Başbakan Binali Yıldırım’ın, “Çiftçinin kullandığı mazotun yarısı devletten” sözünü hatırlatan Sarıbal, bu sözün seçim ve referandum malzemesi yapıldığını savundu.
Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi Üyesi ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TBMM’de yaptığı basın açıklamasında, çiftçinin kullandığı mazotun maliyetler içerisindeki payının ürünler itibariyle farklılık göstermekle birlikte yüzde 10-20 arasında değiştiğini belirtti. Tarımda makine kullanımı arttıkça, mazot kullanımının da arttığını ve mazotun toplam üretim maliyeti içerisindeki payının da yükseldiğine dikkat çeken Sarıbal, uluslararası piyasalarda fiyatının aşırı yükselmesinin mazotun maliyet içindeki payını daha da artırdığını, çiftçi gelirlerine olumsuz etki yaptığını söyledi. Sarıbal açıklamasına şu sözlerle devam etti:
Hükümet çiftçinin kullandığı mazotun yarısı devletten demişti
“Başbakan Binali Yıldırım, İzmir Ödemiş’te 14 Ekim 2016 tarihinde Milli Tarım Projesi’ni açıklarken “Çiftçinin kullandığı mazotun yarısı devletten” demişti. Bu söz daha sonra Başbakan ve Tarım Bakanı tarafından defalarca dile getirilmiş; seçim ve referandum malzemesi olmuştur.
Mazot desteği ödemesi 5,19 TL ile 37,36 TL arasında
Ürünler bazında Mazot Destekleme Ödemesine ilişkin kararname 18 Ağustos 2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Daha sonra 30 Aralık 2017 ve 30 Ocak 2018 tarihlerinde yayımlanan kararnamelerle iki defa cüzi miktarlarda artış yapıldı. Dekara mazot desteği ödemesi 5,19 TL (nadas) ila 41,36 TL (çeltik, pamuk) arasında değişiyor. Ancak bu rakamların hangi kriterlere göre tespit edildiğine ilişkin herhangi bir açıklama yok.
Bu konuda elimizdeki tek kaynak mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2005 yılında yayımladığı Türkiye’de Üretilen Tarım Ürünlerinin Üretim Girdileri Rehberi adlı yayın. Bu yayında 1 dekar buğday üretimi için 6,5 litre mazot kullanıldığı, bu miktarın çeltikte 20,4 litre, pamukta 20,8 litre, ayçiçeğinde 7,5 litre, mısırda 11,9 litre, patateste 23,3 litre, mercimekte 6,1 litre, fındıkta 5,4 litre olduğu belirtiliyor.
Verilen desteğin harcanan mazota oranı yüzde 50’nin altında
Bu yayındaki veriler 20 yıl öncesine dayanmaktadır. Traktörler daha güçlü hale getirilmiş, yakıt tüketimleri de artmıştır. Yukarıdaki verilerden hareket edilse bile verilen desteğin gerçekte harcanan mazota oranı birçok üründe yüzde 50’nin altında kalmaktadır. Kaldı ki hükümet mazota verdiği desteği yüzde 51,2’lik vergi ile geri almaktadır.
Desteğin toplam mazot tüketimine oranı yüzde 12
2018 yılı merkezi yönetim bütçesinde tarımsal destekleme ödemeleri için 14 milyar 514 milyon lira ayrılmış olup, bunun 1,9 milyar lirası mazot desteğidir. Tarımda 3 milyar litre mazot kullanılmakta olup değeri 15,6 milyar liradır. Buna göre hükümetin vereceği mazot desteğinin çiftçinin kullandığı mazot bedeline oranı yalnızca yüzde 12 seviyesinde kalmaktadır.
Çiftçi üretimi bırakıyor, ülke açık pazar haline geliyor
Dışa bağımlılık nedeniyle mazot fiyatlarını kontrol etme şansı bulunmamaktadır. Dışa bağımlılığın yanı sıra özellikle çok yüksek vergi yükü nedeniyle çiftçimiz dünyanın en pahalı mazotu ile üretim yapmaktadır.
Çiftçinin pahalı mazotla ucuz ürün üretmesi ve devlet destekli gümrüksüz ithal ürünlerle rekabet etmesi mümkün değildir. Bu süreçte çiftçiye üretimden vaz geçmek, ülkemize ise açık pazar haline gelmek düşmektedir.
Tarım sektörünün sürdürülebilirliğini sağlamak, rekabet gücünü yükseltmek ve çiftçi gelirlerini artırmak için tarımda kullanılan mazota verilen destek; yeterli düzeyde ve uygun zamanda ödemelerle devam ettirilmelidir.”