Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nde yapılan ve Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenen projede, ıhlamur, melisa, ekinezya, adaçayı, biberiye, funda, yeşil çay ve mate çayı ile biberiye, funda, yeşil çay, mate çayı ve ıhlamur karışımından elde edilen “miks” çayı içecekleri üretildi. İlk aşamada bitki çaylarından melisa ve ıhlamur ayrı ayrı şişelenerek 1.5 liradan Ziraat Fakültesi Mağazalarında satışa sunuldu.
Üretimi yapılan bu içeceklere Prof. Dr. Ömer Utku Çopur ve Doç. Dr. Canan Ece Tamer tarafından patenti alınan içeceklerin özgünlüğü kanıtlanarak koruma altına alındı. Bu çalışma Ar-Ge niteliğinin yanı sıra, aynı zamanda Arş. Gör. Dr. Senem Suna’nın doktora tezi olarak yürütüldü.
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ömer Utku Çopur, bitki çaylarının günümüzde daha çok demlenmeye hazır poşetler halinde tüketildiğini ya da aktarlarda bitki yaprak, sap, kök, tohum gibi kısımların kurutulmuş halde satın alınıp, beğeniye göre farklı geleneksel metotlarla hazırlandığını hatırlattı.
Her bitki çeşidinin demleme yöntem ve parametrelerinin farklılık gösterdiğini ve bu yüzden yapılan bilinçsiz uygulamaların beklenen faydaların en aza inmesine hatta önemli sağlık risklerine neden olabildiğini vurgulayan Prof. Dr. Çopur, “Bu nedenle geleneksel yöntemlerdeki hataları önlemek, üretimi standardize etmek, bitki çaylarının her dönem ve ortamda sevilerek tüketilebilmelerine olanak tanımak, içecek sektörü için yeni ve üreticiler için ise, katma değeri yüksek, özellikle mikrobiyal açıdan güvenilir son ürün elde etmek amacıyla böyle bir çalışma yaptık” dedi.
Çopur, bitki çaylarını şişeleyerek riskleri önlemenin yanı sıra genellikle kış aylarında ve sıcak olarak tüketilen bitki çaylarının her mevsimde tüketiminin de mümkün olacağını belirtti.
MELİSA: Latin kökenli “Melisa” kelimesi köklerini yunanca “melitea”’dan almaktadır. Bu kelime melitos (bal)’tan türetilmiştir. Halk arasında oğul otu olarak da bilinen Melissa officinalis, akdeniz iklimine sahip ülkelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Akdeniz ülkeleri ve Kuzey Amerika ile İspanya ve Doğu Avrupa ülkelerinde kültürü yapılmaktadır. Coğrafi olarak, Fransa, Bulgaristan, Almanya, Romanya gibi ülkelere yayılmıştır. Ülkemizde ise Ege ve Akdeniz Bölgeleri ile İstanbul ve Bursa şehirlerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Melisa, 3-5 metre yüksekliğinde, mat sarı veya beyazımsı çiçekli, ince yapraklı, limon kokusu olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Melisanın, stresten mide rahatsızlıklarına kadar birçok hastalığın tedavisinde oldukça etkili olduğu ve kokusundan dolayı rahatlatıcı özelliği bulunduğu bilinmektedir. Melisanın ayrıca spazm çözücü, kansızlık ve terlemeyi önleyici, sindirimi kolaylaştırıcı, antiseptik ve antimikrobiyal etkileri mevcuttur.
IHLAMUR: Ihlamur bitkisi Tiliaceae familyasında yer almakta olup Tilia argentea olarak adlandırılmaktadır. Ağaçlarının boyu 20-30 m’ye kadar uzanabilmektedir. Yaprakları ve sarımsı sarkık çiçekleri çay olarak tüketilmesinin yanı sıra arıcılıkta önemli bir nektar kaynağıdır. Ihlamur (Tilia cordata), müsilaj içermesinden dolayı üst solunum yollarındaki rahatsızlıklara iyi gelmektedir. Yatıştırıcı, idrar ve balgam söktürücü, sindirim sistemini düzenleyici, öksürüğü ve damar tıkanıklığını giderici etkileri bilinmektedir.