Üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 461,19 ile elmada görüldü. Elmayı fiyat farkında yüzde 398,33 ile kuru kayısı, yüzde 305,13 ile karpuz, yüzde 252,05 ile süt, yüzde 240,14 ile domates, yüzde 228,70 ile salatalık takip etti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ağustos ayında markette 35, üreticide ise 31 ürünün 21’inde fiyatların gerilediğini veya değişmediğini bildirerek, “markette 14 üründe, üreticide 10 üründe fiyat artışı, markette 14 üründe, üreticide 12 üründe fiyat düşüşü oldu. Fiyat, markette 7, üreticide ise 9 üründe değişmedi” dedi.
Bayraktar, Ağustos ayında hem markette hem de üreticide fiyatı en fazla artan ürün yeşil soğan, fiyatı en fazla düşen ürün ise markette şeftali, üreticide kuru soğan olduğunu belirtti.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam ettiklerini belirtti.
Market fiyatlarındaki değişim
Ağustos ayında market fiyatlarında maydanoz, elma, pirinç, kuru kayısı, mısırözü yağı, ayçiçeği yağı ve toz şeker fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 17,62 ile en fazla şeftalide meydana geldiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Şeftalideki fiyat düşüşünü yüzde 14,12 ile salatalık, yüzde 10,83 ile domates, yüzde 9,09 ile havuç, yüzde 5,95 ile yeşil mercimek, yüzde 5,87 ile kabak, yüzde 5,05 ile kuru soğan, yüzde 4,87 ile sivri biber, yüzde 4,82 ile tavuk eti, yüzde 4,81 ile yeşil fasulye, yüzde 4,65 ile kırmızı mercimek, yüzde 2,65 ile kuru üzüm, yüzde 0,62 ile dana eti, yüzde 0,39 ile patates izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 49,04 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat artışını yüzde 14,89 ile marul, yüzde 7,10 ile limon, yüzde 6,74 ile süt, yüzde 5,02 ile yumurta, yüzde 3,72 ile nohut ve kuzu eti, yüzde 3,38 ile kuru incir, yüzde 3,30 ile kuru fasulye, yüzde 3,06 ile Antep fıstığı, yüzde 2,05 ile karpuz, yüzde 1,62 ile patlıcan, yüzde 1,18 ile fındık, yüzde 0,63 ile zeytinyağı takip etti.”
Üretici fiyatlarındaki değişim
Ağustos ayında üretici fiyatlarında, maydanoz, limon, elma, karpuz, kuru fasulye, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm ve zeytinyağında değişim olmazken, kuru soğanın yüzde 30,30 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 28,67 ile domates, yüzde 24,01 ile sivri biber, yüzde 21,18 ile yeşil fasulye, yüzde 15,38 ile şeftali, yüzde 14,69 ile kabak, yüzde 12,50 ile patates, yüzde12,02 ile salatalık, yüzde 10,53 ile fındık, yüzde 7,76 ile yeşil mercimek, yüzde 2,50 ile patlıcan, yüzde 0,92 ile kırmızı mercimek takip etti.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 49,64 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat artışını yüzde 38,46 ile kuru incir, yüzde 33,40 ile nohut, yüzde 27,66 ile yumurta, yüzde 16,79 ile marul, yüzde 15,69 ile Antep fıstığı, yüzde 10,14 ile havuç, 6,54 ile süt, yüzde 0,79 ile dana eti, yüzde 0,14 ile kuzu eti izledi.”
Üretici-market fiyat farkı
Ağustos ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla, elma, kuru kayısı, karpuz, süt, domates ve salatalıkta yaşandı. Üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 461,19 ile elmada görüldü.
Elma 5,6 kat, kuru kayısı 5 kat, karpuz 4,1 kat, süt 3,5 kat, domates 3,4 kat, salatalık 3,3 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Bugün üreticide 67 kuruş olan elma markette 3 lira 76 kuruşa, 6 lira olan kuru kayısı markette 29 lira 90 kuruşa, 26 kuruş olan karpuz 1 lira 5 kuruşa, 1 lira 14 kuruş olan süt 4 lira 1 kuruşa, 69 kuruş olan domates 2 lira 36 kuruşa, 61 kuruş olan salatalık 2 lira 2 kuruşa satılmaktadır.”
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışının yeşil soğanda görüldüğünü, yeşil soğanın yanı sıra kuru incir, nohut, yumurtada fiyat artışları yaşandığını vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Üreticilerde fiyatı artan ürünlere baktığımızda en fazla fiyat artışı yeşil soğanda görülmüştür. Mevsim itibarıyla hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak yeşil soğanda fiyat artışı yaşandı. Kuru incirde fiyat yeni sezona ait olduğu için geçen sezona göre fiyat arttı. Nohutta da benzer durum söz konusu oldu; fiyatta geçen yıla göre artış meydana geldi. Antep fıstığında ise yeni sezonda rekoltenin düşük beklenmesi fiyat artışına yol açtı. Sütte görülen fiyat artışında en son yapılan ihaleyle birlikte 6 aylık dönem fiyatı belirlenmesi etkili oldu.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda kuru soğan, domates, sivri biber, yeşil fasulye, şeftali, kabak, patates, salatalık gibi ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak fiyatlar geriledi. Fındıkta ise Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) fiyat açıklamasının ardından tüccarların fiyatları geri çekmesinden kaynaklı düşüş meydana geldi.”