Greenpeace tarafından yayımlanan bilimsel değerlendirme raporuna göre, neonikotinoid tarım ilaçları sadece arılar değil pek çok tür ve çevre açısından ciddi bir tehlike oluşturuyor ve bu nedenle bu tarım ilaçlarının kullanımının tamamıyla yasaklanması gerekiyor. Ancak tarımsal ilaç ve tohum endüstrisine göre mevcut yasak ve kısıtlamaların ekonomik etkisinin de göz ardı edilmemesi gerekiyor.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) 2013 yılı Mayıs ayında tarım alanında kullanılan üç adet neonikotinoid böcek ilacı (clothianidin, imidacloprid ve thiamethoxam) ile ilgili yapmış olduğu risk değerlendirmesinde bu böcek ilaçlarının arılar için risk oluşturduğu sonucuna varmış ve Avrupa Komisyonu da bu böcek ilaçlarının tarım alanında kullanımına kısmi yasak ve kısıtlamalar getirmişti.
Sussex Üniversitesi bilim adamları tarafından gerçekleştirilen yeni bir araştırmada ise son üç yılda bu alanda yapılmış olan bilimsel araştırmalar incelenerek neonikotinoid tarım ilaçlarının diğer organizmalar üzerindeki etkisi değerlendirildi.
Çok yönlü etki
Greenpeace, bu yeni kanıtlar ışığında neonikotinoidlerin bal arıları için tehdit oluşturmanın yanı sıra çevre üzerinde de daha geniş bir etkisi olduğunu ve yaban arısı, kelebek ve su böcekleri gibi diğer türler için de tehdit oluşturduğunu açıkladı.
Araştırma sonucunda; “Neonikotinoidler tarım yapılan topraklarda uzun yıllar boyunca bulunmaya devam ediyor ve bu durum da kronik kirlenmeye ve hatta zaman içerisinde bu ilaçların toprakta birikmesine yol açıyor.” değerlendirmesine yer veriliyor.
Araştırmada ayrıca kullanılan ilaçların sadece tarımsal alanlarda var olmaya devam etmediği, bu ilaçların akarsular gibi su yollarına ulaşabileceği ve sulama yoluyla gıda zinciri üzerinde daha geniş çaplı bir etkiye sahip olabileceği belirtiliyor.
Tamamıyla yasaklansın
Greenpeace bu yeni bilimsel kanıtlar doğrultusunda Avrupa Birliği’ne bu tarım ilaçlarının kullanımını tamamıyla yasaklaması çağrısında bulunuyor.
Greenpeace AB Tarımsal Politikalar Direktörü Marco Contiero; “Avrupa Birliği bu tarım ilaçlarını yasaklamadan önce (bu ilaçların) daha ne kadar zarar vermesi gerekiyor?” değerlendirmesinde bulunuyor.
Biyoloji Profesörü Dave Goulson, bal arılarının yanı sıra bu tarım ilaçlarının kelebek, kuş ve su böcekleri gibi diğer türlerin de sayılarının azalmasıyla muhtemelen ilişkili olduğunu belirtiyor.
Prof. Goulson; “Bu denli geniş bir çevresel zarar verdiği kanıtı karşısında bu tarım ilaçlarına Avrupa’da getirilen kısıtlamaların genişletilmesi gerekir.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Ekonomik etkisi büyük
Diğer yandan Avrupa tarımsal gıda endüstrisi Avrupa Komisyonu’nun bu tarım ilçlarının kullanımını kısıtlama kararı almasının Avrupa Birliği tarımı üzerinde ekonomik etkileri olacağı yönünde endişelerini dile getiriyor.
Bayer ve Syngenta şirketleri tarafından finanse edilen ve HFFA Research GmbH araştırma şirketi tarafından gerçekleştirilen araştırmaya göre neonikotinoid yasağının Avrupa kolza tohumu tarım endüstrisine maliyeti yıllık 900 milyon Avro civarında.
Araştırmaya göre yasağın ürün verimine %4 oranında olumsuz bir etkisi bulunuyor, bu da 912,000 ton daha az hasat yapılabildiği, hasadın ortalama %6,3 oranında kalite kaybına uğradığı anlamına geliyor.
Araştırma raporuna göre Komisyonun bu kararının dünya genelinde çevre üzerinde de etkisi hissediliyor. Raporda yasak sonucunda dünya genelinde toprak verimliliği artmayacağından üretimin arttırılabilmesi için ilave toprak kaynağına ihtiyaç duyulacak.
Lobi faaliyetleri
Tarım ilaçları kullanımına karşı kampanyalar düzenleyen sivil toplum kuruluşları tarafından oluşturulan Tarım İlaçları Aksiyon Ağı (PAN) son gelişmelerin ardından tarım ilacı endüstrisinin yanlış bilgi vererek ürünlerini pazarda tutabilmeye çalıştığını ve Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu üyeleri üzerinde lobi faaliyetleri ile baskı kurmaya çalıştığı yönünde bir açıklama yaptı.
PAN Avrupa Proje Koordinatörlerinden Martin Dermine; “Neonikler ile ilgili EFSA raporu çok açık: güvenli bir şekilde kullanılmaları söz konusu değil.” açıklamasında bulundu.
Tarım ilacı ve tohum endüstrisinin karar verici mercileri yanlış yönlendirmeye çalıştıklarını belirten Dermine; “2013 yılından beri neonikler olmadan çiftçilerin elde ettikleri verim sabit. Neonikotinoidler çiftçiler için pahalı ve çevreye zarar veriyor” açıklamasında bulundu.
EurActiv internet sitesine konuşan Copa & Cogeca Genel Sekreteri Pekka Pesonen ise; “2013 yılından beri Avrupa’da yağlı tohum tarımı yapılan alanların %10 oranında azaldığına, çiftçilerin giderlerinin arttığına ve alternatif bir ürün bulunmadığından gelirlerinin azaldığına şahit olduk.” açıklamasında bulundu.