BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) dün yayımladığı yeni rapora göre, şiddetli insani acıların yaşandığı Suriye’deki çatışmalar, bitki ve çiftlik hayvanı üretimi ile çiftçilik mallarında 16 milyar dolardan fazla hasara yol açtı.
Brüksel’de gerçekleşen Suriye’nin Geleceği Üzerine Uluslararası Konferans çerçevesinde BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) dün yayımladığı yeni rapora göre Suriye’deki savaş tarım üretiminde büyük zararlara ve kayıplara yol açtı. Ancak rapor bu büyük yıkıma rağmen tarım sektörü için şimdi start verilebileceğini ve verilmesi gerektiğini belirterek bunun insani yardım ihtiyacı ve göçü önemli ölçüde düşürebileceğini bildirdi.
Şiddetli insani acıların yanı sıra ülkedeki çatışma bitki ve çiftlik hayvanı üretimi ve çiftçilik mallarında 16 milyar Amerikan dolarından fazla hasara yol açtı.
Zararı hesaplamak: Altı yıllık krizden sonra Suriye’de Tarım başlıklı rapor savaşın tarım sektörü üzerine ülke çapındaki zararı üzerine ilk kapsamlı değerlendirmeyi sunuyor. Değerlendirme Suriye’de 3500’den fazla hane halkıyla ilgili araştırma, 380’den fazla topluluk ile tarım üzerine birincil ve ikinci verilerin analizlerinden oluşuyor.
FAO Genel Direktörü José Graziano da Silva “Araştırma şunu gösteriyor: çatışmanın ortasında, tarım milyonlarca Suriyeli için bir cankurtaran halatı sunuyor. Bu, ülke içinde yerlerinden edilmiş ve hala kırsal kesimlerde yaşayan insanları da içeriyor. Tarım sektörünün ıslahı için yatırımları güçlendirmek insani yardım ihtiyacını önemli ölçüde düşürebilir. Ayrıca göç akınının yavaşlatılmasından önemli bir etkiye sahip olabilir.” dedi.
Çiftçilik desteği göç akınlarını etkiliyor
Araştırmaya katılanların toplulukların yüzde 95’i eğer tohum, gübre, sulama pompası ve motor yakıtı gibi temel tarım araçlar için yardım edilmesi durumunda daha iyi imkanlar bulmak için kırsal kesimleri terk eden insan sayısının düşeceğini ve bunun aynı zamanda ülke içinde yerlerinden edilen insanların ve göçmenlerin geri dönüşünü cesaretlendireceğini inandıklarını bildirdi.
Araştırmada diğer başlıca bulgular şöyle:
- Kırsal kesimlerdeki hane haklarının yüzde 75’inden fazlası hala kendi ihtiyaçları için düşük miktarda da olsa gıda üretimine devam ediyor.
- Hane halklarının yüzde 60’ından fazlası buğday, arpa, baklagiller ve bakliyat gibi uzun ömürlü bitkilerin üretiminin sınırlı hale gelmesinde gübre eksikliğinin rolünü bildirdi. Tarımsal üretim için diğer önemli sınırlayıcı faktörler ise yakıt eksikliği, böcek ve hastalık salgını, sulama sistemlerinin ve çiftlik hayvanları için su noktalarının yıkıma uğraması olarak öne çıktı.
- 2011’den bu yana hane halklarının çiftlik hayvanı sahipliği çok ciddi şekilde düştü. Düşüş oranı sığırlarda yüzde 57, koyunlarda yüzde 52, keçilerde yüzde 48 ve kümes hayvanlarında yüzde 47 olarak gerçekleşti.
- Gelirler ve hane halklarının gıda üretimi düştü. Gıdaya harcanan gelir oranı ciddi şekilde artı. Gıda fiyatları ise büyük artış gösterdi. Krizden önce yıllık gelirlerinin yarısından fazlasını gıdaya harcayan hane haklarının oranı yaklaşık yüzde 25 iken bu oran araştırmanın yapıldığı Eylül 2016’da yüzde 90’a yükseldi.
- 2011’deki kırsal nüfusun yarısından daha azı bugün kırsal kesimlerde yaşıyor.
Bitki ve çiftlik hayvan üretimi büyük kayıpların sıkıntını çekiyor
16 milyar Amerikan dolarını aşan hasarın 3 milyardan fazla kısmı traktörler, makinalar, ticari çiftlikler, veteriner klinikleri, seralar, sulama sistemleri, işleme araçları, hayvan bakım ünitelerindeki zararlardan oluşuyor. Bu sayı çatışma alanlarında zarar gören tüm yerler değerlendirilmeye tabi tutulduğunda muhtemelen daha da yükselecek.
Toplam hasarın yaklaşık 6.3 milyar dolarlık kısmı bitki üretimindeki zarar ve kayıplardan oluşuyor. Hayvancılık sektöründeki zarar ve kayıplar ise yaklaşık 5.5 milyar dolar olarak hesaplanırken balıkçılık için bu sayı 80 milyon dolarda kaldı.
Gıda üretimini yeniden başlatmak
Tarım sektörünü yeniden inşa etmenin ilk aşamadaki maliyeti üç yıllık bir süreç için 10.7 ila 17.1 milyar dolar arasında tahmin ediliyor. Bu tahmin çatışmalarda bir değişiklik olup olmayacağına, barışa kısmi veya tamamen dönüş olup olmayacağına dayanıyor. Rapor, sulama için sürdürülebilir su kullanımı gibi sorunlara hitabı da içeren olası senaryoların her birisi için müdahale planı ortaya koyuyor.
Kırsaldaki hane halkları tarımsak üretime yeniden başlamak veya bunu canlandırmak için nelere ihtiyaç duydukları konusunda çok açıklar. Gübre, tohum ve hayvanlar için veteriner ilaçları gibi temel gereçlere acil ihtiyaç duyuyorlar. Bu ihtiyaçlar karşılandıktan sonra gözler kredi, işleme, pazarlama desteği ve sulama altyapısının tamir edilmesi gibi konulara çevrilecek.
Rapor verimli çiftçilik alanlarının görmezden gelinmeye devam etmesi durumunda daha fazla insanın kırsal kesimlerden ayrılmaya zorlanacağını ve Suriye’nin çatışmalardan ticari gıda üretimi ve tarımsal altyapısının çöküşün eşiğine geldiği bir ülkeye doğru gitme tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını bildirdi.
Değerlendirme 2016 yılının Ağustos ve Eylül aylarında gerçekleşti. Odak grubu ve araştırmaya katılan hane halkları kadın ve erkekleri kapsayacak şekilde ülkenin her bölgesinden seçildi. 2011’den bu yana FAO kırsal kesimde ve Halep’in yarı şehir kısımlarında, Al-Hassakeh, Dara’a, Deyrizor, Hama, Humus, İdlib, Süveyde, Şam’ın kırsal kesimleri ve Kuneytire’de 2.4 milyondan fazla Suriyeliye geçim, gıda ve beslenme güvenliği yardımında bulundu.