Zeytinburnu’nda bulunan Türkiye’nin ilk tohum bankası Tıbbi Bitkiler Bahçesi, ithal tohumlara karşı doğal tohumları koruyor. İçerisinde 700’den fazla doğal bitki türünün bulunduğu bahçede doğal tohumlar hem muhafaza ediliyor hem de çoğaltılıyor. Bahçedeki tohumlardan en eskisi ise 70 yıllık domates tohumu.
Mor patates, beyaz patlıcan, sakız kabağı, doğal mısır, hint yağı bitkisi ve domates gibi birçok sebzenin tohumunu koruma altına alan Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi, dışarıdan gelen ithal tohumlara karşı doğal tohumları koruma altına alıyor. Lezzeti ve görüntüsüyle görenleri şaşırtan ürünler ise bu bahçede üretiliyor. Bahçede bulunan birçok tohumdan en eski olanı ise 70 yıllık domates tohumu.
“Piyasadaki domates tohumlarının menşei tam olarak bilinmiyor”
Herkesin kendi evinde domates yetiştirebileceğini söyleyen bahçe personeli Uzman Biyolog Tuğçe Ağba Sevencan, “Bahçemizde 700’ü aşkın bitki türü bulunuyor. Hepsinde doğal tohum kullanılıyor. Bu tohumlar kendi neslini devam ettirebilecek nitelikte. Bu yıl aldığımız tohumların seneye de devam edebilmesi için onları hasat ettikten sonra belirli koşullarda özenle saklıyoruz. Dönemi geldiğinde ise ekmek için tekrar hazırlıyoruz. Bahçemizdeki en önemli tohumlardan bir tanesi 70 yıllık domates tohumu. Bunu sürekli söyleme gereği duyuyoruz. Doğal olduğu takdirde evimizde bile tek bir domates tohumuyla domates yetiştirebiliriz. Çünkü şu anda piyasadan alınan domates tohumlarının menşei tam olarak bilinmemekte. O tohumlar 2 yıldan sonra verimini yitirir. O yüzden buradaki ilk amacımız doğal tohumları koruma altına almak. Tıbbi Bitkiler Bahçesi olarak maalesef tohum satışımız bulunmuyor ancak dönemsel olarak tohum takas şenliklerine katılıyoruz ve bu şenliklerde tohumları dağıtmaya çalışıyoruz. En son bulunduğumuz şenlikte domates ve bamya tohumu dağıttık.” diye konuştu.
Tek tip mısır tohumuna dikkat!
Üniversitelerin de bu ürünlerden faydalandığını dile getiren Uzman Biyolog Sevencan, “En problemli denilen tohumlardan birisi de mısır tohumu. Bu tohumumuz herhangi bir kimyasal ilaca maruz kalmadan doğal olarak yetiştirilmektedir. Tanelerinin düzensiz ve tek tip olmaması doğal olduğunu gösterir. Bunun dışında doğal türlerimizden bir diğeri ise sakız kabağı. Bu da yenilebilir ve normal kabaktan daha iricedir. Bu kabağı, tohumlarını almak için hasat ettik. Bir süre sonra kesip tohumlarını saklamak için alacağız. Yine bir değişik tür olan beyaz patlıcan da bahçemizde koruma altına alınan türlerden bir tanesi. Beyaz patlıcan, her yerde görebileceğimiz bir tür değildir. Amacımız endemik türleri de koruma altına almak ve aynı zamanda bu ürünlerin iç etken maddelerini araştırmak için üniversitelerimiz de bizden faydalanıyorlar.” ifadelerini kullandı.
“Tedavi için kullanılan bitkilerimiz de var”
Kurutulan tohumların özel bir odada muhafaza edildiğini belirten Sevencan, “Kuruttuğumuz tohumları drog şeklinde kavanozlara koyuyoruz. Drog, bitkinin tedavi için kullanılan kısmıdır. Ya da tohum çekmecelerimize koyarak soğuk odada saklayıp muhafaza ediyoruz.” dedi.
Toplanan ürünlerden elde edilen doğal tohumlar, 14 gün boyunca kurutma işleminden geçtikten sonra belli derecede soğutulmuş odalarda muhafaza edilip kullanım ihtiyacına göre sınıflandırılıyor. Domates dışında sakız kabağı, mor patates, aspir ve beyaz patlıcan gibi birçok endemik bitki türü de Tıbbi Bitkiler Bahçesi’nde koruma altına alınan türlerden.