Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Şubat ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının 4,5 kata kadar ulaştığına dikkat çekti.
Kuru incirin 4,5 kat, lahananın 4,1 kat, kuru kayısı ve nohudun 3,6 kat, pırasa ve sütün 3,4 kat fazlaya tüketiciye satıldığını bildiren Bayraktar, “Üreticide 13 lira olan kuru incir markette 59 lira 10 kuruşa, 42 kuruş olan lahana 1 lira 72 kuruşa, 11 lira olan kuru kayısı 39 lira 43 kuruşa, 1 lira 17 kuruş olan pırasa 3 lira 98 kuruşa, 2 lira 10 kuruş olan süt 7 lira 9 kuruşa satılmaktadır” diye konuştu.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak üreticiden tüketiciye halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam ettiklerini vurguladı.
Şubat ayında markette 28, üreticide 14 üründe fiyat artışı, markette 8, üreticide 6 üründe fiyat düşüşü olduğunu, markette 6, üreticide 14 üründe fiyatın değişmediğini bildiren Bayraktar, fiyatı en fazla artan ürünün markette karnabahar, üreticide sivri biber; fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette domates, üreticide yeşil soğan olduğunu belirtti.
Market fiyatlarındaki değişim
Şubat ayında markette kuru soğan, kuru fasulye, Antep fıstığı, zeytinyağı yumurta ve mısırözü yağı fiyatında bir değişim yaşanmadığını, markette fiyat düşüşünün en fazla yüzde 18,71 ile domateste görüldüğünü bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 7,70 ile kuru kayısı, yüzde 6,67 ile kuru soğan, yüzde 6,61 ile yoğurt, yüzde 2,11 ile tereyağı, yüzde 2,04 ile yeşil mercimek, yüzde 1,24 ile kırmızı mercimek, yüzde 0,42 ile süt izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 26,57 ile karnabaharda yaşandı. Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 16,66 ile marul, yüzde 14,98 ile sivri biber, yüzde 12,70 ile limon, yüzde 11,65 ile ıspanak, yüzde 10,84 ile portakal takip etti.”
Üretici fiyatı en fazla düşen ürün yeşil soğan
Şubat ayında üreticide domates, salatalık, pırasa, maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, Antep fıstığı ve yumurta fiyatında değişim yaşanmadığını, yüzde 36,84 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürünün yeşil soğan olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 25,53 ile kuru soğan, yüzde 21,88 ile lahana, yüzde 3,57 ile fındık, yüzde 2,85 ile kuru üzüm, yüzde 2,22 ile havuç izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 52 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 51,90 ile portakal, yüzde 50 ile patates, yüzde 48,15 ile limon, yüzde 31,71 ile kabak, yüzde19,23 ile patlıcan, yüzde 13,01 ile mandalina, yüzde 8,77 ile marul, yüzde 6,78 ile karnabahar, yüzde 5,35 ile dana eti, yüzde 5,08 ile kuzu eti, yüzde 3,41 ile ıspanak, yüzde 1,94 ile süt, yüzde 1,91 ile zeytinyağı takip etti.”
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Bayraktar Şubat ayında yaşanan fiyat değişimlerine ilişkin şu bilgileri verdi:
“Üretici fiyatlarından fiyat artışının görüldüğü sivri biber, kabak ve patlıcanda arz örtü altından sağlanmakta olup, mevsim itibarıyla olgunlaşmanın yavaş olmasına bağlı olarak hasat edilen ürün miktarının az olması fiyat artışında etkili olmuştur.
Portakal, limon ve mandalinada rekoltede yaşanan düşüş ve hasat edilen ürün miktarındaki azalma fiyata yansımıştır.
Patateste, Çukurova bölgesinde meydana gelen don afetinden dolayı erkenci patates hasadının biraz gecikecek olması talep artışına yol açarak fiyatları etkilemiştir.
Marul, karnabahar ve ıspanakta hasat edilen ürün miktarında azalma fiyatlarda artışa yol açmıştır.
Zeytinyağında ise rekoltedeki düşüş fiyata yansımıştır.
Dana eti, kuzu eti ve süt fiyatındaki artışta artan üretim maliyetinin yanı sıra arz ve talepteki değişimler fiyatları etkilemiştir.
Yeşil soğanda önemli üretim merkezi olan Beypazarı’nda hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyatlarda düşüşe yol açmıştır.
Kuru soğanda ihracatta ön izin şartının devam etmesinin yanı sıra artan rekolte ile birlikte yaşanan pazarlama sorunları fiyatları düşürmüştür.
Kuru üzümde alımın az olması, lahana ve havuçta ise arzdaki artış fiyata yansımıştır.”