Türkiye’de FAO istatistiklerine göre kişi başına deniz ürünleri tüketimi sadece 7 kilogram seviyelerinde. Bu da AB ortalamalarının üçte biri kadar bir tüketime işaret ediyor. Bir etkinlikte bir araya gelen Norveçli ve Türk beslenme uzmanları ‘Sağlık için 3 kat daha fazla balık tüketilmesi’ gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.
Norveç Deniz Ürünleri Konseyi, Norveçli ve Türk beslenme uzmanlarını, keyifli bir atölye çalışmasında buluşturdu. Türkiye’de en geniş üyeli diyetisyen paylaşım platformlarından biri olan Diyetisyen Dünyası üyesi beslenme uzmanlarının katıldığı etkinlikte konuşan Norveç Ulusal Beslenme ve Deniz Ürünleri Araştırmaları Enstitüsü (NIFES) Gıda Güvenliği ve Beslenme Bölümü Uzmanı Lisa Kolden Midtbø, öğünlere çeşitli deniz ürünlerinin dâhil edilmesini, haftada en az 2-3 kez yağlı ve yağsız çeşitli balık türlerinin yenilmesini tavsiye etti.
d.ream Akademi’de 18 Eylül’de gerçekleştirilen ‘Deniz Ürünleri Güvenliği ve Sağlığa Faydaları’ isimli atölye çalışmasında sunum yapan Norveç Ulusal Beslenme ve Deniz Ürünleri Araştırmaları Enstitüsü (NIFES) Gıda Güvenliği ve Beslenme Bölümü Uzmanı Lisa Kolden Midtbø, deniz ürünlerinin insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri üzerine yapılan son araştırmaların sonuçlarını paylaştı.
Hamileler, gençler ve çocuklar daha fazla balık yemeli
NIFES Deniz Ürünleri Güvenliği ve Sağlığı Bölümü’nün, hamileler, çocuklar ve yetişme çağındaki gençler üzerinde araştırma çalışmalar yürüttüğünü belirten Midtbø, şunları söyledi:
“Bazı çalışmalar gösteriyor ki, metabolizma ve beyin gelişimi için çok önemli bir besin olan iyot seviyesinin, özellikle hamileler ve çocuklarda olmak üzere Türkiye genelinde yetersiz seviyede olduğu görülüyor. Bizim NIFES’te yürüttüğümüz araştırmada da benzer sonuçlar çıkıyor. Araştırmada, hamileler ve yetişme çağındaki gençler yetkili kurumlar tarafından önerilen miktarların çok daha altında deniz ürünü tüketiyorlar. Bu da Omega-3, D vitamini ve iyot gibi insan sağlığı ve gelişimi için çok önemli besinlerin de daha az alınmasına neden olabiliyor. Gerekli besinlerin alımı sağlık için çok önemlidir. Tükettiğimiz gıdalar, sağlığımızı direkt olarak etkiler. Deniz ürünleri de insan sağlığı için gerekli birçok besinin bir arada bulunduğu eşsiz bir gıda.”
Yapılan araştırmalara göre deniz ürünlerinin, zengin ve faydalı içeriği ile kalp hastalıklarının gelişmesini önleyebilecek bir faktör olabileceğini belirten Midtbø sözlerine şöyle devam etti, “Deniz ürünlerinin zihinsel rahatsızlıklar, beyin gelişimi, davranış, depresyon ve şeker hastalıkları üzerinde de olumlu etkisi olduğuna dair araştırmalar var. Bu nedenle öğünlere yağlı ve yağsız balık gibi, somon, uskumru, ringa balığı gibi çeşitli deniz ürünlerinin dâhil edilmesini öneriyoruz. Ayrıca Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrili ve birçok balık çeşidi var, bunlar da daha çok yenilmeli. Norveç Sağlık İdaresi, bütün yaş grupları için haftada 2-3 defa balık yenmesini tavsiye ediyor. Bu da, haftada 300-450 gr balık anlamına geliyor.”
Türkiye’de balık tüketimi, Avrupa’nın çok gerisinde
Heggen: “Norveç somonunda veya diğer deniz ürünlerinde GDO’lu yemler ve antibiyotik kullanılmıyor. Ağır metaller ve diğer kalıntılar konusunda sürekli analizler yapılıyor ve bir kalıntıya rastlanmıyor. Dünyaya son derece güvenli deniz ürünleri sunuyoruz.”Norveç Deniz Ürünleri Konseyi Türkiye Direktörü Maria Kivijarvi Heggen ise Türkiye’nin Norveç deniz ürünlerini en fazla tüketen ülkelerden biri olduğunu fakat halen kişi başı balık tüketiminin AB ülkelerine göre çok düşük seviyede olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Dünyamızın %70’i denizlerden oluşmasına karşın besin tedariğinin sadece %2’si denizlerden karşılanıyor. Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü’ne (FAO) göre mevcut nüfus artışı hızı göz önüne alındığında yakın gelecekte daha fazla akuakültür ürününe ihtiyacımız olacak. Norveç, dünya genelinde insanların sağlıklı ve lezzetli deniz ürünleri tüketmesi için sürdürülebilir akuakültür odaklı önemli çalışmalar yürütüyor. Bu konuda çok titiz düzenlemelere bağlıyız. Bu nedenle örneğin Norveç somonunda veya diğer deniz ürünlerinde GDO’lu yemler ve antibiyotik kullanılmıyor. Ağır metaller ve diğer kalıntılar konusunda sürekli analizler yapılıyor ve bir kalıntıya rastlanmıyor. Dünyaya son derece güvenli deniz ürünleri sunuyoruz. Bugün dünyada her gün 17 milyon öğün Norveç somonu tüketiliyor. Uskumru ihracatımızda ikinci ülke konumunda olan Türkiye’de FAO istatistiklerine göre kişi başına deniz ürünleri tüketimi sadece 7 kilogram seviyelerinde, bu da AB ortalamalarının üçte biri kadar. Biz de bu etkinlikte, deniz ürünleri güvenliği ve sağlığı konusundaki son araştırmaları ve sürdürülebilir akuakültür yaklaşımımızı beslenme uzmanları ile paylaştık. “
Somonlu yemek tarifleri
Atölye çalışmasında d.ream Akademi’nin profesyonel mutfak eğitmeni Mehmet Fehmi Samancı da uzman diyetisyenlere, sağlıklı bir diyette yer alabilecek somonlu yemek tarifleri hazırladı.