Sera gazı emisyonu 467,6 milyon tona yükseldi

0
837

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre toplam seragazı emisyonu 2014‘te 1990’a oranla yüzde 125 artarak 467,6 milyon ton oldu. Birey başına emisyon 3,77 tondan 6,08 tona geldi.

Belediye ve köylerde içme ve kullanma suyu şebekesi ile dağıtılmak ve imalat sanayi işyerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve maden işletmeleri tarafından ise kullanılmak amacıyla 2014’te su kaynaklarından 14,7 milyar metreküp su çekildi. Suyun yüzde 55’i denizden, yüzde 14,1’i kuyudan, yüzde 13,8’i barajdan, yüzde 9,4’ü kaynaktan, yüzde 7,7’si diğer su kaynaklarından çekildi.

Su kaynaklarından çekilen toplam suyun yüzde 44,3’ünün termik santraller, yüzde 35,5’inin belediyeler, yüzde 14,9’unun imalat sanayi işyerleri, yüzde 2,9’unun köyler, yüzde 1,4’ünün maden işletmeleri ve yüzde 1’inin OSB’ler tarafından çekildiği belirlendi.

Belediye ve köyler dâhil içme suyu şebekesine bağlı nüfusun Türkiye nüfusuna oranı 2014’te yüzde 97,4 olarak tespit edildi.

Belediyeler, köyler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB’ler ve maden işletmeleri tarafından 2014’te doğrudan alıcı ortamlara 12,7 milyar metreküp atık su deşarj edildi. Atık suyun yüzde 77,7’si denize, yüzde 18,4’ü akarsuya, yüzde 3,9’u diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.

Toplam atık suyun yüzde 50,4’ünün termik santraller, yüzde 32,4’ünün belediyeler, yüzde 13,5’inin imalat sanayi işyerleri, yüzde 1,7’sinin OSB’ler, yüzde 1,1’inin maden işletmeleri ve yüzde 0,9’unun köyler tarafından deşarj edildiği saptandı.

Belediyeler, köyler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB ve maden işletmeleri tarafından 2014’te deşarj edilen atık suyun yüzde 62’sini soğutma suları, yüzde 38’ini ise soğutma suları dışındaki atık sular oluşturdu. Soğutma suları hariç doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilen atık suyun yüzde 77’si arıtıldı.

Belediye nüfusunun yüzde 90’ına, köy nüfusunun ise yüzde 49’una kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildi. Belediye nüfusunun yüzde 68’i, köy nüfusunun ise yüzde 15’i olmak üzere toplam nüfusun yüzde 65’inin atık sularının arıtıldığı açıklandı.

İmalat sanayi işyerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri, maden işletmeleri ve sağlık kuruluşları tarafından 3,5 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 796 milyon ton atık yaratıldı. Toplam atığın 751 milyon tonunu madencilik sektöründen kaynaklanan dekapaj malzemesi veya pasa atıkları oluştururken, tehlikeli atığın ise 2,4 milyon tonunu madencilik sektöründen kaynaklanan mineral atıkların oluşturduğu tespit edildi.

Belediyelerin bin 391’inin atık toplama hizmeti verdiği, 5 yerel yönetimde ise atıkların toplanmadığı otaya kondu. Belediyelerde toplanan 28 milyon ton atığın, yüzde 63,5’i düzenli depolama sahalarına gönderilirdi, yüzde 35,5’i belediye çöplüklerine döküldü, yüzde 0,5’i kompost tesislerine gönderildi ve yüzde 0,5’i diğer yöntemler ile bertaraf edildi.

Üniversite hastaneleri ve klinikleri, genel maksatlı hastaneler ve klinikleri, doğum hastaneleri ve klinikleri ile askeri hastaneler ve kliniklerinde 2014‘te 74 bin ton tıbbi atık toplandığı belirlendi. Toplanan tıbbi atığın yüzde 68’i düzenli depolama sahalarında, yüzde 22’si belediye çöplüğünde, yüzde 10’u ise yakma tesislerinde bertaraf edildi. Düzenli depolama sahalarında ve belediye çöplüklerinde bertaraf edilen tıbbi atıkların yüzde 84’ünün sterilize edildiği, yüzde 16’sının ise sterilize edilmediği belirlendi.

Lisanslı veya geçici faaliyet belgeli ve lisansı olmasa da belediyeler tarafından ya da belediyeler adına işletilen 117’si atık bertaraf tesisi ve 868’i geri kazanım tesisi olmak üzere toplam 985 tesis 2014’te faaliyet gösterdi. Düzenli depolama tesislerinde 41 milyon ton, yakma tesislerinde 43 bin ton atık bertaraf edilirken, geri kazanım tesislerinde 20 milyon ton atık geri kazanıldı.

Toplam çevresel harcamalar 2014’te 20,7 milyar liraya denk geldi. Çevresel harcamaların yüzde 76,9’unun kamu sektörü, yüzde 23,1’inin iş sektörü tarafından yapıldığı belirlendi. Toplam çevresel harcamaların milli gelirde payı 2014 için yüzde 1,2 olarak hesaplandı.

Toplam çevresel vergi tahakkuku 2013’te 73,7 milyar lira olarak tespit edildi. Çevresel vergilerin yüzde 68’ini enerji vergileri, yüzde 29’unu ulaştırma vergileri, yüzde 2’sini ise kaynak ve yüzde 1’ini kirlilik vergileri oluşturdu.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz