Doğu Anadolu İhracatçıları Birliği (DAİB), ambargo sonrası İran pazarının potansiyelini analiz etti. Hazırlanan rapora göre İran, uygulamaya başlayacağı yeni teşvik sistemi ile Çin’den daha ucuz üretim yapılan bir üs olmayı hedefliyor. Hızlı tüketim maddeleri, ev tekstili, gıda ve bilişim gibi alanlarda ise yatırım potansiyeli çok yüksek.
İran’a nükleer programı nedeniyle yaklaşık 10 yıldır uygulanan uluslararası ambargo, İran ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesinden oluşan ve 5+1 olarak adlandırılan ülkeler (Çin, Fransa, Almanya, Rusya, İngiltere ve ABD) arasında 14 Temmuz 2015’te varılan uzlaşmanın ardından resmen kalktı. İran’ın dünya ekonomisine yeniden Merhaba’ diyecek olması nedeniyle, ülke pazarındaki rekabet koşullarını analiz etmek ve bölge işadamlarının ve ilgili kurum-kuruluşların istifadesi amacıyla, Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği (DAİB) tarafından “Ambargo Sonrası Potansiyelleriyle İran Hedef Pazar – Ürün Analizi” çalışması yapıldı.
Ambargonun kaldırılması sonrası 27-30 Temmuz 2015 tarihlerinde İran’a ülkemizden yapılan ilk ticari heyet organizasyonunu gerçekleştirdiklerini ve çok olumlu izlenimlerle döndüklerini ifade eden DAİB Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Şengel, “Komşu ülkelerle bölgesel ticaret özellikle gelişmiş ülkelerin ticaret hacimlerinde önemli bir yere sahip. Yakın komşumuz İran’da bu anlamda enerji, ulaşım ağları için stratejik konuma ve yüksek kalkınma potansiyeline sahip büyüyen bir pazar. Ülkemizle birçok ortak değerlere ve kültürel benzerliklere sahip olması; ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ının Türk kökenli Azeri olması ve Türkçe’nin çok yaygın konuşulması bizim için önemli bir etken ve avantaj.” şeklinde konuştu.
Cazip bir pazar olan İran’a uzun yıllar uygulanan ambargo yüzünden ticari ilişkinin kurulamadığını ifade eden Şengel; “Yeni süreç inşallah, iki ülke arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi için gerekli uygun ortamı sağlayacak. İran pazarıyla ilgili ortaya çıkan fırsatı kaçırmamalı ve bölge olarak bu süreci iyi yönetme ve değerlendirmek zorundayız.” dedi.
DAİB Genel Sekreteri Murat Karapınar ise analiz kapsamında, ülkemizden İran’ın 2010-2015 yılları arasında İran’a gerçekleştirilen ihracat kalemleri, Türkiye-İran arasında imzalanan Tercihli Ticaret Anlaşması kapsamında Türkiye’ye avantaj sağlanan ürünleri ve İran’da ambargo sürecinin getirmiş olduğu ekonomik koşullar çerçevesinde daralan fakat anlaşma sonrası yeni koşullarda önemli ölçekte gelişme potansiyeli taşıyan ve İran’ın rekabetçi olmadığı sektör ve ürünleri temel hareket ve odak noktası olarak aldıklarını belirtti. Karapınar, analizde, ambargonun kaldırılması süreci sonrasında oluşacak potansiyel çerçevesinde, bölgemizden İran’a yapılacak ihracatın arttırılması, yeni ihracat kalemlerinin oluşturulması amacıyla sektör bazında 25 üst ürün grubunda yaklaşık 80 alt ürünle ilgili öngörü çalışması yapıldığını söyledi.