Avrupa Birliği, (AB) Türkiye’nin dünyada lider olduğu ve yılda 500 milyon dolara yakın gelir elde ettiği çekirdeksiz kuru üzüm ihracatını tehlikeye atacak bir karar aldı. Üzüm üreticilerinin bağda salkım güvesine karşı yaygın olarak kullandığı chlorpyrifos-ethyl etkili maddesinin maksimum kalıntı limitini 0,5 ppm’den 0.01 ppm’e düşürdü.
Söz konusu kimyasal maddenin yasaklanması anlamına da gelen yeni limit değerleri 10 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe girecek. Türkiye, dünyada üretim ve ihracatında lider olduğu çekirdeksiz kuru üzümde yıllık 280 bin ton üretim gerçekleştiriyor. Bunun 240 bin tonunu ihraç ederek yaklaşık 500 milyon dolar gelir elde ediyor. Kuru üzüm ihracatının yüzde 85’i ise Avrupa Birliği ülkelerine yapılıyor.
Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, ihracatta sorun yaşanmaması için sektör temsilcileriyle bir araya gelerek çekirdeksiz kuru üzümde kalıntı ve kalite sorununu masaya yatırdı. Birlik Başkanı Birol Celep, AB’nin çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde salkım güvesi zararlısına karşı kullanılan chlorpyrifos-ethyl etkili maddeli ilaçlarda kalıntı limitini 0,5 ppm’den 0.01 ppm’e düşürdüğünü bildirdi. Sektörün tüm paydaşlarının AB’nin taleplerine göre hareket etmesinin zorunlu olduğunu vurgulayan Celep, “Önümüzdeki dönemde hep birlikte kalıcı tedbirler almazsak bu sorun kartopu gibi büyüyerek kriz noktasına gelme potansiyeline sahip. Yeni kalıntı değerleri 10 Ağustos 2016’da devreye girecek. Üzüm hepimizi ilgilendiriyor. Üreticisi, tüccarı, ihracatçısı, ilaç firması ve bayisi, araştırma enstitüleri ve tarım il ve ilçe müdürlükleri olarak hepimiz aynı gemideyiz, aynı üründen ekmek yiyoruz. Bu nedenle, bu konulara hep beraber kafa yormalı, ortak ve kalıcı çözümler bulmalıyız.” diye konuştu.
“Numunelerin tamamına yakını limitin üzerinde”
Son 5 yılda 767 adet çekirdeksiz kuru üzüm numunesi alınarak pestisit analizi yapıldığını aktaran Celep, chlorpyrifos-ethyl maddesi tespit edilen numunelerin hemen hemen tamamına yakının bu yeni kalıntı değerinin, yani 0,01 ppm’in üzerinde kaldığı bilgisini verdi. Üreticilerin bunu bilerek hareket etmesi gerektiğinin altını çizen Celep, üzüm üreticisinin yeni sezonda chlorpyrifos etkili ilaçları kesinlikle kullanmamasını istedi.
“0.01 değerini yakalamak neredeyse imkansız”
Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz ise çekirdeksiz kuru üzümde aspirin gibi çok yaygın kullanılan chlorpyrifos-ethyl etkin maddeli ilaçların kullanılması halinde 0.01 ppm kalıntı değerinin altında kalabilmesinin neredeyse imkansız olduğunu söyledi. Bu ilacın üzüm üretiminde kullanımının engellenmesi gerektiğini vurgulayan Öz, sorunun kronik hale gelmeden zirai ilaç satışının, insanların kullandığı ilaçlardaki gibi reçete ile satılma zorunluluğu getirilmesi gerektiğini dile getirdi.
Çözüm önerileri
-İçinde bulunduğumuz 2016/17 üretim sezonunda Avrupa Birliği pazarında Ağustos 2016’da yürürlüğe girecek olan yeni MRL değerleri dikkate alınarak, çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde chlorpyrifos-ethyl etkili maddesi içeren preparatların kullanılmaması, salkım güvesi ile mücadelede diğer alternatiflerin değerlendirilmesi.
-Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, chlorpyrifos-ethyl etkili maddesinin öncelikle üzüme tavsiyesinin kaldırılması veya ağırlıklı kuru üzüm üretim bölgesi olan Ege Bölgesi bağ alanlarında kullanımının sınırlandırılması.
-Zirai ilaç bayilerinin ve üreticilerin, toplantılarla ve afiş/broşürlerle ilgili ilaç ve gelişme konusunda bilgilendirilmeleri.