Irak’ın ithalat yasağı getirdiği yumurta sektörü zorda… Sektörün tek sorununun ihracat olmadığını söyleyen TZOB Genel Başkanı Bayraktar ise sektörün plansız büyüdüğünü, arz fazlası olduğunu ve maliyetlerin yüksek olduğunu belirtiyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kanatlı sektöründe, özellikle yumurtada ihracatın Irak’ta kesintiye uğramasının sıkıntı yarattığını bildirerek, “sektörün mevcut üretimini sürdürebilmesi, istihdam sağlamaya devam edebilmesi, katma değer kaybına uğramaması ihracatın devamına bağlı. Sadece tek pazar ağırlıklı ihracat, Irak’ta olduğu gibi, soruna neden oluyor” dedi.
Bayraktar, Mayıs ayında tavuk yumurtası üretiminin bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,2 artarak 1 milyar 603 milyon adetten, 1 milyar 622 milyon adede yükseldiğini, buna karşın tavuk eti üretiminin yüzde 3,3 azalarak 200 bin tondan, 193 bin tona gerilediğini belirtti.
Kanatlı eti ve ürünleri ihracatında artışın devam etmesine karşın, yumurta ve yumurta ürünleri ihracatının gerilediğine dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kanatlı eti ve ürünleri ihracatı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 27,1 aratarak 49,4 milyon dolardan 62,8 milyon dolara yükseldi. İhracat 5 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 artarak 210,7 milyon dolardan 238,7 milyon dolara çıktı.
Sorun yumurta ve yumurta ürünleri ihracatında. İhracat yumurta ve yumurta ürünlerinde Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 41,2 azalarak 30,7 milyon dolardan 18,1 milyon dolara indi. 5 aylık dönemdeki ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,2 azalarak 177,8 milyon dolardan 150,7 milyon dolara geriledi.”
“Irak’ın ithalat yasağı sektörü çok olumsuz etkiledi”
Irak’ın milletlerarası ticaret kurallarına aykırı bir şekilde aldığı ithalat yasağı üretimin yaklaşık üçte birini ihraç eden yumurta sektörünü çok olumsuz etkilediğini vurgulayan Bayraktar, “çünkü ihracatın yüzde 85’e yakını Irak’a yapılıyor. İhracat durunca 28 günlük bekleme süresi olan yumurta da iç piyasada fiyatlar ister istemez hızla düşüyor. Sektör, maliyetin altında satış yapmaya çalışıyor. Bu durum sürdürülemez. Üreticimiz sorunun çözülmesini bekliyor” dedi.
“En önemli meselelerden biri planlama”
Ülkemizin tarımının en önemli meselelerinden birinin planlama olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Sektör iyi planlanmamış. Arz fazlası var. Kanatlı sektörü ülke nüfusu, tüketim artışı ve ihracatı göz önünde bulundurmayan plansız bir yapıya sahip. Zaten büyük ölçüde doymuş olan iç tüketim arza göre yetersiz kalınca sektör ihracat yapmaya çalışıyor. İhracatta sorun çıkınca da sektör krize giriyor.
“Sektörün maliyet sorunu da var”
Sektörün tek sorunu arz talep dengesizliği de değil. Maliyet sorunu da var. Elektrik fiyatları, dışa bağımlı yem fiyatları enflasyonun çok üzerinde arttı. Sektörün kar marjı olağanüstü düştü. Üretici yaptığı yatırımın karşılığı makul bir sürede alamaz hale geldi. Şu anki yapıyla üretici geleceğini göremiyor, üretimi sürdürmekte ve sektörde kalmakta güçlük çekiyor.”
Bayraktar, öncelikle ve acilen çözülmesi gereken Irak sorununun yanı sıra bu ortamda tek çıkar yolun devletin kısa, orta ve uzun vadeli, üretim, tüketim ve dış ticaret planlaması içeren bir strateji oluşturmasından geçtiğini kaydetti.