Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tahsis edilen kota kapsamında süt tozu üreten veya ürettiren firmaların ihracatçı firmaya sattığı birim ton süt tozuna destekleme ödemesi yapılacak. Destekleme ödemesinden yararlanacak firmalara, süt tozu üretimi için gerekli olan soğutulmuş çiğ sütün, üretici örgütlerinden tedarik edilmesi ve piyasadan aldıkları çiğ sütlerde referans fiyata uyma zorunluluğu getirildi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, Çiğ Sütün Değerlendirilmesine Yönelik Destekleme Uygulama Esasları Tebliği, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ, Türkiye’nin süt üretiminin geliştirilmesi, kayıt altına alınması, çiğ süt arzının fazla olduğu dönemlerde piyasadan çekmek suretiyle üretici fiyatlarında istikrarın sağlanması amacıyla ihracatçı firmaların ihraç ettikleri ürünlerde kullandıkları çiğ süt ve/veya süt tozunun iç piyasadan temin edilmesinin desteklenmesi ile ilgili usul ve esasları düzenliyor. Buna göre, ihracı yapılan işlem görmüş ürünün elde edilmesinde ham madde olarak kullanılan süt tozunun ve çiğ sütün yurt içinden temin edilmesi esas olacak. Bakanlıkça üretim kotası tahsis edilen süt tozu, üreten/ürettiren firmalardan temin edilecek.
Yurt içinden temin edilemeyen özel ürün kapsamındaki süt tozunun, ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğinin uygun görüşüyle Ulusal Süt Konseyince düzenlenen süt tozunun yurt içinden temin edilemediğine dair belge olması kaydıyla ithal edilmesine Bakanlıkça izin verilebilecek.
Bakanlıkça tahsis edilen kota kapsamında süt tozu üreten veya ürettiren firmaların ihracatçı firmaya sattığı birim ton süt tozu için ihracatçı firmaya destekleme ödemesi yapılacak. Süt tozu üreten veya ürettiren ile ihracatçı firmalar arasında süt tozu alımına dair sözleşme yapılacak.
Bakanlıkça gerekli görülen hallerde, süt tozu ihracatçısına, Bakanlıktan ihracat ön izin belgesi almaları ve ön izin tarihinden sonra 4 ay içinde analiz raporuyla belgeleyerek ihraç etmeleri koşuluyla doğrudan süt tozu ihracatı için destekleme ödemesi yapılacak. Ancak yurt dışı alıcılarla, uzun süreli sözleşmeli satış yapan ihracatçıların, sözleşmelerini ibraz etmeleri halinde bu süre uzatılabilecek. Desteklemeden yararlanacak firmalar, piyasadan aldığı çiğ sütlerde referans fiyata uyacak.
Kota miktarları ve destekleme birim fiyatı
Destekleme kapsamında süt tozu kotası talep eden süt tozu üreten veya ürettiren firmalar müracaatlarını, işletmenin kurulu bulunduğu yerdeki il müdürlüklerine veya Konseye yapacak. Tebliğ kapsamında süt tozu üreten ya da ürettiren firmaların süt tozu üretim kota miktarları ve kotaların dağıtım tarihleri Hayvancılık Genel Müdürlüğünce belirlenecek. Firmalara taahhütleri ve kapasiteleri dikkate alınarak kota verilebilecek. Arz fazlalığı oluşan bölgelerden süt alımının gerçekleştirilecek olması kota tahsisinde dikkate alınacak. Kota tahsisi yapılacak aydan önce olmak şartıyla üretici örgütlerinin merkez birliklerince kendilerine üye olan alt birliklerin arz fazlası olarak pazarlayamadığı soğutulmuş çiğ sütün değerlendirilmesine yönelik talepler Konseye yapılacak. Talepler kota tahsisinde değerlendirilebilecek. Süt tozu üreten veya ürettiren firmaların bir önceki ay içinde işledikleri süt miktarları, elinde bulunan stok miktarları ve tahsis edilen kotaların kullanım oranları, ihracatçı firmaların süt tozu hak ediş miktarları kota tahsisinde göz önünde bulundurulacak.
Bakanlık süt arzının yetersiz olduğu dönemlerde kota tahsisi yapmayabilecek. Kota tahsisi yapılmayan dönemlerde destekleme birim fiyatı belirlenecek ve bu aylarda gerçekleşen ihracat karşılığı oluşan süt tozu hak edişleri, bu fiyatlar üzerinden takip eden aylarda tahsis edilen kota kapsamında üretilen süt tozundan karşılanacak.
Destekleme birim fiyatı, Komisyonun raporu dikkate alınarak ihracatçı, süt tozu ihracatçısı ve süt ürünleri ihracatçısı için Bakanlıkça belirlenecek. Birim fiyat oluşumunda, kota tahsisinin yapıldığı aydan bir önceki ay içindeki yurt dışı borsalarında oluşan yağlı/yağsız süt tozu ortalama birim fiyatı ile soğutulmuş çiğ sütten üretilen süt tozu yurt içi üretim maliyeti farkı, üretici fiyatları, depolama ve taşıma fiyatları, yurt içi ve yurt dışı süt tozu kalite farkları ile yurt içi stok durumu dikkate alınacak. Birim fiyat belirlemesinde soğutulmuş çiğ süt için referans fiyat uygulanacak.
Süt tozu üreten ya da ürettiren firmalar maliyetlerin belirlenmesine esas olacak yağlı ya da yağsız süt tozu üretim maliyetlerini aylık olarak Konseye bildirecek. Destekleme ödemeleri Bakanlığın cari yıl bütçesinde hayvancılık desteklemeleri için ayrılan kaynaktan sağlanacak. Ödemeler Ziraat Bankası AŞ aracılığıyla yapılacak. Tebliğin uygulanmasıyla ilgili olarak Ziraat Bankası AŞ’ye destekleme tutarının yüzde 0,2’si hizmet komisyonu ödenecek.