Kışı Afrika’da geçiren nesli tehlike altındaki küçük akbabalar, yuvalama alanlarına yeniden döndü. Geçtiğimiz ay boyunca Anadolu’daki üreme alanlarına birer birer ulaşan akbabalar, Nisan ayının ilk günlerinde Balkanlar’daki üreme alanlarına da ulaştı. Türkiye’de en çok 2000 çift küçük akbabanın ürediği tahmin ediliyor. Akbaba uzmanları, bu sayının küçük akbaba dünya nüfusunun yüzde 20’sinden daha fazla olabileceğini tahmin ediyor.
Küçük akbabaların Türkiye ve Balkan nüfusu geçtiğimiz otuz yıl içinde yüzde 80’e yakın azaldı. Uzmanlar bu azalma devam ederse akbabaların tamamının yok olacağını düşünüyor. Akbabaların birçoğu Türkiye, Ortadoğu, Arap Yarımadası ve Afrika’da göç sırasında hayatını kaybediyor ve çok az sayıda akbaba, 16 bin kilometrenin üzerindeki yıllık göçünü tamamlayıp doğduğu bölgeye geri dönebiliyor.
Ankara Beypazarı, Avrupa ve Türkiye’nin en önemli küçük akbaba üreme alanlarından birisi ve sadece Beypazarı’nda tüm Balkanlar’dakinden daha fazla küçük akbaba yaşıyor. Anadolu ise Avrupa’dan Afrika’ya uzanan göç yolunun tam ortasında. Yani her yıl yüzlerce küçük akbaba Afrika’da kışı geçirmek için üzerimizden süzülüyor.
Geçtiğimiz yıl Doğa Derneği’nin Beypazarı’nda düzenlediği bir toplantıyla Bulgaristan’dan Nijerya ve Etiyopya’ya 9 ülkeden 34 uzmanın uluslararası işbirliği ile “Akbabalar İçin Yaşam” çalışması başlatıldı. Akbabaların zehirlenmesine yol açan kimyasalların kullanımının durdurulması, zehirli yemlerin köpeklerle aranıp kaldırılması ve akbabaların kaza ile zehirlenmesine yol açan veteriner ilaçlarının kullanımının azaltılması gibi faaliyetler içeren çalışma, dünyada bu konuda devam eden en önemli işbirliği. Küçük akbabaların ölüm sebeplerinin başında, kurtları ve diğer memelileri zehirlemek için bırakılan zehirli yemler geliyor. Çalışma göç yolunun devamında akbabaların ölümüne neden olan elektrik hatlarının ve zehirlenme sebeplerinin ortadan kaldırılması gibi etkinlikler içeriyor.
Konu hakkında açıklama yapan Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Itri Levent Erkol: “Küçük akbabalar yeniden üreme alanlarına vardılar. Türkiye tüm dünyadaki küçük akbabaların yüzde 25’inin ürediği bir coğrafya ve bu nedenle akbabalar için yeryüzündeki en önemli yaşam alanlarından birisi. Öte yandan Bosna Hersek, Hırvatistan, Moldova, Karadağ, Romanya, Sırbistan ve Ukrayna akbaba kolonileri tamamen yok oldu. Akbabaların Anadolu’da neden öldüklerini tam olarak bilmiyoruz. Bu konuda henüz kapsamlı bir çalışma yapılmamış. Doğa Derneği’nin Afrika, Orta Doğu ve Avrupa’da akbabaların göç yolu üzerinden bulunan on dört ülke arasındaki en önemli sorumluluğu bu bilinmezliği çobanlarla, çiftçilerle ve akbabaları kurtarmak için emek veren insanlarla birlikte çözebilmek. Göçmen kuşlar hepimizin ortak değeri. Ölüm nedenleri ise tamamen insan kaynaklı. Doğa Derneği, yaşadığımız dünyanın ayrılmaz bir parçası olan kuşların daha yakından anlaşılması ve doğal yaşam alanlarının korunması için yürüttüğü çalışmalara devam edecek” dedi.