Koronavirüs salgınının etkileri küresel çapta bir sağlık krizinin artık çok ötesinde. Tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar salgının dış ticaretteki etkilerini her geçen gün artırıyor. Hem iç hem de dış ticaretin sekteye uğradığı bu dönemde Egeli ihracatçılar kredi, vergi ve prim desteği talep ediyor.
Çin’de virüsten etkilenen yeni vaka sayısının sınırlanması, İtalya ve İspanya’da ise ölümle sonuçlanan vakaların katlanarak artmasının ardından, salgının merkezi Avrupa haline geldi. İhracatının %50’sinden fazlasını AB ülkelerine yapan ülkemiz için bu durum alarm zillerinin çalmasına sebep oldu.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un mevcut durumu savaş hali olarak nitelendirip; daha önce barış döneminde başvurmadıkları olağanüstü önlemleri açıkladığını belirterek; “Hükümetimizin de Avrupa’da yaşanan bu olağanüstü durumdan zarar gören ihracatçılarımız açısından olağanüstü önlemler almasını bekliyoruz.” dedi.
Türkiye genelinde AB’ye olan ihracatımız Mart ayının başından bugüne kadar, yani hastalığın Avrupa’da salgın hale gelmesinden sonra, %10 oranında azaldığını belirten Eskinazi, “Salgının en büyük kayıplara yol açtığıİtalya özelinde baktığımızda bu oran %24, İspanya’da ise 27’yi buluyor. Sadece 16 günde tarım ya da sanayi sektör fark etmeksizin, tüm sektörlerde kayıplar yaşıyoruz, Mart ayının sonunda durumun daha vahim olmasını öngörüyoruz. Zira üyelerimizle yaptığımız istişarelerde AB’deki müşterilerinden; mevcut siparişlerin iptali, yeni siparişlerin verilmemesi ve daha önceden verilmiş ve teslimatı hazır siparişlerin bekletilmesine yönelik taleplerin geldiği bilgisini aldık.” şeklinde konuştu.
Salgından kaynaklı talep krizinin; tüm sektörleri derinden etkilediğini ve etkilemeye devam edeceğini belirten; Eskinazi, Egeli ihracatçılar olarak hükümetin almasını talep ettikleri önlemleri şu şekilde sıraladı:
1)İhracatçı firmaların kısa vadeli borçları için cansuyu kredisi verilmeli,
2)Merkez Bankası kaynaklı reeskont kredilerinin (Eximbank dahil), Eximbank’ın diğer tüm kredilerine ilişkin geri ödemelerin en az 3 ay ertelenmeli,
3) Yurtdışına yüklenmiş-teslimatı yapılmış mal bedellerinin alıcılar tarafından geri ödenmemesi halinde, Eximbank sigorta sisteminin devreye girmesi ve Türk Bankalarınca kısa vadeli önlem kredisi sağlanmalı,
4)Enerji payları, SGK primleri ve muhtasar vergilerle ilgili ödemeler en az 3 ay ertelenmeli,
5)Fabrikaların ve yan sanayicilerin çalışamayacakları dönem zarfında acil ihtiyaçları için (maaş, kira, vs.) destek paketi çıkarılmalı,
6)Kısa çalışma ödeneğinin acilen devreye alınıp, mağdur işletmelerde öncelikle kullandırılması sağlanmalı,
7)Esnek çalışma sisteminin hızlandırılarak, geri ödeme çalışma süresinin 6 aya kadar yayılabilmesi sağlanmalı,
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’a salgının ülkemizde yayılmasının önlenmesine yönelik üstün gayretlerinden dolayı Egeli ihracatçılar olarak minnettar olduklarını belirten Eskinazi, “Salgın küresel ticareti durma noktasına getirmiş durumda, etkilenen pazarlarımız sadece AB değil, kayıplarımız önce Çin ile başladı, sonra sınır komşularımızla devam etti. Salgından en çok etkilenen ülkeler arasında yer alan, sınır komşumuz İran’a olan ihracatımız ise Mart ayının başından beri %89 gibi yüksek bir oranda kayba uğradı. Bunun etkilerini azaltabilmek adına; ihracatla büyüyen ekonomimizin ivme kaybetmemesi için taleplerimizin karşılanması çok önemli.” diyerek sözlerine son verdi.