Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının “Türk Gıda Kodeksi Kakao ve Çikolata Ürünleri Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ, kakao ve çikolata ürünlerinin tekniğine ve hijyen kurallarına uygun şekilde üretimi, hazırlanması, işlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve pazarlanmasını sağlamak üzere bu ürünlerin özelliklerini belirliyor.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının “Türk Gıda Kodeksi Kakao ve Çikolata Ürünleri Tebliği” (TEBLİĞ NO: 2017/29), Resmi Gazete’nin 3 Kasım 2017 CUMA ve 30229 Sayılı nüshasında yayımlanarak, yürürlüğe girdi. Tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecilerine ise 31 Aralık 2018 tarihine kadar bu Tebliğ hükümlerine uyma zorunluluğu getirildi.
Tebliğde yer alan yeni düzenlemeye göre çikolata, kakao ürünleri ile şekerlerden elde edilen, en az %18 kakao yağı ve en az %14 yağsız kakao kuru maddesi içeren toplam kakao kuru maddesi içeriği en az %35 olan ürün olarak tanımlandı.
Tebliğde beyaz çikolata, “kakao yağı, süt veya süt ürünleri ile şekerlerden elde edilen, bileşiminde en az yüzde 20 kakao yağı ve en az yüzde 14 süt kuru maddesi bulunan ve süt yağı içeriği en az yüzde 3,5 olan ürün” olarak tanımlanırken; sütlü çikolata ise “kakao ürünleri, şekerler ve süt veya süt ürünlerinden elde edilen, en az yüzde 25 toplam kakao kuru maddesi, en az yüzde 14 süt kuru maddesi, en az yüzde 2,5 yağsız kakao kuru maddesi, en az yüzde 3,5 süt yağı, en az yüzde 25 toplam yağ (kakao yağı ve süt yağı) içeren ürün” olarak tanımlandı.
Fındık ezmeli ve gianduja çikolataya, son üründe yüzde 5’i geçmeyecek biçimde, süt veya evaporasyonla elde edilen süt kuru maddesi ilave edilebilecek, bütün veya kırılmış olarak badem, fıstık, fındık ve diğer sert kabuklu meyveler eklenebilecek. Eklenen sert kabuklu meyvelerin miktarı, ince öğütülmüş fındık dahil ürünün toplam ağırlığının yüzde 60’ını geçemeyecek.
Dolgulu çikolatada, çikolata dış kısmı, toplam ürün ağırlığının en az yüzde 25’ini oluşturacak.
Çikolata ürünlerine katılmasına izin verilen bitkisel yağlar, tek veya karışım halinde, kakao yağına eşdeğer yağlar olacak.
Ürünlere eklenebilecek yenilebilir maddeler kapsamında sütten elde edilmeyen hayvansal yağlar ve bunların karışımları kullanılamayacak.
Çikolata veya süt yağını taklit eden aroma vericiler kullanılmayacak.
Etiketlemede düzenlemeler
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin etiketi; 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği hükümlerine uygun olacak.
Tebliğ kapsamına giren ürünlerin etiketlenmesinde Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği hükümlerine ek olarak aşağıdaki hükümler de uygulanacak:
Kakao yağı dışında bitkisel yağ içeren çikolata ürünlerinde bu durum etiket üzerinde belirtilecek. Açıklama, içindekiler listesi ile aynı görüş alanında, kolayca görülebilecek ve listeden ayrı olarak göze çarpacak şekilde en az gıdanın adı ile aynı punto büyüklüğünde ve koyu olarak “Kakao yağına ek olarak bitkisel yağ da içermektedir.” şeklinde ifade edilecek. Bununla beraber, gıdanın adı başka bir yerde de bulunabilecek.
Çikolatalarda gıdanın adında “bitter” ifadesi kullanılabilecek. Bu durumda, kakao kuru maddesi/kakao yüzdesi “bitter” ifadesi ile aynı yüzde belirtilebilecek.
Dolgulu çikolatalar, dolgu maddesinin ve çikolata tipinin adı ile, “… dolgulu veya içi …lı” olarak adlandırılacak.
İçilebilir çikolata, şekerli kakao, şekerli kakao tozunda yağı azaltılmış kakao veya kakao tozu kullanılması durumunda ürün adına “yağı azaltılmış” ifadesi eklenecek.
Gianduja çikolataya ve Gianduja sütlü çikolataya ilave edilen sert kabuklu meyvelerin adlarına ürün adında yer verilebilecek.
Çikolata, sütlü çikolata ve kuvertür çikolata ürünlerinin etiketinde ürün adlarına kalite kriterleri ile ilgili bilgiler eklenebilmesi için;
1) Çikolata; en az %43 toplam kakao kuru maddesi ve en az %26 kakao yağı içerecek.
2) Sütlü çikolata; en az %4,5 süt yağı, en az %18 süt kuru maddesi ve en az %30 toplam kakao kuru maddesi içerecek.
3) Kuvertür çikolata; en az % 16 yağsız kakao kuru maddesi içerecek.
Sütlü çikolata ürünlerinde, “süt” ifadesi yerine “krema” ifadesinin kullanılabilmesi için ürün, en az %5,5 süt yağı içerecek.
Sütlü çikolata ürünlerinde yağsız süt kullanıldığında ürünün süt yağı miktarının %1’i geçmemesi şartıyla, ürünün adı ile aynı görüş alanında, kolayca görülebilecek şekilde yağsız süt ile hazırlandığına dair bir ifade eklenecek.
Beslenme ve Sağlık Beyanları
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin beslenme ve sağlık beyanları hususunda, 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliğinde yer alan hükümler uygulanacak.
Tebliğe aykırı davrananlar hakkında 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili maddelerine göre idari yaptırım uygulanacak.
Tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecilerine, 31 Aralık 2018 tarihine kadar bu Tebliğ hükümlerine uyma zorunluluğu getirildi.