Son 12-13 yılda 35 milyar dolardan 155 milyar dolarlık ihracat noktasına gelindiğine dikkat çeken Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, “Son 6-7 seneden beri buralardayız, dolanıyoruz böyle. Artık aşamıyoruz, gidemiyoruz başka bir yere. 2023’te 500 milyar dolar ihracat şu andaki mevcut halimizle bu imkânsız.” dedi.
Türkiye Tasarım Haftası (Design Turkey 2016) basın toplantısı Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ve TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin katılımıyla İstanbul Dış Ticaret Kompleksi’nde yapıldı. Programda konuşan Bakan Zeybekçi, ekonomi gündemini değerlendirerek, gelecek hedeflere ulaşma noktasında izlenmesi gereken adımları anlattı. Türkiye’de, 1981 ve 1982 yıllarında yaklaşık olarak 2 milyar dolar olan ihracattan 150 milyar dolarlık ihracata gelindiğini ifade eden Zeybekçi, şunları söyledi:
“Yaklaşık olarak 50 milyar dolar hizmet ihracatı olan Türkiye’ye geldik. Ama dikkatinizi çekmek istediğim bir şey var. Son 6-7 seneden beri buralardayız, dolanıyoruz böyle. Artık aşamıyoruz, gidemiyoruz başka bir yere. 2023’te 500 milyar dolar ihracat şu andaki mevcut halimizle bu imkânsız. Bunu dış ticaretten sorumlu bir ekonomi bakanı olarak söylüyorum. Ama biz 500 milyar dolar diyeceksek 1.50-1,60’lık kilogram fiyatıyla ihracat yapan Türkiye’nin gelebileceği yer buralar. Hadi zorladık 1,80-1,90 oldu kilogram ihracat fiyatımız. Yine bu mantık bu şeyle çok sınırlıyız. Türkiye farklılaşmak zorunda, Türkiye bu işi farklı yapmak zorunda.”
Fasoncu anlayışla büyük başarı sağlandığını dile getiren Zeybekçi, şöyle devam etti: “Türkiye’nin ihracatçıları son 12-13 yılda 35 milyar dolardan 155 milyar dolara geldi, bu inanılmaz bir başarı. Patenti, tasarımı, sunumu, tanıtımı, bilgisi, teknolojisi, dağıtım kanalları, mağaza gibi alanlara kendilerinin sahip olduğu bir Türkiye düşünürseniz işte o zaman 500 milyar dolar çocuk oyuncağı olur. Bir yerden başlamak lazım.”
“Ar-Ge, patent veya buluş, tasarım, dizayn katma değer anlamında neler yaratıyor.” diyen Bakan Zeybekçi şu örnekleri verdi: “Hepimizin ellerinde görüyorum, bir markanın telefonları, tabletleri, hatta birkaç tane var elimizde. Bunun arkasında yazıyor: ‘Designed by Apple in California, made in China’ yani yüzde 100 Çin’de üretiliyor ama tasarımı, dizaynı ama her türlü teknolojisi de Kaliforniya’da falanca firma tarafından üretiliyor. Peki, bu üründen elde edilen katma değeri kim alıyor? Çin katma değerinin ancak yüzde 2.1’ini alıyor. Kaliforniya’daki o firma ise yüzde 48,8’ini alıyor. Yani tasarım, dizayn, akıl gücünü aldığı pay bu. Onun için biz Türkiye olarak tıkandığımız nokta bu diye düşünüyorum.”
“Dünyada altıncı, Avrupa’da ikinciyiz”
Türkiye’nin, marka başvuru sayısında dünyada 6. sırada bulunduğunu belirten Zeybekçi, “Avrupa’da ise tam 5 senedir 1. sıradayız. Ayrıca, yine 2010-2016 yılları arasında verilen dünya tasarım ödülleri sayısına göre, ödül alan tasarımlar bakımından ABD’nin ardından ikinciyiz. Türkiye 297, ABD 389 ödül kazanmış. 2015 yılında Madrid Sistemi kanalıyla Türkiye’ye yapılan marka başvurularında 10 bin 400’ün üzerinde başvuruyla ülkemiz dünyada 11. sırada. Türkiye’den Madrid Sistemi yoluyla yapılan başvurularda ise yaklaşık olarak 1.150 başvuru ile 12. sırada yer aldık. Bunlar çok sevindirici. Artık öz güvenimiz gelmiş. Biz de tasarlayabiliriz, marka oluşturabiliriz, dizayn edebiliriz. Uluslararası arenada uluslararası markaların olduğu caddelerde markalarımız en önemli köşelerde yerini alabilir. Paris’te, Tokyo’da veya New York’ta Türk markaları görüyoruz, gördükçe de göğsümüz kabarıyor.” şeklinde konuştu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi de gerçekleştirilecek Tasarım Haftası etkinliği ile katma değerli yüksek ürünlerin geliştirilmesini hedeflediklerini kaydetti. Büyükekşi, “Aynı zamanda tasarımın yaygınlaştırılması ve özendirilmesini de hedefliyoruz. İhracata yönelik rekabet gücümüzü de arttırmak istiyoruz. Bunun için de büyük bir adım atacağız.” diye konuştu.
Son başvuru 31 Ağustos
Ekonomi Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) işbirliğiyle 18-23 Ekim 2016 tarihleri arasında bu sene ilk defa gerçekleştirilecek olan ‘Türkiye Tasarım Haftası’ süresince endüstriyel tasarım, moda tasarımı ve görsel iletişim tasarımı alanlarına yönelik dünyaca ünlü tasarımcılar, üniversiteler, tasarım okulları, sanayici ve akademisyenlerin katılımıyla paneller, konferanslar ve workshoplar düzenlenecek. Bahse konu organizasyon; yıl içinde düzenlenen tasarım yarışmalarının finalistlerinin ürün ve projelerinin sergi ve defileleri, dünyanın prestijli tasarım yarışmalarında ödül kazanan Türk tasarımları ile tasarım merkezleri ve tasarım ofislerinin ulusal/uluslararası proje sergileri ile zenginleştirilecek. Tasarıma yönelik faaliyet gösteren tüm paydaşları tek çatı altında toplayacak olan etkinlik; Design Turkey Ödül Töreni ve Sergisini de kapsayarak bütünleyici bir tasarım ekosistemi oluşturacak. Düzenlenen basın toplantısında; Design Turkey 2016’ya başvuru sürecinin başladığı duyurulurken, son başvuru tarihi de 31 Ağustos olarak açıklandı.
Ön elemeyi geçen ürünler, her yıl olduğu gibi bu yıl da 30’u aşkın tasarım otoritesinin yer aldığı uluslararası bir jüri tarafından “İyi Tasarım Ödülü”, “Üstün Tasarım Ödülü” ve “Kavramsal Tasarım Ödülü” olmak üzere 3 kategoride ve sektörel bazda değerlendirilecek. Ürünler; getirdikleri yenilik, sundukları farklılık, kullanıcının ihtiyacına cevap verebilme özellikleri, işlevsellikleri ve taşıdıkları estetik değerler gibi ölçütlerle değerlendirilecek. Türkiye’nin tasarımla markalaşmasına önemli katkılar sağlaması hedeflenen yarışmada ödül alan tasarımlar; iyi tasarımın taşıması gereken nitelikler konusunda sanayiciyi yönlendirecek, ayrıca ürün geliştirme sürecinde doğru tasarım stratejilerinin belirlenmesinde yol gösterici olacak. Kazanan tasarımlar, sergi ve yayınlar aracılığıyla hem ulusal hem uluslararası platformlarda tanıtılacak.