Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), özel yatırımlar ve sanayi üretimindeki duraksama ve net ihracattaki negatif katkılar nedeniyle büyümenin yavaşlamakta olduğuna dikkat çekti.
Betam Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Araştırma Görevlisi Mine Durmaz ve Araştırma Görevlisi Melike Kökkızıl tarafından hazırlanan “Büyüme Yavaşlıyor” başlıklı Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Nisan 2016 notunda, “Ocak ve Şubat, kısmen de Mart ayı öncü göstergeleri itibariyle mevsim etkilerinden arındırılmış çeyrekten çeyreğe büyümeyi yüzde 0.4 olarak tahmin ediyoruz. 2015 1. Çeyreğine kıyasla yıllık büyüme oranının ise yüzde 3 civarında gerçekleşmesini bekliyoruz” denildi ve şu değerlendirme yapıldı:
“Şubat, kısmen de Mart ayı öncü göstergeleri Ocak ayında olduğu gibi zıt yönlere işaret ediyor. Tüketimde canlanma belirginleşirken, sanayi üretim artışında yavaşlama gözlemleniyor. Yatırımlarda binek olmayan otomobil üretiminde, yatırım malı imalatında ve reel kesim güven endeksinde gerileme gözlemlenirken yatırım malı ithalatında önemli bir artış söz konusu. Net ihracatın büyüme katkısının ise sınırlı ölçüde negatif olmasını bekliyoruz.”
Sanayi üretim artışında yavaşlama
Ocak ayındaki yüzde 1′lik artışın ardından Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) Şubat 2016′da yavaşlayarak yüzde 0.5 arttığına işaret edilen Betam notunda, “Aynı dönemde ara malı üretimi, dayanıksız tüketim malı imalatı ve dayanıklı tüketim malı imalatı sırasıyla yüzde 0.8, yüzde 1.4 ve yüzde 2.1 arttı, yatırım malı imalatı ise yüzde 0.4 azaldı” denildi.
Net ihracattan sınırlı negatif katkı
Ocak ayında altın hariç reel ihracat değişmezken, altın hariç reel ithalatın yüzde 0.4 azaldığına da işaret edilen notta, “Ancak Şubat ayında her iki kalemde de artış gözlemliyoruz. Altın hariç reel ihracat ve ithalat sırasıyla yüzde 4.2 ve yüzde 3.4 arttı . Çeyreklik değişimleri altın hariç ihracatta yüzde 1.4, ithalatta ise yüzde 1.3 olarak hesaplıyoruz. Net ihracatın çeyrekten çeyreğe büyümeye sınırlı ölçüde negatif katkı yapacağı” tahmin edildi.
Özel yatırımlarda duraklama
Yatırım malı üretiminin Ocak ayında yüzde 1.3 ve Şubat ayında da yüzde 0.4 azaldığı belirtilen notta, Mart’ta ise yüzde 5.4 azalan binek olmayan otomobil üretiminin de çeyrekten çeyreğe yüzde 8.3 gerilediğine işaret edildi ve eklendi:
“Aralık ayından beri azalma eğiliminde olan Reel Kesim Güven Endeksi’nde Mart ayında da yüzde 1 azalma yaşandı; çeyrekten çeyreğe azalma yüzde 2.3’ü buldu. Özel yatırımların tahmininde kullandığımız son gösterge olan yatırım malı ithalatı ise Şubat ayında yüzde 14.9 arttı.”
Özel tüketimde artış devam ediyor
Üretim ve ihracattaki duraksamalara karşılık tüketimdeki artışın sürdüğüne de işaret edilen Betam notunda, şu bilgilere yer verildi:
“Ocak ayında azalan tüketim malı ithalatı ve dayanıklı tüketim malı imalatı, Şubat ayında bir önceki aya kıyasla sırasıyla yüzde 9.8 ve yüzde 2.1 yüksek artış kaydetti. Aynı dönemde dayanıksız tüketim malı imalatındaki artış ise yüzde 1.4 olarak gerçekleşti . Şubat 2016′da yüzde 7.7 azalan Tüketici Güven Endeksi, Mart ayında yüzde 0.7 arttı. Diğer taraftan, Şubat ayındaki yüzde 11.8′lik sert düşüşün ardından özel tüketim vergisinde Mart ayında yüzde 9.8 artış gerçekleşti. Bu kalemde çeyrekten çeyreğe artışı yüzde 3.6 olarak hesaplıyoruz.”
Kamudan büyümeye katkı devam ediyor
Betam notunda, “Kamu harcamalarında Şubat ayındaki yüzde 4.3′lük artışın ardından, Mart ayında yüzde 0.4′lük sınırlı bir düşüş gözlemlendi. Yine de çeyreklik bazda kamu harcamaları GSYH’ya sınırlı ölçüde de olsa pozitif katkı yapmaya devam edeceğini tahmin ediyoruz” diye eklendi.