Mesafeli yöntemle alışverişlerde mağduriyet yaşanmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında açıklama yayınlayan Ticaret Bakanlığı, tüketicileri, sahte siteler, satıcı bilgileri ve satın alınacak mal ve hizmetlerin fiyatı konusunda uyardı.
COVID-19 döneminde tüketici mesafeli satışlara yöneldi. Zaman, mekan ve fiyat yönünden hem satıcı hem de tüketicilere avantaj ve kolaylık sağlayan mesafeli satışlar, her ne kadar birçok kolaylığı beraberinde getirse de, tüketiciler zaman zaman mağduriyet yaşıyor.
Ticaret Bakanlığı, yasal yükümlülüklerinin bilincinde olmayan, kötü niyetli ve fırsatçılık yapmak isteyen satıcıların, stoklarında olmayan ve tedariki 30 günlük yasal teslim süresi içerisinde yapılamayacak ürünleri dahi satışa konu ederek tüketiciyi mağdur ettiklerinin tespit edildiğini bildirdi.
Bakanlıktan konuya ilişkin yapılan açıklamada, “Ürün bedelleri tahsil edildikten sonra, teslimlerin hiç yapılmadığı ya da teslim edilmeyen ürünlere ilişkin bedel iadesi içerikli cayma taleplerinin karşılanmadığı hatta tüketicilerin söz konusu taleplerini iletebilecekleri bir muhatap dahi bulamayarak, mağdur edildikleri görülmektedir. Özellikle kurumsal olmayan internet siteleri ve sosyal medya mecraları hatta cep telefonu uygulamaları üzerinden satın alma işlemi yapılıp, kapıda ödeme vb. banka hesap sahiplik bilgisi olmayan ödeme yöntemleri ile gerçekleştirilen alışverişlerde çok sayıda mağduriyet yaşanmaktadır.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, bu tür mağduriyetlerin önüne geçmek için, mesafeli yöntemle alışveriş yapılırken tüketicilerin dikkat etmesi gereken hususlar hakkında şu bilgiler paylaşıldı:
“İnternet veya telefon ile alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda satıcı hakkında arama motorlarında kısa ve genel bir ön inceleme yapmak, gerekirse şikayetleri incelemek fikir verecektir.
Satın alınacak mal veya hizmetin fiyatına dikkat edilmesi: Mesafeli yöntemin tüketicilere sağladığı avantajlardan birisi de, satın alınması planlanan malın veya hizmetin fiyatı ve niteliklerini birçok mecradan araştırabilme kolaylığı sağlamasıdır. Bu sebeple mal veya hizmetin diğer mecralardaki yaklaşık fiyatının öğrenilmesi ve kıyaslama yapılması, gerçekçi olamayacak kadar cazip görünen düşük fiyatlara veya indirimlere dikkatle yaklaşılması çoğu mağduriyetin önüne geçecektir.
Satıcı bilgileri: Alışveriş yapılması düşünülen internet sitesinde satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefonu, MERSİS numarası, ETBİS kaydı, güven damgası bilgisi gibi bilgilerin olup olmadığı kontrol edilerek alışveriş yapılmalıdır.
Sahte sitelere dikkat edilmesi: İnternet sitesinin sahte veya taklit bir site olması ihtimaline karşın site adının kontrol edilmesi gerekirse Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun “internet site bilgisi sorgulama” ekranından faydalanılması çoğu mağduriyetin önüne geçebilecektir.
Sosyal medya: Sosyal medyada gezinirken karşılaşılan tanıtım ve ilanlara karşı, bu mecralar aracılığıyla ulaşılan sitelerin sahte, taklit ve kötüye kullanılması ihtimallerine karşı, satıcının kendi sitesinden ürünün kontrol edilmesi yararlı olacaktır.
Güvenlik ayrıntıları: İnternet sitesi üzerinden alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda SSL sertifikası, 3D Security veya sanal kartla ödeme gibi detaylara dikkat edilmesi faydalı olacaktır.
Ön bilgilerin incelenmesi: Ödeme yapmadan önce, tüketiciye iletilmesi yasal zorunluluk olan ön bilgilerin okunması da çoğu mağduriyeti önleyecektir. Satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefon numarası gibi iletişim bilgileri, mal veya hizmetin ödenecek toplam tutarı, cayma hakkına ilişkin ayrıntılar ve hak arama yolları bu bilgilerden bazılarıdır.”
Açıklamada, tüm bu hususlara dikkat edilmesine karşın tüketicilerin mesafeli sözleşmeler ile ilgili olarak yaşadıkları uyuşmazlığın çözülmesinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında 10.390-TL’nin altında olan uyuşmazlıklar için Tüketici Hakem Heyetlerine, bu tutarı aşan uyuşmazlıklar için de Tüketici Mahkemelerine başvurabilmesinin mümkün olduğu kaydedildi.
Bakanlığın yaptığı denetimlerde tespit ettiği aykırılıklara ilişkin idari yaptırımlar uyguladığı, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un yürürlüğe girmiş olduğu 2014 yılı ile 2020 Ekim ayı arasındaki dönemde, mesafeli yöntemle satış yapan 75 şirket nezdinde yapılan denetim sonucunda tespit edilen aykırılıklar için toplam 216.068.467,08 TL idari para cezası uyguladığı bilgisi de açıklamada yer aldı.