Yılbaşı yaklaşırken vitrinler rengarenk. İndirim ve kampanyalar, yeni yıl hediyesi almak isteyenlere fırsatlar sunuyor. Alışveriş bağımlıları ise bu dönemde dikkatli olmalı… Uzmanlar, kredi kartı limitlerini azaltmayı veya kredi kartı kullanmamayı, ihtiyaç listesi yapmadan alışveriş etmemeyi ve yalnız alışverişe çıkmamayı öneriyor.
Yeni bir yıl fikrinin aslında yeni bir ‘ben’ umudu taşıdığını söyleyen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Dilek Meltem Taşdemir Erinç,“Yeni bir beden için başlanacak diyetler, yeniden başlanacak spor, yeni sağlık kontrolleri-yeni doktor randevuları, bırakılacak sigara -alkol, yeni kariyer planları, yeni aşklar, yeni arkadaşlıklar, yeni evler arabalar, gardıroplar vs… Yeni yıl, “Yeni bir ben umudu” aslında” dedi.
Alışveriş bağımlılığının belirtilerine dikkat
Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Dilek Meltem Taşdemir Erinç
Alışveriş bağımlılığının bu dönemde artabileceğine dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Erinç, “Kendinizi iyi hissetmediğiniz zamanlarda para harcamaya yöneliyorsanız, yaşam sorunlarını çözmede güçlük çektiğinizde alışverişe yöneliyorsanız, harcadığınız para miktarı son yıllarda giderek artıyorsa, planladığınız alışverişin dışında harcamalarınız oluyorsa,aile içinde harcamalarınız sorun oluşturuyor ve bu konuda kendinizi kontrol edemediğiniz size söyleniyorsa, borçlu olduğunuz halde harcamalara devam ediyorsanız, durdurmak istediğiniz halde alışverişe devam ediyorsanız,harcamalar sonunda pişmanlık, suçluluk, değersizlik ve umutsuzluk hissediyorsanız alışveriş bağımlısı olabilirsiniz” uyarısında bulundu.
Daha fazla haz için alışveriş yapılır
Alışveriş bağımlılığının diğer bağımlılıklar gibi alkol – madde, kumar, internet bağımlılığı gibi beyinde haz alınmasını sağlayan dopamin üzerinden çalıştığını belirten Erinç, şu bilgileri verdi:
“Tüm bağımlılıkların genel ilkeleri ortaktır. Zeminde genelde kişinin farkında olmadığı duygusal bir karmaşa, işlevsel olmayan bir şekilde doyurulmaya ve durdurulmaya çalışılır. İşlevsel olmayan çünkü o ruhsal karmaşa doyurulamadığı gibi yeni bir ruhsal sorun ‘bağımlılık sorunu’ o karmaşaya eklenmiş olur. Tolerans yani giderek artan miktar, diğer bağımlılıklardaki gibi alışveriş bağımlılığında da bulunur. Başlangıçta yapılan alışveriş miktarı ile hissedilen haz sonraki alışverişlerde giderek küçülür.Yani aynı hazzı almak için daha fazla alışveriş yapma kapıdadır. Alışveriş yapılmadığında ortaya çıkan huzursuzluk veya alışveriş sonrası hissedilen suçluluk ve pişmanlık alışveriş bağımlısının kaçınılmaz duygularıdır. Tüm bunlara ihtiyaç ve bütçe arasındaki uyumsuzlukla ortaya çıkan aile içi çatışmalar ve tartışmalar alışveriş bağımlılığını tanımlar.”
Alışveriş listesi değil, ihtiyaç listesi yapın!
Yrd. Doç. Dr. Dilek Meltem Taşdemir Erinç, alışveriş bağımlılığının önlenebilmesi için tavsiyelerini de şöyle sıraladı:
“Bireysel olarak alınabilecek tedbirler; kredi kartı limitlerini azaltmak veya kredi kartı kullanmamak, ihtiyaç listesi yapmadan (alışveriş listesi değil!) alışveriş etmemek, yalnız alışverişe çıkmamak durdurmaya yardımcı olabilecek biriyle alışverişe çıkmak, sınırlı sayıda indirimli ürün söyleminin aslında kıtlıktaymışız hissi vermek için söylendiğinin farkına varmak, yüksek indirim oranlarının %50-60-70 değil ürünün ederinin alışverişimizi belirlemesini hatırda tutmak sayılabilir.”
Ruhsal olgunluk iyi geliyor
Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Dilek Meltem Taşdemir Erinç, son olarak “İnsana her şeye sahip olma ütopik hedefindense, şeylerin yokluğu, eksik olabilmenin kabulü ile oluşan ruhsal olgunluk iyi gelir” dedi.