Avrupa Birliği Ticaret Bakanları, TTIP ve CETA anlaşmalarında gelinen son durumu ve atılacak yeni adımları Brüksel’de gerçekleşen toplantıda değerlendirdiler.
Geçen hafta Brüksel’de düzenlenen toplantıda bir araya gelen Avrupa Birliği üye ülkeleri ticaret bakanları, Amerika ile görüşmeleri devam eden Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) Anlaşmasını ve Kanada ile imza aşamasına gelinen Kapsamlı Ekonomi ve Ticaret Anlaşmasını (CETA) görüştüler.
TTIP konusunda Avrupa Birliği tarafından atılacak yeni adımların değerlendirildiği toplantında, ticaret bakanları, Amerikan Başkanı Barak Obama’nın Ocak 2017’de görevi devretmesinden önce anlaşmanın imzalanması konusundaki taleplerini tekrar dile getirdiler. Ancak bakanların “anlaşmanın doğru bir şekilde” hazırlanması talebi önümüzdeki ayların TTIP açısından kritik olacağını gösteriyor.
Hollanda Dış Ticaret Bakanı Lilianne Ploumen; “Yıl sonuna kadar görüşmeleri tamamlamak istiyorsak süremiz sınırlı ancak anlaşmanın kilit noktalarında iyi bir sonuç elde edebilmek için çabalıyoruz. Avrupa Birliği’nin çıkarları korunmalı. Kapsamı sınırlandırılmış bir TTIP anlaşması söz konusu değil.” açıklamasında bulundu.
TTIP: halkın desteğine ihtiyaç var
Avrupa Birliği ülkelerinde TTIP konusunda halkın desteğine duyulan ihtiyaç da ticaret bakanları toplantısında görüşüldü. TTIP görüşmeleri uzun zamandır halkın desteğini almaktan uzak. TTIP ile ilgili endişeler, TTIP ile birlikte Avrupa Birliğinde güçlü bir sosyal korumanın geliştirilemeyeceği ve devam ettirilemeyeceği yönünde ve aynı kaygılar çevre için de geçerli.
Geçen ay Greenpeace tarafından sızdırılan ve internette yayımlanan TTIP belgeleri de bu konudaki tartışmaları hararetlendirdi. Sağlık, çevre ve tüketici hakları konularında çalışmalar gerçekleştiren organizasyonlar ve sivil toplum örgütleri, Greenpeace tarafından sızdırılan belgelerin TTIP anlaşması konusunda kaygılarını haklı çıkardığı yönünde açıklamalarda bulunmuştu.
Brüksel’de gerçekleşen toplantıda AB Ticaret Komisyonu üyesi Cecilia Malmström, anlaşmanın potansiyel etkilerini ortaya koyan taslak raporu sundu. Avrupa Birliği adına Avrupa’nın en köklü ekonomik araştırma ve danışmalık şirketlerinden Ecorys tarafından hazırlanan raporda, TTIP Anlaşmasının imzalanması durumda gelecekte Avrupa Birliği, Amerika ve diğer ülkeleri nelerin bekleyeceğine dair öngörülere yer veriliyor. Görüşe açılan taslak raporun yıl sonundan önce yayımlanması bekleniyor.
Raporda, anlaşmanın imzalanmasının ardından hem Avrupa Birliği ülkelerinin hem de Amerika’nın gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) (%0.5 ve %0.4) ve milli gelirlerinin artacağı (%0.3) öngörüsüne yer veriliyor.
Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki ilişkilerin ve ekonomik bağın dikkate alındığı raporda, TTIP’nin Türkiye üzerindeki potansiyel etkileri de ayrı bir başlık altında değerlendiriliyor.
CETA’da son durum
Avrupa Birliği ve Kanada arasında görüşmeleri tamamlanan ancak hala bir türlü imza aşamasına geçilemeyen CETA da ticaret bakanları toplantısında görüşülen bir diğer gündem maddesiydi.
Avrupa Birliği ve Kanada arasında serbest ticaret anlaşması görüşmeleri altı yılın sonunda 2014 yılında tamamlanmıştı. Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi’ne anlaşmanın imzalanması teklifini Haziran ayı içerisinde sunmayı planladığını açıklamıştı.
Zorlu geçen görüşmelerin tamamlanmasının ardından, anlaşmanın imza aşamasına geçiş dönemi ve onay süreci de aynı şekilde oldukça zorlu geçiyor.
CETA anlaşması kapsamında üye ülkeleri ilgilendiren özel maddelerin de bulunması anlaşmanın geleceği ile ilgili soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Genelde serbest ticaret anlaşmaları Avrupa Birliği’nde sadece Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanırken, CETA’nın hem Parlamento hem de üye ülkelerin ulusal parlamentoları tarafından onaylanması gerekiyor.
Ticaret bakanları toplantısında değerlendirilen anlaşma ile ilgili; “Bakanlar, CETA’nın hem Avrupa Birliği hem de üye ülkelerin onayından geçmesi gerektiği yönünde ortak bir görüşü paylaşıyorlar, anlaşma bu şekilde imzalanmalı ve sonuçlandırılmalı.” açıklaması yapıldı.
Ancak Kanada ve Avrupa Birliği üye ülkeleri arasında vizesiz seyahat konusunda farklı uygulamalar ve üye ülkelerin anlaşmanın belli bölümleri ile ilgili kaygıları ulusal parlamentolarda anlaşmanın onaylanması sürecinin de zor olacağına işaret ediyor.
Avrupa Konseyi ise Komisyonun Haziran ayında anlaşmayı imzalama teklifini sunmasının ardından, CETA anlaşmasının Ekim ayında Avrupa Birliği-Kanada ikili zirvesinde imzalanmasını bekledikleri yönünde açıklamada bulunuyor.
Ticaret bakanları tarafından yapılan açıklamaya göre anlaşmaya tepkiler olumlu yönde ve anlaşmanın yıl sonundan önce imzalanarak 2017 yılında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Hollanda Dış Ticaret Bakanı Lilianne Ploumen; “üye ülkeler bu anlaşmayı destekliyor.” açıklamasında bulunuyor.