Türkiye Sanayi üretimi eylül ayında beklentilerin çok altında kaldı ve hayal kırıklığı yarattı. Sanayi üretiminde eylül ayı için aylık beklenti %1,4 artış yönündeyken %3,8 azalma görüldü. Aynı şekilde yıllık beklenti ise %2,5 artış yönündeyken %3,1 daralma gerçekleşti.
Sanayide çarklar ciddi anlamda yavaşlamış durumda. Ham verilerde de hem geçen yıla göre hem de geçen aya göre sırasıyla %4,1 ve %10,7 azalma var. Eylül ayındaki kurban bayramı tatili de dikkate alınınca, ham verilerdeki düşüşün iyice sertleştiğini vurgulayan İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, sanayi üretimi verisini analiz etti:
Üçüncü çeyrek ortalama sanayi büyümesi negatif
“Takvim etkisinden arındırılmış yıllık verilerde sanayi üretimi yılın 9 aylık döneminde ortalama %1,8 artmış durumda. 1Ç dönemde ortalama %4,8 ve 2Ç dönemde ortalama %2.5 oranında artışın ardından 3Ç dönemde ortalama %1.9 düşüş oluştu. Aynı eğilim çekirdek veri olan imalat sanayi içinde geçerli. Yılın 9 aylık döneminde yıllık bazda %1,4 artan imalat sanayi endeksi, 1Ç dönemde %5 ve 2Ç dönemde %2,1 artış göstermesinin ardından 3Ç dönemde %2.9 düşüş gösterdi.
Peki, ne anlama geliyor?
Bunun anlamı basit. Büyümeye net bir negatif etkiden söz ediyoruz. Üçüncü çeyrek büyümesi oldukça düşük gelebilir. Son gelen büyüme verilerine göre imalat sanayinin toplam GSYH içinde %25,8 ağırlığı bulunuyor. Basitçe şöyle bir hesaplama yapmak mümkün. Son gelen 2Ç büyüme verisi %3,1 açıklanmıştı. O hesapta imalat sanayi büyümesi %3 olarak yansımış durumda. Eğer bu rakam %3 değil de şimdiki çeyrek ortalaması olan -%2,9 olsaydı, büyüme rakamı %3,1’den %1,6 seviyesine düşecekti. Bu ciddi bir düşüş anlamına geliyor.
Sanayiden büyümeye negatif etki
Sonuç olarak 3Ç büyüme verisinde GSYH’ın yaklaşık %60’ını oluşturan hizmetler grubu önemli olacak. Hizmetler grubunda ise en önemli gruplar, toptan-perakende, ulaştırma depolama ve finans-sigortacılık hizmetleri olarak öne çıkıyor. Finans kesiminin iyi bir büyüme verisi getireceği, bankaların bilanço sonuçlarından anlaşılabilir. Ancak diğer sektörlerde durum nedir bilemiyoruz. Hizmetler grubu son 2Ç dönemde büyümeye 2,1 puan katkı vermiş. Bu katkı ne kadar azalırsa, 3Ç büyüme verisi de o kadar sıfır seviyesine hatta negatif bölgeye yaklaşacak.”