28-29 Nisan tarihleri arasında Ankara Ticaret Odası Congresium’da gerçekleştirilen “Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi”nde, Kayseri pastırmasından Siirt fıstığına, Gaziantep baklavasından Beypazarı kurusuna kadar 200’ü aşkın coğrafi işaretli ürün sergilendi.
Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından düzenlenen Coğrafi İşareti Ürünler Zirvesi, coğrafi işaretli ürünler konusunda farkındalık oluşturdu. Zirve kapsamında düzenlenen sergide ise Türkiye’nin tüm yerel lezzetleri ve değerleri Ankara’lılarla buluştu.
Coğrafi İşaretli Ürünler Sergisi’nin açılışı Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga, Ankara Valisi Ercan Topaca, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve ATO Başkanı Gürsel Baran tarafından gerçekleştirildi.
42 Oda ve Borsa, 200’ü aşkın ürün
Coğrafi İşaretli Ürünler Sergisi’nde 42’si oda ve borsalara ait olmak üzere 130 yöresel ürün standı açıldı. Coğrafi işaret tescilli ve tescil başvurusunu Türk Patent ve Marka Kurumu’na ve Avrupa Komisyonu’na yapmış olan ürünlerin sergilendiği stantlarda, Kayseri pastırmasından Siirt fıstığına, Gaziantep baklavasından Beypazarı kurusuna kadar yüzlerce yöresel ürün yer aldı.
Sergiye Adana, Aydın, Erdek, Gemlik, İzmir, Kayseri, Marmaris Ticaret Odaları, Amasya, Antakya, Beypazarı, Burdur, Çankırı, Çaycuma, Devrek, Erbaa, Erzincan, Kahramanmaraş, Keşan, Kırklareli, Malatya, Mersin, Muğla, Mustafa Kemal Paşa, Niksar, Samsun, Siirt, Şanlıurfa, Tatvan, Tokat, Trabzon, Turhal Ticaret ve Sanayi Odaları ile, Çanakkale, Gemlik, İzmir, Kızıltepe, Nevşehir Ticaret Borsaları stant açtı.
Çok sayıda belediye ile özel kuruluşun da yer aldığı sergide 200’ü aşkın ürün sergilendi.
30 oturum, 42 uzman konuşmacı
Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi kapsamında 30 oturumda 42 uzman konuşmacı yer aldı. Yoğun katılımla gerçekleşen zirvede, coğrafi işaret konusu her yönüyle ele alındı.
Televizyonlarda yaptığı gezi programlarıyla tanınan ünlü müzisyen ve gurme Ayhan Sicimoğlu, “Dünyayı gezerim, doğruyu sezerim. Türk mutfağının üzerine mutfak tanımam” dedi.
Sicimoğlu, Ankara Ticaret Odası’nın (ATO) düzenlediği ve sunuculuğunu Mesut Yar’ın yaptığı Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi’nde İtalya’nın coğrafi işaretli ürünleri balzamik sirke ve Parmesan peyniri hakkında ilginç bilgiler paylaştı. “Ayhan Sicimoğlu’nun Gezi Notları: Geldim, Gördüm, Yedim!” başlıklı oturumda Sicimoğlu, İtalya’nın Modena bölgesinde evlerin çatı katlarında en az 12 yıl bekletilerek üretilen balzamik sirkenin 100 ml’sinin 1000 dolara satıldığını anlattı. Sicimoğlu, Modena’da babaların kız çocukları doğar doğmaz üzüm suyunu çatı katındaki fıçılarda bekletmeye başladıklarını ve evlenirken kızlarına çeyiz olarak verdiklerini söyledi.
Ünlü İtalyan peyniri Parmesan’ın üretim sürecini de anlatan Sicimoğlu, peynirin yapımında kullanılan sütün üç ayrı otla beslenen ineklerden elde edildiğini, sağılmış sütün nakliye sırasında en fazla 5 kilometre yol alabildiğini, çeşitli aşamalardan geçen peynirin kalıplarda 1 yıl bekletildiğini belirtti. Üretim sürecindeki bu disiplinin ürünlere değer kattığını vurgulayan Sicimoğlu, Parmesan peynirinin bir tekerleğinin 2 bin 500 avrodan alıcı bulduğunu kaydetti. Ürgüp’te yıllar önce tadına baktığı küflü peynirin Fransa, İngiltere ve Danimarka’nın küflü peynirlerinden üstün olduğunu ancak değeri bilinmediği için yok olduğunu söyleyen Sicimoğlu, “Dünyayı gezerim, doğruyu sezerim. Türk mutfağının üzerine mutfak tanımam. Türk yemeği üzerine yemek yok” diye konuştu.
“Tarladan Sofraya Coğrafya Türküleri” isimli oturumda konuşan ekonomist, para dedektifi Cem Seymen ise “Coğrafi işaret tarihi de korur. Tüm dünya 500 nüfuslu Rokfor kasabasının peynirini nasıl tanıyor?” diye konuştu.
Rokfor’un tarihi 1600’lü yıllara dayanıyor”
Metro Toptancı Market Türkiye Genel Müdürü Kubilay Özerkan da “Bir Baş Sarımsak ile Coğrafi İşaretlere Baş Koymak” başlıklı oturumda, Türkiye’nin coğrafi işaret konusunda geç kaldığını, Fransa’da “Kralların peyniri, peynirlerin kralı” olarak bilinen Rokfor peynirinin geçmişinin 1600’lü yıllara dayandığını anlattı.
Anzer Balının kilosu 900 lira
Moderatörlüğünü Fransa Büyükelçiliği Tarım Müsteşarı Pierre Autissier’in yaptığı “Nedir Bu Coğrafi İşaretler?” başlıklı oturumda Türk Patent ve Marka Kurumu Coğrafi İşaretler Dairesi Başkanı Hakan Kızıltepe, coğrafi işaretin yöresel ürünlerin ekonomik değerini artırdığını belirterek, Anzer Balı’nın kilosunun 900 liradan satıldığını söyledi. Türkiye’nin de kurucuları arasında yer aldığı Dünya Coğrafi İşaretli Ürünler Birliği OriGIn’in Fransa Temsilcisi Christian Amblard ise coğrafi işaretin sürdürülebilir kalkınmanın aracı ve tüketiciyi koruma yöntemi olduğunu bildirdi. WIPO Lizbon Tescil Müdürü Alexandra Grazioli de uluslararası tanınmış ürünleri daha geniş kitlelere yaygınlaştırmak istediklerini belirtti.
Yöresel ürünlerin yıldızları
“Ülkesel Coğrafi İşaretler, Küresel Başarılar” başlıklı oturumun moderatörlüğünü yapan ATO Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ülkü Karakuş, “Coğrafyanın kader olduğu gerçeğiyle bu topraklarda yaşıyoruz. 85 kuruşa satılacak ürünü coğrafi işaretli hale getirince ederi 10 katına çıkıyor” dedi. Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adil Sani Konukoğlu, Aydın Ticaret Odası Başkanı Hakan Ülken ve Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç konuşmacı olduğu oturumda, Avrupa Birliği’nden tescil alan Gaziantep baklavası, Aydın inciri ve Malatya kayısısının tescil süreçleri ele alındı.
Perakendeci gözünden coğrafi işaret
Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Mustafa Altunbilek, “Coğrafi İşaret: Bir Markadan Daha Fazlası” başlıklı oturumda, coğrafi işaretli ürünlerin marka olmaktan öte bir değer taşıdığına dikkati çekti. Altunbilek, “Ülkemizin bu konuda çok şanslı olduğunu düşünüyorum. Gerek doğasıyla gerek kültürel zenginliği ile dünyada eşi benzeri olmayan bir ürün çeşitliliğine sahip” dedi. Altunbilek, coğrafi işaretli ürünlerin tüketici sağlığı açısından daha güvenilir olduğunu da vurguladı.
Kadir Çöpdemir: “Lezzet dedektifi olmak istiyorum”
Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi’nin ikinci gün konuğu olan ünlü radyocu Kadir Çöpdemir, yaptığı sunumla izleyicilere keyifli dakikalar yaşattı. “Lezzet dedektifi” olmak istediğini söyleyen Çöpdemir, “Tekerlek icat edildiğinde medeniyet başladı diyorlar ama bence yeme içmenin icadıyla başladı” dedi.
Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu: “Petrolden değerli”
TOBB Patent ve Marka Vekilleri Meclisi Başkanı Kaan Dericioğlu’nun moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde, Türkiye’de coğrafi işaretlerin sorunları ve çözüm önerileri tartışıldı. Panelde, YÜCİTA Kurucu Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, Türkiye’nin coğrafi işaret potansiyelinin petrolden daha değerli olduğunu söyledi. Tekelioğlu, Türkiye Coğrafi İşaret Enstitüsü kurulması ve coğrafi işaretle ilgili ayrı bir yasa çıkarılması gerektiğini belirtti.
Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Erdoğan Güneş de coğrafi işaretli ürünlerin festivallerde tanıtılması, Milli Tarım Projesi’nde Cİ’nin etkin bir şekilde yer alması ve satış ofisleri kurulması gerektiğini kaydetti. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burçak Yıldız ise Ocak ayında çıkan Sınai Mülkiyet Kanunu sayesinde coğrafi işaretle ilgili düzenlemelerin hız kazandığını ve tescil mekanizmasının kolaylaştığını vurguladı.
Kars Kaşarı Üreticisi İlhan Koçulu, ilgili kurumlar arasında koordinasyon olması ve üreticilerin örgütlenmesi gerektiğini bildirdi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Teşkilatlanma Daire Başkanı Lokman Ramazanoğlu, Coğrafi İşaretlerde Farkındalığın Artırılması Projesi’nden söz etti.
Işıkgece: “Ulusal logoya ihtiyaç var”
Panelde konuşan CarrefourSA Gıda Kategori Direktörü Ayşin Işıkgece, coğrafi işaretli ürünleri diğerlerinden ayırma konusunda sorun yaşandığını, acilen ulusal logoya ihtiyaç olduğunu, küçük üreticilerin tek çatı altında bir araya gelmesi gerektiğini vurguladı. Metro Toptancı Market Meyve ve Sebze Kategori Müdürü Birol Uluşan, ürünlerin gerçekliğiyle ilgili sorunlar olduğunu bildirdi.
Keşanlı satır eti destanı
Zirvede, İpsala pirinci ve Keşan satır etinin tescil sürecini anlatan Keşan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Helvacıoğlu, tescilden 9 yıl sonra satışların 10 kat arttığına dikkati çekerek, “Önce markamızı kazandık. Şimdi markamız bize kazandırıyor” diye konuştu.
Ankara Üniversitesi Zootekni Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Gürsel Dellal moderatörlüğünü yaptığı “Ankara’nın En Değerli İşaretleri” konulu oturumda, Ankara Keçisi hakkında ayrıntılı bilgi verdi. Aynı oturumda söz alan Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Araştırma Görevlisi Dr. Ayşem Yanar ise Ankara’nın coğrafi işaret potansiyeli taşıyan yöresel el sanatları hakkında konuştu. Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ufuk Tansel Şireli, ATO ile birlikte Ankara Erkeç Pastırması, Ankara Döneri, Ankara Tavası ve Ankara Simidi için coğrafi işaret başvurusunda bulunduklarını söyledi. Oturuma FAO Yatırım Merkezi Ekonomisti Emilie Vandecandelaere de katıldı.
Zirveye Şef Rafet İnce, AB Delegasyonu Tarım ve Balıkçılık Sektör Yöneticisi Nermin Kahraman, ETÜDER Başkanı Melih Şahinöz, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Işık, Kafkas Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Kars Kaşarı Tescil Araştırmacısı Prof. Dr. Mitat Şahin, YÜCİTA Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Selim Çağatay, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Tahakkuk Koordinatörü Cihan Karahan, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan Yüksek Mühendis Mehtap Aydınlı, Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nevzat Artık, Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sertaç Dokuzlu, TSE Belgelendirme Merkezi Başkanı Alper Veyisoğlu, Gastronomi Uzmanı Şef Vedat Başaran, Şef Ali Ronay, Şef Mustafa Otar, FoodinLife Gastronomi Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Gökmen Sözen, INAO Önceki Genel Müdürü Jean-Louis Buer, Comte Peyniri Mesleklerarası Yönetim Komitesi Başkanı Claude Vermot-Desroches de konuşmacı olarak katıldı.
Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi, ekmek uzmanı Mine Ataman’ın sunumunun ardından Ankara Olgunlaşma Enstitüsü’nün yöresel giysiler defilesiyle son buldu. Defileyi, Maliye Bakan Yardımcısı Cengiz Yavilioğlu ile ATO Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran birlikte izledi.
Baran’dan Cumhurbaşkanı ve hükümete teşekkür
ATO Başkanı Baran, zirvenin kapanışında yaptığı konuşmada, şunları söyledi:
“Bu ülke bu topraklara, insanlarımıza sevdalılar tarafından yönetiliyor. Türkiye sahip olduğu bu güçle aydınlık, pırıl pırıl bir geleceğe devletiyle milletiyle el ele gönül gönüle kararlılıkla yürüyor. Cennet vatanımızın, aziz milletimizin daha zengin, daha güzel yarınları için bizler de durmadan dinlenmeden çalışıyoruz. Zirvemize verdikleri destekten ötürü Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım başta olmak üzere tüm hükümet üyelerimize kalbi şükranlarımı sunuyorum.”
Baran, başarılı sunumundan dolayı teşekkür ettiği Mesut Yar’a el sanatları ürünü vazo hediye etti.
İki gün süren Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi kapsamında 30 oturumda 42 konuşmacı yer aldı. Yoğun katılımla gerçekleşen oturumlarda, çekilişle 5 kişiye tablet hediye edildi.