Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında 1990-2015 yılları arasında yatırımlar için merkezi bütçeden toplam 76 milyar TL kaynak ayrıldığını ve bunun 65 milyar TL’sinin harcandığını söyledi.
Bu miktarın 51 milyar TL’sinin 2003-2015 döneminde tahsis edildiğini ve 44 milyar TL’nin yüzde 87’sinin yatırıma dönüştüğünü kaydeden Yılmaz, “Bölge yatırımlarının merkezi bütçe içindeki payı önceki yıllarda önceki yıllarda yüzde 7 düzeyinde iken, 2003-2015 dönemi ortalaması yüzde 10,5 olmuştur. Ciddi anlamda payını GAP arttırmıştır. GAP Bölgesi’ne kayıtlı ihracat, ülke ihracatı içindeki payının da artmasıyla 2008 yılında 4,4 milyar dolar düzeyindeyken, 2014 yılında 9,2 2015 yılında ise 8,8 milyar dolar olmuştur.” diye konuştu.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Kalkınma Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ve Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporları, Bütçe, Kesin hesap ve Sayıştay Raporlarının görüşmesine başlandı.
AK Partili Sadi Süreyya Bilgiç başkanlığında toplanan komisyon görüşmelere Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ın sunumuyla başladı.
2015 yılında 405,8 milyar TL olarak gerçekleşeceği tahmin edilen toplam sabit sermaye yatırımlarının 2016 yılında reel olarak yüzde 6,3 artışla 464 milyar TL olması beklendiğini belirten Yılmaz, “Bunun yüzde 78,6’sının özel kesim tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.” dedi.
Gerek küresel kriz döneminde gerekse küresel krizden çıkış sürecinde potansiyel büyümeye katkı veren yatırımların finansman imkânları elverdiği ölçüde artırdıklarını kaydeden Yılmaz, “Buna ilave olarak 2002 yılında 8,5 yıl olan kamu yatırım stokunun ortalama tamamlanma süresi, 2015 yılında 4 yıla kadar düşürülerek çok önemli bir iyileşme sağlanmıştır. Yatırımlarımda bereketi arttıran en önemli husus budur. Geçmişte birçok projeye az ödenek verildiği için bütün projeler sürüncemede kalırken son dönemde yeterli finansmanla desteklenen projeler hızla hayata geçirilmekte.” diye konuştu.
2016 yılında ise toplam kamu sabit sermaye yatırımlarının, 2015 yılı başlangıç ödeneklerine göre nominal olarak yüzde 14 artışla 101 milyar TL’ye ulaşarak GSYH’ye oranının yüzde 4,6 oranında gerçekleşmesinin öngörüldüğünü ifade eden Yılmaz, “2016 yılında, sektörel olarak eğitim, sağlık, içme suyu ve kanalizasyon, bilim-teknoloji, ulaştırma ve sulama yatırımlarına, bölgesel bazda ise GAP, DAP, KOP ve DOKAP başta olmak üzere ekonomik ve sosyal altyapı projelerine öncelik verilmeye devam edilecektir.” şeklinde konuştu.
‘1986’dan bu yana 198 KÖİ projesi imzalandı, sözleşme değeri 115 milyar dolar’
Ülkemizde, 1986 yılından bu yana 198 Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projesinin uygulama sözleşmesi imzalandığını ifade eden Yılmaz, “2015 yılı Kasım ayı itibarıyla söz konusu projelerin yatırım bedeli ve devlete ödenecek tutarın toplamından oluşan sözleşme değeri 115 milyar doları aşmaktadır. Toplam yatırım büyüklüğünün 47,9 milyar dolar olduğunu; bu tutarın 39,1 milyar dolarlık kısmının ise 2002 sonrası döneme ait olduğunu görmekteyiz.” açıklamasında bulundu.
GAP yatırımlarına 1990-2015 döneminde merkezi bütçeden toplam 76 milyar TL kaynak ayrıldığını ve 65 milyar TL harcama yapıldığını anlatan Yılmaz, “Bunun 51 milyar TL’si 2003-2015 döneminde tahsis edilmiş ve 44 milyar TL’si yüzde 87’si yatırıma dönüşmüştür. Bölge yatırımlarının merkezi bütçe içindeki payı önceki yıllarda yüzde 7 düzeyinde iken, 2003-2015 dönemi ortalaması yüzde 10,5 olmuştur. Ciddi anlamda payını GAP arttırmıştır. GAP Bölgesi’ne kayıtlı ihracat, ülke ihracatı içindeki payının da artmasıyla 2008 yılında 4,4 milyar dolar düzeyindeyken, 2014 yılında 9,2 2015 yılında ise 8,8 milyar dolar olmuştur. Sağlık alanında yapılan yatırımlarla bölgede 2007 yılında 13,9 olan on bin kişiye düşen hasta yatağı sayısı 2014 yılında 20,5’e yükseltilmiştir. 2007 yılında 6 bin 548 olan hekim sayısı 2014’te 10 bin 85’e ulaşmıştır. Bebek ve anne ölüm oranları geçtiğimiz son dört yılda önemli oranda düşürülmüştür. Bölge’de yeni kurulan 6 üniversite ile devlet üniversitesi sayısı 9 olmuştur. Bu üniversitelere Eylem Planları dönemi içinde 1,5 milyar TL kaynak tahsis edilmiştir. GAP Bölgesinde özellikle sulama altyapısında ciddi gelişmeler sağlanmış, sulamaya açılan alan 273 bin hektardan 474 bin 528 hektara yükselmiştir. Sulama ana kanal inşaatlarının yaklaşık yüzde 85’i bitirilmiştir. 800,2 km’si eylem planları döneminde olmak üzere, 2015 yılı sonuna kadar toplam 1.032,6 km ana kanal hizmete alınmış veya hazır hale getirilmiştir. 235 bin hektar arazinin sulanmasını sağlayacak olan Silvan Barajı’nın inşaatı sürmektedir. Atatürk Barajı’ndan sonraki en büyük sulama projesidir. Yaklaşık 2,4 milyon hektarlık alanda tamamlanan toplulaştırma gerek ülkemizin gerekse dünyanın tek seferde yapılan en büyük toplulaştırma çalışmasıdır.” ifadelerini kullandı.
Yeşil Yol projesine 2 yılda 131 milyon TL tahsis edildi
DOKAP kapsamında en önemli çalışmalarından birinin de Yeşil Yol projesi olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Bu normal bir yol değildir. Şehirlerarası bir yol değildir. Tamamen yaylalar arasında çevresel hassasiyetlere dikkat edilerek yerel malzemeyi, yerel unsurları devreye sokarak yaptığımız bir çalışmadır. Bu çalışmayı büyük bir hassasiyetle yürütüyoruz. Bu çerçevede bölgeyi ciddi bir şekilde yayla turizmi açısından değerlendirmeyi öngörüyoruz. Bugüne kadar 2013-2015 yılları arasında bu projeye 131 milyon TL tahsis edildi. Bundan sonrada bu projeleri hayata geçirmeye devam edeceğiz.” dedi.