Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), ekmek gramajıyla ilgili yapılan son düzenlemeye tepki gösterdi. Uygulamanın gizli zam anlamına geldiğini vurgulayan ZMO, aynı zamanda gizli zammın oranının %25-30 gibi enflasyonun da üzerinde yüksek bir zam olduğuna dikkat çekti.
Ekmeğin, ülkemiz insanının en temel besin maddesi olduğu kaydedilen ZMO açıklamasında, bölgelere göre değişmekle beraber özellikle yoksulluğun fazla olduğu yerleşim yerlerinde daha fazla tüketildiği belirtildi.
“Ekmek gibi en temel besin maddesi üzerinden, geçtiğimiz son bir ay içinde israfın önlenmesi bahanesiyle başlatılan tartışma meyvesini verdi ve gerçekler gizlenerek ekmeğe zam yapıldı.” denilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Yapılan tartışmalarda özellikle israfın önlenmesi ön plana çıkarılarak, ekmek gramajının düşürülmesi öneriliyordu. Yetkili kurumlarca karar verilmesi durumunda 250 gr’lık ekmek, 200 gr’a düşürülerek israfı önlenmeye çalışılacağı belirtilmiş, bu durumda ekmek fiyatının da düşürüleceği ise hiç dile getirilmemişti.
Ülkemizde her gün ortalama 85 milyon ekmek üretilmekte, kişi başına ise günlük 300 gr ekmek tüketilmektedir. Günlük üretilen ekmeğin 5 milyon kadarlık bir kısmı ise israf edilmektedir. İsraf edilen ekmeklerin %60 civarındaki bir kısmı, fırınlarda fazladan üretilmiş veya uygun olmayan ekmeklerden kaynaklanmaktadır. İsrafın geri kalan kısmı ise hanelerde ve toplu tüketim yerlerinde ortaya çıkmaktadır. İsraf edildiği belirtilen ekmeklerin çok önemli kısmının da sokak hayvanları ve evcil hayvanların beslenmesinde kullanıldığı bilinmektedir.
Ülkemiz genelinde 250 gr ekmek, illere ve semtlere göre değişmekle beraber 1TL ile 1.25TL arasında değişen fiyatlarla satışa sunulmaktaydı. Kamuoyunda pek haber konusu olmasa da, vatandaşlarımızın 250 gr’lık ekmeği 75 kuruşa almak için belediyelerin halk ekmek büfelerinin önünde uzun kuyruklar oluşturduğu göz önüne alındığında, geçim derdinde olan, beslenmekten ziyade karnını doyurmaya çalışan halkımızın, daha uzun kuyruklar oluşturacağı açıktır.
İsrafın önüne geçilmesi bahane edilerek ekmeğin gramajı düşürülürken, fiyatının aynı kalması, açıkçası ekmeğin zamlandığı anlamına gelmektedir. Ekmeğin gramajı düşürülerek fiyatının aynı kalması yıllık enflasyonun çok üstünde, %25-30’lar civarında gizli zam yapıldığı anlamına gelmektedir.
Ziraat Mühendisleri Odası olarak, teknik ve bilimsel yaklaşımlarla, israfın önlemesi ve halkımızın temel besin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılması gerekenleri kamuoyuyla paylaşıyoruz.
*Ülkemiz insanının gelir seviyesi yükseltilerek, tek yönlü karbonhidrat ağırlıklı tahılsal ürünlerle beslenmesi yerine, dengeli ve yeterli gıdaları tüketebilmesi sağlanmalıdır.
*İsrafın en fazla olduğu fırınlarda gereken önlemler alınmalı, kaçak olarak ekmek üreten işletmelerin faaliyetine son verilmelidir.
*Gıda konusunda eğitim almış aralarında meslektaşlarımızın da bulunduğu mühendislerin gıda işletmelerinde istihdamı gerçek anlamda sağlanarak, hijyenik ekmek üretimi sağlanmalıdır.
*Üretilen ekmeklerin yeterli kalitede olması sağlanarak, erken bayatlamasını önleyecek AR-GE çalışmaları yapılmalıdır.
*Halkımızın ekmek israfını önleme konusunda duyarlılığını artıracak faaliyetler düzenlenmeli, fazladan alınan ekmeklerin saklanma koşulları ve başkaca kullanım alanları hakkında bilgilendirmeler yapılmalıdır.
*Ekmeğin fiyatı düşürülerek gramajlı da düşürülmelidir.
*Beyaz undan yapılan ekmek yerine sağlıklı, besleyici özellikleri daha fazla olan tam buğday ve kepekli ekmek tüketimi özendirilmelidir.”