Mastercard’ın 2018’de ikinci kez yayınladığı Kadın Girişimciler Endeksi Raporu, kadın girişimciliğinin önündeki en büyük engel olan toplumsal cinsiyet önyargılarının aşılması gerektiğini gözler önüne seriyor.
Mastercard Kadın Girişimciler Endeksi Raporu, Asya Pasifik, Orta Doğu ve Afrika, Kuzey Amerika, Latin Amerika ve Avrupa olmak üzere 5 kıtada, 57 ülkede kadın girişimcilerin kaydettiği gelişim ve başarıları mercek altına alıyor. Rapora göre toplumsal cinsiyet önyargılarının sadece gelişmekte olan ülkelerde değil gelişmiş ülkelerde de dikkat çekici bir düzeyde kadın girişimciliğinin önüne aşılmaz setler çektiği bir gerçek. Finansal hayata katılım, finansal ve eğitim hizmetlerine erişim, başarı dürtüsü ve yüksek yönetişim kalitesi kadın girişimcileri başarıya taşırken, kendine güvenmeme, sosyal ve kültürel açıdan kabul görmeme, kısıtlayıcı yasal düzenlemeler ve finansal hayata düşük katılım kadın girişimcileri bir adım geride tutan faktörler olarak karşımıza çıkıyor. Öyle ki kadınlar, iş kurmadan işlerini büyütmeye kadar bu önyargılarla boğuşmak durumunda kalıyorlar.
Son dönemlerde toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmaya yönelik küresel hareketlerin ardından toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili tartışmalar daha da büyüdü ve küresel sosyal değişim adına bir ivme kazandı. Ancak Rapor, kadını güçlendirmek adına ekonomik, politik ve sosyal açıdan alınacak daha çok yolun olduğunu gözler önüne seriyor. Mastercard’ın Girişimci Kadınlar Endeksi’nin en önemli bulgusu belki de uygun koşullar sunulduğunda “fırsatların” kadınları girişimciliğe sevk ederken, olanakların var olmadığı ülkelerde kadınların “zorunluluk” sebebiyle girişimciliğe yöneldiğini ortaya koyması.
Girişimci Kadınlar Endeksi’nde, Yeni Zelanda 74.2 ile ilk sırada yer alırken, İsveç 71.3 ile ikinci, Kanada 70.9 ile üçüncü sırada geliyor. Gelişmiş ülkelerdeki girişimci kadınlar, gelişmekte olan ülkelerdeki girişimci kadınlar ile karşılaştırıldığında sermaye, finansal hizmetlere erişim ve akademik programlar açısından daha fazla kaynak ve fırsata sahipler. Bu gerçeğe rağmen Endeks, kadın girişimcilere bu fırsatları sunan gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere dünya genelinde toplumsal cinsiyet önyargılarının kadın girişimciler önündeki asıl engel olduğunu ortaya koyuyor. Rapor bulguları, ne yazık ki bu ülkelerde dahi kadınların sosyal ve kurumsal ortamlarda erkeklerden daha aşağı görüldüğünü gösteriyor.
Raporun, girişimcilik fırsatlarının pazarın ekonomik kalkınma hızına bağlı olmadığını işaret etmesi ise umut verici. Gelişmekte olan Gana, Uganda ve Vietnam gibi ülkelerde kadın girişimci oranının daha gelişmiş ülkelere oranla yüksek olduğu dikkat çekiyor. Ancak iş fırsatlarının az olmasından dolayı bu ülkelerde kadınların, daha çok hayatta kalma ihtiyacı nedeniyle kendi işlerini kurduğu görülüyor.
Listeyi, kadın girişimcilerin, toplam girişimcilere oranı açısından değerlendirdiğimizde Gana, Rusya, Uganda, Yeni Zelanda, Avusturya, Vietnam, Polonya, İspanya, Romanya ve Portekiz yüksek kadın girişimci oranına sahip ilk 10 ülke olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’de ise daha yüksek eğitim düzeyine rağmen, kadın girişimci sayısının oldukça düşük olduğu dikkat çekiyor.
Mastercard Uluslararası Pazar Başkanı Ann Cairns ise Endeks ile ilgili şu şekilde yorum yaptı: “57 ülkede, toplumsal cinsiyet önyargılarının kadın girişimcileri yavaşlatan asıl engel olduğu görülüyor. Kadınlar Günü öncesinde yayımladığımız bu raporun verilerinin hükümetleri ve şirketleri kadın girişimciler ile çalışmaya yönlendirmesini ve kadınları finansal hayata katılım, eğitim olanaklarına erişim gibi konularda desteklemelerini ümit ediyoruz.”