sulama hortumu, boya, cıvata, plastik örtü ve benzeri malzemelerde katma değer vergisi (KDV) oranı düşürülmelidir.
Muzda üretim planlaması yapılmalı, markalaşmaya gidilmelidir.
Muz paketleme ve sarartma tesisleri kayıt altına alınmalı ve standardizasyonu, paketlemede kullanılan ambalajların standartlara uygun hale gelmesi, izlenebilirliği sağlanmalıdır.”