1968 yılından beri uygulanmakta olan Avrupa Birliği (AB) şeker kotasının bu yıl Ekim ayında kaldırılmasının ardından AB ve dünya pazarlarını hangi gelişmeler bekliyor?
Pazar araştırma şirketi Stratégie Grains tarafından hazırlanan yeni bir rapor, Avrupa Birliği’nde (AB) bu yıl Ekim ayında şeker kotasının kaldırılmasının, AB ve dünya şeker pazarlarına olası etkilerini ortaya koyuyor.
Rapora göre şeker kotasının kalkmasının ardından 2016 – 2021 yılları arasında AB beyaz şeker üretimi %31 oranında artış sergileyecek, fiyatlarda ise düşüş yaşanacak.
AB’de şeker kotasının kaldırılması kararı, 2013 Yılı Ortak Tarım Politikaları reformları kapsamında alınmıştı. Aynı dönemde Avrupa Çikolata, Bisküvi ve Şekerleme Üreticileri Derneği (CAOBISCO), Avrupa Birliği’nde şeker tedarik kısıtlamaları nedeniyle küçük ölçekli şirketlerin AB dışından şeker kamışı ithal edebilmek için yüksek vergiler ödemek zorunda kaldıklarını ve bu durumun Avrupalı şirketlerin rekabet edebilirliklerine zarar verdiğini açıklamıştı.
‘Şeker kullananlar için iyi haber’
ConfectioneryNews internet sitesine konuşan Stratégie Grains şirketi yağ ve şeker pazarları analisti Madeleine Breguet; “Şeker pancarı üretiminde bir artış olacak, dolayısıyla tedarik tarafında çok güçlü bir rekabet yaşanacak. Bu da şeker kullananlar için iyi bir haber.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Avrupa Birliğinde 2017 – 2018 yılları arasında şeker kamışı ekimi yapılan alanların %7 oranında, 2021/22 dönemine kadar ise %14 oranında artacağı öngörülüyor. Artacak olan ekim alanına en büyük katkıyı ise Fransa ve Almanya ile birlikte daha düşük bir miktarda da olsa Polonya’nın yapması bekleniyor.
Üretim ve fiyatlar
Stratégie Grains tarafından hazırlanan rapora göre, Avrupa Birliğinde 2017/18 döneminde bir önceki döneme göre 2 milyon ton daha fazla şeker üretimi gerçekleşecek ve toplam şeker üretimi 18 milyon tona yükselecek.
Şeker fiyatlarının “çekiciliğini” koruması durumunda Avrupa Birliğinde şeker üretiminin 2021/22 döneminde 21 milyon milyon tona ulaşabileceğini belirten Breguet; “Fiyatların çekiciliklerini koruyacağını tahmin ediyoruz.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Breguet, Avrupa Birliği şeker fiyatlarının 2017/18 döneminde metrik ton başına 500 avronun üzerinde olacağını, 2021/22 dönemine kadar ise metrik ton başına fiyatların 445 ve 490 avro arasında değişeceğini tahmin ediyor.
Dünya beyaz şeker fiyatlarının ise 2016/17 döneminde metrik ton başına 600 dolar seviyesinde, 2017/18 döneminde ise metrik ton başına 585 dolar seviyesinde olması beklenirken fiyatların 2012/22 dönemine kadar 525 dolar seviyesine kadar düşüş sergileyeceği tahmin ediliyor.
İthalat ve ihracat
Rapora göre Avrupa’nın şeker ithalatı kotanın kalkmasının ardından zamanla azalacak.
Avrupa Birliği’nin daha fazla şeker ihraç edeceği tahminine yer verilen raporda; “Avrupa dünya pazarında alıcı bulma konusunda güçlük çekmeyecektir.” değerlendirmesine de yer veriliyor.
Rapora göre Kuzey Afrika ve Orta Doğu şeker ihracatı konusunda Avrupa Birliği’in yöneleceği pazarlar arasında ilk sıralarda yer alacak.
Bir sivil toplum örgütü olan Küresel Şeker Kamışı Platformu Bonsucro ise daha önce yapmış olduğu açıklamada; şeker kotasının kalkmasının ardından Avrupa Birliğinde bulunan şekerli mamul üreticilerinin neredeyse tamamıyla daha ucuz yerel üretim şeker pancarına yöneleceğini, bu nedenle gelişmekte olan ülkelerde yoksullukla mücadele eden şeker kamışı üreticilerinin daha da zor durumda kalacağı uyarısında bulunmuştu.
Şeker tüketimi
Rapora göre 2017/18 döneminde Avrupa Birliğinde şeker tüketimi bir önceki döneme göre %2.3 oranında artış sergileyerek 19.65 milyon tona ulaşacak. Şeker tüketimi özellikle Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde artış gösterecek.
Ancak şeker tüketiminin ilerleyen yıllarda az da olsa düşüş sergileyerek 2021/22 döneminde 19 milyon tona gerileyeceği tahmin ediliyor.
Raporda içecek ve süt ürünleri gibi sıvı formda üretim yapılan endüstriler açısından izoglukozun iyi bir alternatif olabileceği de bilirtiliyor. Mısır ve diğer nişastalı bitkilerden elde edilen izoglukoz (glukoz şurubu) kotası da Ekim ayı itibarı ile Avrupa Birliğinde kaldırılıyor.
Kaynak:
Stratégie Grains
‘End of sugar quotas: what are the expected impacts on EU and world sugar markets (2017-2022)?’
http://www.confectionerynews.com/Commodities/EU-sugar-quota-abolition-to-benefit-confectioners