Tarım ve Orman Bakanlıklarının birleştirilmesi sonrasında bakanlığın 2019 yılı bütçesinde yüzde 7,4 oranında bir düşüş görüldüğünü belirten CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal; “Bu bütçe çiftçinin bütçesi değil!” ifadelerini kullandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde dün gerçekleştirilen 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi üzerindeki görüşmeler esnasında söz alan CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 2019 bütçesinde yüzde 26’lık bir büyüme görülürken, Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinin yüzde 7,4 oranında küçüldüğünü savundu.
760 milyar lira civarında olan 2018 bütçesinden, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman Bakanlığına toplam 36,4 milyar lira ayrıldığını hatırlatan Sarıbal, “Şimdi 2019 yılı bütçesi 960 milyar lira, bütçede yüzde 26 gibi bir büyüme söz konusu ama iki bakanlığın birleştirilen toplam bütçesi 33,74 milyar lira. Yani yüzde 7,4 civarında bir azalış var. Bu ne demek biliyor musunuz? “Ben tarımı bu topraklarda bitireceğim.” demek.” dedi.
“Tarımsal GSMH’nın 440 milyar lira olması gerekiyor”
Tarımsal gayrisafi millî hasılada Avrupa birincisi olunduğu iddiasına da değinen Sarıbal, şöyle devam etti:
“Tarımsal gayrisafi millî hasıla 180-190 milyar lira. Soruyu şuradan soralım: Siz geldiğinizde neydi? Gayrisafi millî hasılanın yüzde 10’uydu arkadaşlar. Bugünkü parayla neye karşılık geliyor? Eğer bir başarı öykünüz varsa tarımsal gayrisafi millî hasılada, 440 milyar lira olması gerekiyor. Oysa ne kadar? 180-190 milyardan bahsediyorsunuz.
Diğer bir konu bitkisel üretim… Buğday ithalatı 52 milyon ton, ödenen para 14 milyar dolar… Ayçiçeği, soya, soya küspesi, yağlı tohumlar ve türevlerinde toplam ithalat, 70 milyon ton, yani petrolden sonra en fazla para ödediğimiz kalem.
Hayvancılık; bunlar geldiğinde bu topraklarda bir tane hayvan ithalatı yoktu. Toplam 7 milyondan fazla büyükbaş, küçükbaş hayvan ithalatı yaptılar, 285 bin ton kemikli, kemiksiz et ithal ettiler, tam 7 milyar 330 milyon dolar ithalat yaptık.
Şöyle bir şey de söylüyorlar: “Meralar yerinde duruyor.” 2002’den bugüne kadar bir tek metrekare mera alanı değişmemiş, aksine 14,6 milyon hektar mera alanı 10 milyon hektara indi. Bu ne demek biliyor musunuz? Ot yoksa yem yok, yem yoksa et yok, süt yok…”
Özyürek: “Çiftçi indirimli tarımsal kredi kullanamıyor”
MHP grubu adına söz alan Sivas Milletvekili Ahmet Özyürek de tarımın, Bütçe Kanunu açısından önemli bir nokta olduğunu söyledi. Çiftçilerin en önemli sorunlarından bir tanesinin indirimli tarımsal kredi kullanamaması olduğunu ifade eden Özyürek, şunları kaydetti:
“Ziraat Bankasının çiftçilerimizin kredi taleplerine de anında cevap vermesi gerekmektedir. Ayrıca, Ziraat Bankası şubeleri, çiftçilerimizin kredi müracaatı sırasında veya müracaatı sonrasında, kredi çıksın veya çıkmasın, kredi talep sorgulaması bedeli olarak 260 TL ile 750 TL arasında para kesmektedir. Kredisi çıkmayan çiftçilerimiz özel bankalara müracaat etmekte ve yüzde 25 faizle kredi kullanmaktadır. Bu da çiftçimizin maliyetini yükseltmekte ve gücünü zayıflatmaktadır. Çiftçilerimizin bu açıdan tarımsal maliyetlerinin düşürülmesi elzemdir.”
Konuşmasında, hayvancılık açısından Et ve Süt Kurumu Sivas Entegre Tesislerinin en kısa zamanda faaliyetlerine başlaması gerektiğine de dikkat çeken Özyürek, yem fiyatları konusunda da düzenleyici önlemlerin alınması gerektiğini belirtti.
Bilgiç: “16 yılda 117,4 milyar lira nakit hibe desteği sağlandı”
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Süreyya Sadi Bilgiç de söz alarak tarımla ilgili bazı veriler paylaştı. Bilgiç, şöyle konuştu:
“Burada hep gündeme geldiği için tarımla ilgili bir iki veriyi de paylaşmak istiyorum. Bir kere, ithalat ve ihracat oranlarına baktığımızda, 2003-2018 döneminde, 14,6 milyar dolar değerinde, 52 milyon ton ithalat yapılmışken, 26,1 milyar dolar değerinde, 66 milyon ton ihracatın yapıldığını görüyoruz. Burada, baktığınızda, ihracatta 11 milyar dolar fazlalık ve miktarda ise 14 milyon ton üzerinde bir ürünün ihraç edildiği görülüyor.
2018 yıl sonu dikkate alındığı zaman, son on altı yılda, bütün kesin hesapları, bütçeleri de incelediğimizde 117,4 milyar lira nakit hibe desteği sağlandığını, 2019 yılında ise destek miktarlarının bu seneye göre yani 2018’e göre yüzde 10,7 oranında artırılarak 16,1 milyar olarak planlandığını görüyoruz.
Bu süreç içerisine baktığımızda, gübre ve yemden alınan KDV’nin kaldırıldığını, mazot maliyetlerinin yüzde 50’sinin desteklendiğini ve mazot ve gübreye bugüne kadar da 17,3 milyar liralık bir destek sağlandığını görmekteyiz.
Aynı şekilde, alan bazlı destekler kapsamında mazot, kimyevi gübre, organik tarım uygulamaları ve fındık üreticilerine yönelik desteklerler ile 5 dekar ve altındaki küçük aile işletmelerine de baktığımızda toplamda bu süreç içesinde, 2003-2018 döneminde 37,2 milyar lira çiftçilerimize destek ödendiğini görüyoruz.”